Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
-- Δήμος Κουρήτων --
Το Βαθιακό ή Βαθειακό είναι χωριό του δήμου Αμαρίου, της περιφερειακής ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 8 κατοίκους. Απέχει 56,5 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένο εντός μικρής κοιλάδας, σε υψόμετρο 460 μ.[1] στους νότιους πρόποδες του Ψηλορείτη. Η οικονομία του χωριού είναι αγροκτηνοτροφική.[2]
Ιστορικά στοιχεία
Σε λόφο νοτιοδυτικά του χωριού έχουν αποκαλυφθεί λείψανα αρχαίων κτισμάτων και όστρακα της κλασσικής και ελληνιστικής εποχής. Λόγω της στρατηγικής θέσης είναι πιθανόν να ήταν παρατηρητήριο ή οχυρό. Σε μικρή απόσταση σώζονται τα ερείπια οθωμανικού οχυρού.[2]
Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Vathiaco. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως Vathiaco με 169 κατοίκους και 537 οφειλόμενες αγγαρείες και στην απογραφή του Φραντσέσκο Βασιλικάτα του 1630 αναφέρεται ως Vatiaco.[1] Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Αμπαδιάς, στα οποία κατοικούσαν μουσουλμάνοι. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, οι Τούρκοι είχαν οχυρωθεί στο χωριό υπό την αρχηγία του Ντελή Μουσταφά. Ο Αντώνης Μελιδόνης το 1822 μαζί με άλλους 80 επαναστάτες κατάφεραν να τους νικήσουν, σκοτώνοντας τη φρουρά και τη πλειονότητα των κατοίκων του χωριού.[2] Στην απογραφή του 1834 η οποία πραγματοποιήθηκε από τους Αιγυπτίους, το χωριό είχε μουσουλμανικό πληθυσμό και καταγράφηκαν 15 οικογένειες.[1]
Στην απογραφή του 1881 είχε 49 μουσουλμάνους και ένα χριστιανό κατοίκους και υπαγόταν στον δήμο Αποδούλου.[1] Το 1897 οι μουσουλμάνοι αποχώρησαν και στη θέση τους εγκαταστάθηκε μικρές αριθμός ελληνικών οικογενειών.[2] Στην απογραφή του 1900 το χωριό είχε 33 κατοίκους και υπαγόταν στον ίδιο δήμο. Στην απογραφή του 1920 αναφέρεται ως έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου.[1] Το 1926 προσαρτήθηκε στην κοινότητα Νιθαύρεως μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, οπότε και προσαρτήθηκε στον Δήμο Κουρητών.[3]
Απογραφές πληθυσμού
Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
Απογραφή 1900 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός[1] 33 47 29 51 53 48 28 13 10 8
Σημεία ενδιαφέροντος
Τόσο εντός όσο και πέριξ του χωριού σώζονται ναοί της εποχής της Ενετοκρατίας. Περίπου στο κέντρο του χωριού βρίσκεται ο μονόχωρος ναός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος είναι τοιχογραφημένος. Οι τοιχογραφίες είναι δύο εποχών, με τις παλαιότερες (στο ανατολικό τμήμα) να έχουν χρονολογηθεί στα τέλη του 12ου με αρχές του 13ου αιώνα και τις νεότερες (στο δυτικό τμήμα) να χρονολογούνται στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα. Περίπου ένα χιλιόμετρο βορειοανατολικά του χωριού βρίσκεται ο ερειπωμένος ναός του Αγίου Στεφάνου, με σπαράγματα τοιχογραφιών. Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκεται επίσης ο νεώτερος ναός του Αγίου Νικολάου, κτισμένος στη θέση ερειπωμένου ναού των ενετικών χρόνων. Δυτικά του χωριού σώζεται ο ερειπωμένος μικρός ναός αφιερωμένος στην Αγία Αικατερίνη, επίσης των ενετικών χρόνων.[2]
Στο κέντρο του χωριού σώζεται επίσης κρήνη των ενετικών χρόνων με ανάγλυφο διάκοσμο από πωρόλιθο. Σε ορθογώνιο πλαίσιο υπήρχε κτητορική επιγραφή, η οποία όμως πλέον δε δύναται να διαβαστεί λόγω της φθοράς την οποία έχει υποστεί. Εντός του χωριού σώζονται επίσης τα ερείπια του μουσουλμανικού τεμένους. Σε ύψωμα νοτιοδυτικά του χωριού σώζονται τα ερείπια οθωμανικού φρουρίου (Κούλε), το οποίο επόπτευε την πρόσβαση από τη Μεσσαρά προς το Αμάρι.[2]
Παραπομπές
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 171.
Ιωάννης, Βολανάκης (1985). «Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου στο Βαθειακό Αμαρίου Ρεθύμνης». Πεπραγμένα του Ε΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου (1981). Β΄. Ηράκλειο Κρήτης: Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών. σελ. 75-85.
«Βαθιακό (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
| Δημοτική Ενότητα Κουρητών |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγίας Παρασκευής |
| Αγία Παρασκευή, η |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Ιωάννου Αμαρίου |
| Άγιος Ιωάννης, ο |
| Τοπική Κοινότητα Αποδούλου |
| Αποδούλου, το |
| Μάνδρες, οι |
| Ρίζικας, ο |
| Σάτα, η |
| Τοπική Κοινότητα Βιζαρίου |
| Βιζάριον, το |
| Τοπική Κοινότητα Κουρουτών |
| Κουρούται, αι |
| Τοπική Κοινότητα Λαμπιωτών |
| Λαμπιώται, οι |
| Τοπική Κοινότητα Λοχριάς |
| Άρδακτος, ο |
| Λοχριά, η |
| Τοπική Κοινότητα Νιθαύρεως |
| Βαθιακόν, το |
| Νίθαυρις, η |
| Τοπική Κοινότητα Πετροχωρίου |
| Πετροχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Πλατανίων |
| Πλατάνια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Πλατάνου |
| Πλάτανος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Φουρφουρά |
| Φουρφουράς, ο |
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
