.
Περιφέρεια : Στερεάς Ελλάδας
Νομός : Εύβοιας
-- Δήμος Διρφύων --
Οι Βούνοι είναι χωριό του Διρφύων - Μεσσαπίων της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχουν 89 κατοίκους. Είναι κτισμένοι σε υψόμετρο 260 μ.[1] Απέχει 31 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα. Βρίσκεται σε εύφορη περιοχή βόρεια του στενιώτικου ρέματος. Έχει κυρίως αγροτική οικονομία. Ανάμεσα στα καλλιεργούμενα οπωροκηπευτικά είναι και τα κολοκύθια, τα οποία αποκαλούνται μαγγουτιά.[2]
Ιστορικά στοιχεία
Το χωριό αναφέρεται σε οθωμανικό φορολογικό κατάστιχο του 1474 με την ονομασία Vunuz. Σύμφωνα με το κατάστιχο, είχε 93 σπίτια και παρήγαγε κρασί.[3] Το χωριό φαίνεται να αποτελούσε ακμάζον θρησκευτικό κέντρο κατά τους μεταβυζαντινούς και οθωμανικούς χρόνους, όπως μαρτυρά η παρουσία δύο μεγάλων βυζαντινών ναών και πέντε μεταβυζαντινών.[4]
Το 1835 οι Βούνοι προσαρτήθηκαν στον δήμο Ληλαντίων. Με την κατάργηση των δήμων το 1912 προσαρτήθηκε αρχικά στην κοινότητα Στενής αλλά το 1930 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας. Με το σχέδιο Καποδίστριας προσαρτήθηκε στον δήμο Διρφύων και με το πρόγραμμα Καλλικράτης στον δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων.[5]
Απογραφές πληθυσμού
Η πορεία του πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 242[1] | 243[1] | 235[1] | 220[1] | 151[1] | 206[1] | 216[1] | 137 | 89 |
Σημεία ενδιαφέροντος
Εντός του χωριού βρίσκονται τα ερείπια βενετσιάνικου πύργου. Ο πύργος πιθανόν κτίστηκε στα τέλη του 14ου ή τον 15ο αιώνα, όπως και οι υπόλοιποι πύργοι στην Εύβοια. Οι διαστάσεις της βάσης του πύργου είναι πέντε επί πέντε μέτρα και σώζεται σε ύψος 4 μέτρων στη νότια και ανατολική πλευρά, ενώ οι άλλες δύο πλευρές σώζονται σε μικρότερο ύψος. Έχει άμεση οπτική επαφή με το κάστρο στις Κεχριές και τον πύργο στην Στενή.[6]
Ναοί
Το χωριό φαίνεται να αποτελούσε ακμάζον θρησκευτικό κέντρο κατά τους μεταβυζαντινούς και οθωμανικούς χρόνους, όπως μαρτυρά η παρουσία δύο μεγάλων βυζαντινών ναών, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, και πέντε μεταβυζαντινών.[4]
Ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος είναι σταυρεπίστεγος με υψηλές αναλογίες και έχει κτιστεί σε δύο φάσεις, μια υστεροβυζαντινή και μία στους οθωμανικούς χρόνους. Στους τοίχους του έχουν εντοιχιστεί βυζαντινά γλυπτά.[4] Στο εξωτερικό της νεότερης φάσης υπάρχει γραμμένος ο αριθμός 17.. και πιθανόν αναφέρεται στη χρονιά επέκτασης του ναού. Το εσωτερικό του είναι ασβεστωμένο, αλλά κάτω από τον ασβέστη έχουν βρεθεί καλής τέχνης τοιχογραφίες οι οποίες σώζονται σε καλή κατάσταση. Δίπλα στον ναό υπάρχει καμπαναριό. Στο τέμπλο του ναού βρίσκονται εικόνες του 19ου αιώνα. Είναι ο κοιμητηριακός ναός του χωριού.[7]
Ο ναός των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου βρίσκεται δυτικότερα. Είναι κτισμένος στον ρυθμό του σταυρεπίστεγου ναού, ο οποίος ήταν δημοφιλής στην Εύβοια τον 14ο αιώνα. Αναγνωρίζονται δύο οικοδομικές φάσεις, μια βυζαντινή και μια φραγκική. Η βυζαντινή φάση αναγνωρίζεται στο κατώτερο τμήμα του ναού, το οποίο σώζεται σε ύψος μέχρι 2,5 μέτρα και αποτελείται από μεγάλες πέτρες, και η φραγκική φάση αφορά το ανώτερο τμήμα του ναού.[8] Η οροφή του νάρθηκα έχει καταπέσει. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται αποσπασματικά τοιχογραφίες.[7]
Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου χρονολογείται από τη μεταβυζαντινή εποχή και το 1988 ο παλιός ναός κατεδαφίστηκε εν μέρει για να κτιστεί νέος, ο οποίος διατηρούσε τους τοίχους του παλιού ναού. Στο τέμπλο του ναού βρίσκονται εικόνες του 19ου αιώνα ενώ η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι ακόμη παλαιότερη. Δυτικά του ναού βρίσκονται τα ερείπια του ναού του Αγίου Στεφάνου.[7]
Περίπου 70 μέτρα από τον ναό της Μεταμόρφωσης βρίσκεται ο ναός της Αγίας Παρασκευής, ένας μονόχωρος καμαρόσκεπος ναός κτισμένος στη θέση παλαιότερου ναού. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται ο μικρός ναός του Αγίου Δημητρίου και ξύλινη κεραμοσκεπή.[2] Σε χωράφι περίπου ένα χιλιόμετρα από το χωριό βρέθηκαν ερείπια ναού.[7]
Παραπομπές
Σταματελάτος, Μιχαήλ; Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2006). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Αθήνα: Ερμής. σελ. 144. ISBN 9603201332.
«Βούνοι». servitoros.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκέμβριος 2019.
Μπαλτά, Ευαγγελία (1989). L' Eubee a la fin du XV siecle: economie et population: les registres de l'annee 1474. Αθήνα: Εταιρεία Ευβοϊκών Μελετών. σελ. 124, 314.
«Ναός Μεταμόρφωσης Σωτήρος». www.medievalroutes.gr. Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκέμβριος 2019.
«Βούνοι (Ευβοίας)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2019.
Παπαθανασίου, Μανώλης. «Πύργος Βούνων». Καστρολόγος. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκέμβριος 2019.
Βιολάκης, Εμμανουήλ. «Βυζαντινά και μεταβυζαντινά Βούνων». steni.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκέμβριος 2019.
«Ο ναός των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου». www.medievalroutes.gr. Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκέμβριος 2019.
| Δημοτική Ενότητα Διρφύων |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Αθανασίου |
| Άγιος Αθανάσιος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αμφιθέας |
| Αμφιθέα, η |
| Τοπική Κοινότητα Βούνων |
| Βούνοι, οι |
| Τοπική Κοινότητα Γλυφάδας |
| Αγριοσυκέα, η |
| Γλυφάδα, η |
| Κοτσίκια, τα |
| Νίκη, η |
| Τοπική Κοινότητα Θεολόγου |
| Θεολόγος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καθενών |
| Καθενοί, οι |
| Τοπική Κοινότητα Καμπιών |
| Καμπιά, τα |
| Κάτω Καμπιά, τα |
| Σκουντέρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Λούτσας |
| Λούτσα, η |
| Τοπική Κοινότητα Μίστρου |
| Άνω Μίστρος, ο |
| Κλιμάκι, το |
| Μαυρόπουλο, το |
| Μίστρος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Παλιούρα |
| Παλιούρας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πισσώνος |
| Πισσώνας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πούρνου |
| Πούρνος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Στενής Δίρφυος |
| Κάτω Στενή, η |
| Πύργος, ο |
| Στενή Δίρφυος, η |
| Τοπική Κοινότητα Στροπώνων |
| Αγία Ειρήνη, η |
| Λάμαρη, η |
| Παραλία Χιλιαδού, η |
| Στρόπωνες, αι |
|
Νομός Εύβοιας : Δήμος, Κοινότητα Χαλκιδέων | Αιδηψού | Αμαρυνθίων | Ανθηδώνος | Αρτεμισίου | Αυλίδος | Αυλώνος | Διρφύων | Διστύων | Ελυμνίων | Ερέτριας | Ιστιαίας | Καρύστου | Κηρέως | Κονιστρών | Κύμης | Ληλαντίων | Μαρμαρίου | Μεσσαπίων | Νέας Αρτάκης | Νηλέως | Σκύρου | Στυραίων | Ταμιναίων | Ωρεών | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ευβοίας |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
