.
Περιφέρεια : Στερεάς Ελλάδας
Νομός : Εύβοιας
-- Δήμος Διρφύων --
Η Λούτσα είναι χωριό του Διρφύων - Μεσσαπίων της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 298 κατοίκους. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 260 μ.[1] στους νότιους πρόποδες της Δίρφης. Βρίσκεται 28 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από τη Χαλκίδα και 9 χιλιόμετρα δυτικά από τη Στενή.[2]
Ιστορικά στοιχεία
Στο σπήλαιο της Βοϊδοκλέφτρας, σε υψόμετρο 900 μέτρων, έχουν βρεθεί όστρακα της εποχής του χαλκού, κεραμική των ελληνιστικών χρόνων και ένα ρωμαϊκό νόμισμα.[2][3]
Το 1835 η Λούτσα προσαρτήθηκε στον δήμο Ληλαντίων. Με την κατάργηση των δήμων το 1912 προσαρτήθηκε αρχικά στην κοινότητα Καθενών, αλλά το 1925 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας της επαρχίας Χαλκίδας. Με το σχέδιο Καποδίστριας προσαρτήθηκε στον δήμο Διρφύων και με το πρόγραμμα Καλλικράτης στον δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων.[4]
Απογραφές πληθυσμού
Η πορεία του πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 286[1] | 386[1] | 352[1] | 369[1] | 317[1] | 322[1] | 365[1] | 410 | 298 |
Σημεία ενδιαφέροντος
Ο καθεδρικός ναός του χωριού είναι γνωστός ως Παναγία Βροντού. Είναι αφιερωμένος στο Γεννέσιο της Θεοτόκου και πρόκειται για νεότερο τρίκλιτο ναό ο οποίος κτίστηκε στη θέση παλαιότερου.[2] Βρίσκεται στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού, όπου υπάρχει ξενώνας, καφενείο και ένας πλάτανος. Μέσα στο χωριό βρίσκονται επίσης βρύσες.[5]
Εκτός του χωριού, προς τα δυτικά, βρίσκεται ο ναός της Αγίας Παρασκευής. Είναι σταυρεπίστεγος ναός, ίσως του 14ου αιώνα, στο εσωτερικό του οποίου σώζονται σε πολύ κατάσταση τοιχογραφίες.[2] Ο ναός στο παρελθόν ήταν καθολικό μονής η οποία διαλύθηκε ύστερα από βασιλικό διάταγμα το 1833 καθώς δεν είχε τον απαραίτητο αριθμό μοναχών. Στο ναό υπάρχει επιγραφή η οποία αναφέρει τον αρχιεπίσκοπο Ευρίπου Λαυρέντιο, ο οποίος έζησε το δεύτερο ήμισυ του 16ου αιώνα. Ο ναός στηρίζεται εξωτερικά με τέσσερα αντερίσματα, τρία στο νότιο τοίχο και ένα στη νότια γωνία του δυτικού τοίχου, τα οποία κατασκευάστηκαν από τους κατοίκους ώστε να μην καταρρεύσει. Η είσοδος βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του βόρειου τοίχου.[6] Εργασίες συντήρησης έλαβαν χώρα το 1967.[7]
Περίπου 2 χιλιόμετρα προς τα ανατολικά, ανάμεσα στην Λούτσα και την Κάτω Στενή, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Δημητρίου, καθολικό διαλυμένης μονής. Η μονή φαίνεται να ιδρύθηκε την εποχή της Τουρκοκρατίας, εποχή κατά την οποία άκμασε. Τότε λειτουργούσε ως σχολείο για τους μαθητές της περιοχής. Οι Τούρκοι επιτέθηκαν στη μονή το 1822, αλλά οι μοναχοί είχαν καταφύγει στα βουνά, παίρνοντας μαζί τους τα κειμήλια. Διαλύθηκε το 1890, με τα υπάρχοντά της να παιρνούν στην μονή Μακρυμάλλης, της οποίας πλέον αποτελεί μετόχι.[2][8]
Ανάμεσα στη Λούτσα και τα χωριά Καθενοί και Βούνοι σώζονται τα ερείπια μεσαιωνικού πύργου. Ο πύργος αυτός είναι γνωστός ως Παλαιόπυργος Στενής. Δεν είναι γνωστό πότε κτίστηκε, με πιθανότερο το χρονικό διάστημα 14ος με 15ος αιώνας, οπότε και κτίστηκαν και άλλοι πύργοι στην Εύβοια. Βρισκόταν σε οπτική επαφή με τους πύργους στους Βούνους, στους Καθενούς και τον Πύργο στην Τριάδα. Η βόρεια πλευρά σώζεται σε ύψος 6 μέτρων, ενώ οι άλλοι τοίχοι δε ξεπερνούν το 1,5 μέτρο ύψος. Η βάση έχει ορθογώνια κάτοψη με διαστάσεις 7,5 επί 5,5 μέτρα.[9]
Έθιμα
Τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα λαμβάνει χώρα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής το έθιμο της Καζανίτσας. Οι κάτοικοι του χωριού φτάνουν το πρωί στην εκκλησία μαζί με ζώα τα οποία έσφαξαν τις προηγούμενες μέρες. Όταν φτάνουν στην εκκλησία, βάζουν το κρέας να βράσει μαζί με μανέστρα σε μεγάλα καζάνια και τα τοποθετούν στη φωτιά. Στη συνέχεια παρακολουθούν τη θεία λειτουργία. Όταν το φαγητό είναι έτοιμο μετά από κάποιες ώρες, το ευλογεί ο παπάς και στη συνέχεια μοιράζεται στους παρευρισκόμενους.[2]
Παραπομπές
Σταματελάτος, Μιχαήλ; Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2006). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Αθήνα: Ερμής. σελ. 447. ISBN 9603201332.
«Λούτσα». servitoros.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.
Σάμψων, Αδαμάντιος (1985). «Τα σπήλαια και η χρήση τους στην Εύβοια και γενικότερα στον ελληνικό χώρο». Αρχαιολογία 15: 37-44. Ανακτήθηκε στις 2019-12-26.
«Λούτσα (Ευβοίας)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2019.
«Λούτσα». Διακοπές. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.
Παύλου, Αντώνης; Καρέγλης, Κώστας. «Αγία Παρασκευή Λούτσας». Λαογραφικά Στενής Ευβοίας. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.
Λαζαρίζης, Παύλος (1968). «Μεσαιωνικά μνημεία Ευβοίας: 1. Λούτσα (Ναός Αγ. Παρασκευής), 2. Αυλωνάρι (Ναός Αγ. Δημητρίου), 3. Πύργος (Ναός Αγ. Νικολάου ), 4. Αγία Θέκλα ( Ναός Αγ. Θέκλης), 5. Κάρυστος (Φρούριον Καστέλλο - Ρόσσο)». Αρχαιολογικόν Δελτίον 23 (Β1): 243-245.
«Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου». Λαογραφικά Στενής Ευβοίας. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.
Παπαθανασίου, Μανώλης. «Παλαιόπυργος Στενής». Καστρολόγος. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.
| Δημοτική Ενότητα Διρφύων |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Αθανασίου |
| Άγιος Αθανάσιος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αμφιθέας |
| Αμφιθέα, η |
| Τοπική Κοινότητα Βούνων |
| Βούνοι, οι |
| Τοπική Κοινότητα Γλυφάδας |
| Αγριοσυκέα, η |
| Γλυφάδα, η |
| Κοτσίκια, τα |
| Νίκη, η |
| Τοπική Κοινότητα Θεολόγου |
| Θεολόγος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καθενών |
| Καθενοί, οι |
| Τοπική Κοινότητα Καμπιών |
| Καμπιά, τα |
| Κάτω Καμπιά, τα |
| Σκουντέρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Λούτσας |
| Λούτσα, η |
| Τοπική Κοινότητα Μίστρου |
| Άνω Μίστρος, ο |
| Κλιμάκι, το |
| Μαυρόπουλο, το |
| Μίστρος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Παλιούρα |
| Παλιούρας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πισσώνος |
| Πισσώνας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Πούρνου |
| Πούρνος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Στενής Δίρφυος |
| Κάτω Στενή, η |
| Πύργος, ο |
| Στενή Δίρφυος, η |
| Τοπική Κοινότητα Στροπώνων |
| Αγία Ειρήνη, η |
| Λάμαρη, η |
| Παραλία Χιλιαδού, η |
| Στρόπωνες, αι |
|
Νομός Εύβοιας : Δήμος, Κοινότητα Χαλκιδέων | Αιδηψού | Αμαρυνθίων | Ανθηδώνος | Αρτεμισίου | Αυλίδος | Αυλώνος | Διρφύων | Διστύων | Ελυμνίων | Ερέτριας | Ιστιαίας | Καρύστου | Κηρέως | Κονιστρών | Κύμης | Ληλαντίων | Μαρμαρίου | Μεσσαπίων | Νέας Αρτάκης | Νηλέως | Σκύρου | Στυραίων | Ταμιναίων | Ωρεών | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ευβοίας |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
