.
Περιφέρεια : Ηπείρου
Νομός : Ιωαννίνων
-- Δήμος Λάκκας Σουλίου --
Οι Βαργιάδες ή Βαριάδες ή Βαρυάδες είναι ορεινό χωριό της Δωδώνης στην Ήπειρο σε υψόμετρο 760 μέτρων[1][2].
Γεωγραφία - Ιστορία
Οι Βαργιάδες βρίσκονται στο νότιο τμήμα του νομού, δίπλα στην επαρχιακή οδό Ιωαννίνων - Δερβίζιανα, ανάμεσα στα χωριά Κοπάνη (ΒΑ.) και Αχλαδιές (ΝΔ.) . Απέχουν 33 χλμ. Ν.-ΝΔ. από τη πόλη των Ιωαννίνων και 12,5 χλμ. από την εθνική οδό Άρτας - Ιωαννίνων (μέσω Λαγκιώτισσας - Κοπάνη)[3]. Ο οικισμός είναι κτισμένος στις νότιες απολήξεις του όρους Τόμαρος και το διάσελο "Προφήτης Ηλίας" μεταξύ Βαργιάδες και Αχλαδιές θεωρείται το νότιο όριο του[4].
Η ονομασία Βαρυάδες, σύμφωνα με μια τοπική εκδοχή, προέρχεται από την Αχερουσία λίμνη (ή "πύλη του Άδη") που βρίσκεται νοτιοδυτικά του χωριού και για την οποία οι κάτοικοι έλεγαν "Βαρύς ο Άδης" = Βαρυάδες[5]. Ο Ηπειρώτης λαογράφος Λαμπρίδης αναφέρει το χωριό Βαργιάδες ή Βαρυάδες, στο έργο του "Ηπειρώτικα Αγαθοεργήματα Και Ηπειρωτικά Μελετήματα" από το έτος 1308. Χαρακτηριστικό του χωριού είναι το πλήθος (10) των εκκλησιών και εξωκλησιών που υπάρχουν, οι οποίες είναι όλες συντηρημένες και λειτουργικές. Πιο σημαντική θεωρείται ο ιερός ναός Γενεσίου της Θεοτόκου, του 1750. Είναι τρίκλιτη βασιλική μετά τρούλου, η οποία στεγάζεται από δεκατέσσερις τυφλούς τρουλίσκους ή "φουρνικά" και τον κεντρικό τρούλο[6]. Στα βόρεια - βορειοδυτικά του χωριού ξεκινά η χαρακτηρισμένη ως "Άλλος βιότοπος" περιοχή του όρους Τόμαρος[7]. Κατά το 1820, υπολογίζεται πως στους Βαργιάδες ζούσαν 120 οικογένειες, ενώ επί Αλή Πασά είχε ανεγερθεί στην περιοχή κάστρο[8].
Μεταξύ των ετών 1820 και 1821, έγιναν αρκετές μάχες μεταξύ των Σουλιωτών, με αρχηγούς τον Νότη και Μάρκο Μπότσαρη, εναντίον τουρκαλβανών ή και Τούρκων, που την εποχή εκείνη αντιμάχονταν τον Αλή Πασά (βλ. μάχη των Βαριάδων).
Διοικητικά
Ως κοινότητα συστάθηκε το 1919 με το ΦΕΚ 184Α-19/08/1919 και έδρα τον οικισμό[9]. Από το 2010, σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελούν τη τοπική κοινότητα Βαργιάδων, που ανήκει στη δημοτική ενότητα Λάκκας Σουλίου του Δήμου Δωδώνης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 188 κατοίκους[10].
Απογραφές πληθυσμού
Απογραφή 1895 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 312[11] 391[12] 475[12] 485[12] 489[12] 312[12] 283[12] 265[12] ; 188[10]
Παραπομπές
Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 253, τομ. 6.
User, Super. «Δ.Ε. Λάκκα Σουλίου». dodoni.gr. Ανακτήθηκε στις 2018-07-05.
«Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2018.
Hellaspath :: Αρχείο ορεινών διαδρομών για GPS στα Ελληνικά βουνά
Κολιγιάννης, Νίκος (1993). Βαρυάδες ή Βαργιάδες - Γνωριμία με το χωριό και τους κατοίκους του. Ιωάννινα.
«Ἱερός Ναός Γενεσίου τῆς Θεοτόκου Βαργιάδων». www.imioanninon.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2018.
«NatureBank - Άλλος Βιότοπος - Όρος Τόμαρος». filotis.itia.ntua.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2018.
Κραψίτη, Βασίλη (1973). Ζώης Πάνου. Ο παραμυθιώτης οπλαρχηγός του εικοσιένα και Νέστορας των Σουλιωτών (1765-1846). Αθήναι: εκδόσεις του συλλόγου Οι φίλοι του Σουλίου. σελ. 63.
«ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2018.
«Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2018.
Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, στο Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σελ. 261.
Σταματελάτος, Μιχαήλ; Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2012). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Α΄. Αθήνα: ΤΑ ΝΕΑ. σελ. 123.
Πηγές
"Απομνημονεύματα πολεμικά : διαφόρων μαχών συγκροτηθεισών μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανών κατά τε το Σούλιον και Ανατολικήν Ελλάδα από του 1820 μέχρι του 1829 έτους / Συγγραφέντα παρά του Συνταγματάρχου Χριστοφόρου Περραιβού του εξ Ολύμπου της Θετταλίας και διηρημένα εις τόμους δύω." - Χριστόφορος Περραιβός από τη Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών Ανέμη
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ενορία Γενεσίου της Θεοτόκου Βαργιάδων
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΛΑΚΚΑΣ ΣΟΥΛΙΟΥ |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αλεποχωρίου Μπότσαρη |
| Αλεποχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Αρδόσεως |
| Άρδοσις, η |
| Μονόδενδρο, το |
| Τοπική Κοινότητα Αχλαδεών |
| Άνω Αχλαδέες, αι |
| Αχλαδέες, αι |
| Βαδίστρα, η |
| Κολλαίικα, τα |
| Λεπάδι, το |
| Τοπική Κοινότητα Βαργιάδων |
| Βαργιάδες, οι |
| Τοπική Κοινότητα Γεωργάνων |
| Γεωργάνοι, οι |
| Λιβάδι, το |
| Μπάλας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Δερβιζιάνων |
| Δερβίζιανα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Ελάφου |
| Βάρδας, ο |
| Έλαφος, η |
| Τοπική Κοινότητα Μπεστιάς |
| Κάμπος, ο |
| Μουκοβίνα, η |
| Μπεστιά, η |
| Τοπική Κοινότητα Παλαιοχωρίου Μπότσαρη |
| Παλαιοχώρι, το |
| Τοπική Κοινότητα Πεντολάκκου |
| Πεντόλακκος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Ρωμανού |
| Ρωμανός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Σεριζιανών |
| Σεριζιανά, τα |
| Συκέες, αι |
| Τοπική Κοινότητα Σιστρουνίου |
| Σιστρούνι, το |
| Τοπική Κοινότητα Σμυρτιάς |
| Σμυρτιά, η |
Νομός Ιωαννίνων : Δήμος, Κοινότητα Ιωαννιτών | Αγίου Δημητρίου | Ανατολής | Ανατολικού Ζαγορίου | Άνω Καλαμά | Άνω Πωγωνίου | Δελβινακίου | Δωδώνης | Εγνατίας | Εκάλης | Ευρυμενών | Ζίτσας | Καλπακίου | Κατσανοχωρίων | Κεντρικού Ζαγορίου | Κόνιτσας | Λάκκας Σουλίου | Μαστοροχωρίων | Μετσόβου | Μολοσσών | Μπιζανίου | Παμβώτιδος | Πασαρώνος | Περάματος | Πραμάντων | Σελλών | Τζουμέρκων | Τύμφης | Αετομηλίτσας | Βαθυπέδου | Βοβούσας | Διστράτου | Καλαριτών | Λάβδανης | Ματσουκίου | Μηλιάς | νησιού Ιωαννίνων | Πάπιγκου | Πωγωνιανής | Σιράκου | Φούρκας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ιωαννίνων |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
