Η Τριάδα είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων, που έχει έδρα τα Ψαχνά του Νομού Ευβοίας, στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Βρίσκεται κτισμένη πάνω σε λόφο υψομέτρου 120 μέτρων. Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, ανέρχεται σε 1.049 κατοίκους.[1] Το υψόμετρο του κυμαίνεται μεταξύ των 100 – 135 μ. Βρίσκεται 23 χλμ. βορειοανατολικά της Χαλκίδας (χρόνος διαδρομής 30΄) και 6 χλμ. ανατολικά από την έδρα του Δήμου Διρφύων-Μεσσαπίων, τα Ψαχνά(χρόνος διαδρομής 5΄).

View Larger Map

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό της Τριάδας αποτέλεσε επίσημα οικισμό το έτος 1836, του τότε Δήμου Μεσσαπίων και διατηρήθηκε για 4 χρόνια, όταν το 1840, μετά την κατάργηση του Δήμου, προσχώρησε στο Δήμο Χαλκιδέων. Για 26 ολόκληρα χρόνια ο οικισμός της Τριάδας άνηκε στα διοικητικά όρια της πόλης της Χαλκίδας. Το 1866, ο Δήμος της Χαλκίδας μετασχηματίστηκε σε δυο μικρότερους δήμους, το Δήμο Χαλκιδέων και Μεσσαπίων.[2] Το 1912 ο οικισμός της Τριάδας, μετά τις αναθεωρήσεις των νόμων και τον εκσυγχρονισμό του κρατικού μηχανισμού, ενσωματώθηκε στο μετασχηματισμένο τότε Δήμο Μεσσαπίων, στην Κοινότητα Ψαχνών, στις 16/8/1912.

Στις 26 Σεπτέμβρη του 1946, για πρώτη φορά ο οικισμός πλέον αναβαθμίστηκε, αποσπάστηκε από τα Ψαχνά και αναγνωρίστηκε επισήμως ως Κοινότητα, με κύρια έδρα την Τριάδα. Μετά το πέρας, σχεδόν, μισού αιώνος, στις 4 Δεκεμβρίου 1997, η Κοινότητα καταργήθηκε μετά τη προσάρτηση της Κοινότητας στον νέο Δήμο Μεσσαπίων, ο οποίος δημιουργήθηκε σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστριας, που ακολουθήθηκε με τη συνένωση δήμων και κοινοτήτων, έως το 2010. Πλέον, η Τριάδα αποτελεί ένα, από τα μεγαλύτερα δημοτικά διαμερίσματα, τόσο σε έκταση όσο και σε πληθυσμό του νέου μετασχηματισμένου Δήμου Διρφύων – Μεσσαπίων, έπειτα της νέας διοικητικής διάρθρωσης του προγράμματος Καλλικράτης του Υπουργείου Εσωτερικών.

Το όνομα προέλευσης του χωριού, ακόμη, δεν έχει αποδειχθεί με ακριβή και αντικειμενικά στοιχεία. Σύμφωνα με μαρτυρίες και υποκειμενικές γραπτές πηγές, φανερώνονται δυο ερμηνείες. Μια εξ αυτών, φανερώνει, πως πρέπει να οφείλεται στον βυζαντινό ναό της Αγίας Τριάδας, ο οποίος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του οικισμού και ακολούθως έδωσε το όνομά του στο χωριό. Μια άλλη θεωρία, την οποία πολλοί κάτοικοι πιστεύουν και θεωρούν ως την επικρατέστερη είναι ότι οι τρεις κύριες δραστηριότητες/ ασχολίες των κατοίκων, η κτηνοτροφία, η γεωργία και η υλοτομία ενέπνευσαν τον ίδιο τον Κριεζώτη στην ονοματοδοσία του χωριού . Άνδρες, γυναίκες και μικρά παιδιά, δούλευαν σκληρά τη γη, πολλές ώρες την ημέρα και παρόλο αυτά, οι συνθήκες διαβίωσης και επιβίωσης ήταν πολύ δύσκολες. Σκορπίζονταν στα χωράφια, τους λόγγους και τα δάση, σαν γεωργοί, βοσκοί και ξυλοκόποι. Τα τρία χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικά σύμβολά για την κάθε μια ασχολία, κοσμούν με ιδιαίτερο τρόπο το υπόλευκο μαρμάρινο επιστύλιο της κύριας εισόδου του αρχοντικού της οικογένειας Κριεζώτη, με ένα αριστοτεχνικό διασταυρούμενο ανάγλυφο μοτίβο. Το ανάγλυφο μοτίβο φέρει πέλεκυ, γκλίτσα και στάχυ.

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Έτος	1879	1889	1896	1907	1920	1928	1940
Πληθυσμός	143	109	115	101	127	241	260
Πηγές	[3]	[4]	[5][2]	[6]	[7]	[8]	[9]

Έτος	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	405	656	789	920	1025	1060	1049
Πηγές	[10]	[11]	[12]	[13]	[14]	[15][16]	[15][1]

Σημεία ενδιαφέροντος

Στον οικισμό διασώζεται το αρχοντικό του Κριεζώτη που έκτισε ο εγγονός του οπλαρχηγού, Σπύρος Κριεζώτης, το 1894. Γύρω του απλώνεται το αγρόκτημα του αρχοντικού. Η θέση, όπου χτίστηκε το αρχοντικό είχε επιλεγεί από τον αγωνιστή του 1821 Νικόλαο Κριεζώτη. Τα υλικά δόμησης είναι πολύ καλής ποιότητας. Το κτίσμα είναι διώροφο, με άνετους μεγάλους χώρους, υπόγειο και βοηθητικούς χώρους. Στην είσοδο του κτηρίου υπάρχουν δύο εντοιχισμένοι κίονες κι ένα επιστύλιο, όπου είναι εγχάρακτη η λέξη "Κριεζώτειον", ενώ αριστερά και δεξιά της λέξης υπάρχει ανάγλυφο το σύμβολο της Τριάδας, "στάχυ, πέλεκυς, γκλίτσα". Το κτήριο, έπειτα από ενέργειες που έγιναν από τις τοπικές αρχές, εντάχθηκε στο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2011-2013 και έτσι αναστηλώθηκε πλήρως.

Ανάμεσα στα Ψαχνά και την Τριάδα σώζονται τα ερείπια πύργου. Ο πύργος έχει τετράγωνη κάτοψη, με πλευρά 7 μέτρων. Η είσοδος γινόταν αρχικά από τον δεύτερο όροφο, αλλά μεταγενέστερα δημιουργήθηκε άνοιγμα στο επίπεδο του εδάφους. Ο πύργος πιθανόν κατασκευάστηκε τον 14ο αιώνα, αλλά η βάση του φαίνεται να έχει κτιστεί ήταν από υλικά αρχαίου πύργου είτε ο μεσαιωνικός πύργος να κτίστηκε πάνω σε αρχαίο πύργο. Κατά τη διάρκεια της μάχης των Βρυσακίων, τις 15 Ιουλίου 1821, ο Αγγελής Γοβιός και η ομάδα του οχυρώθηκαν στον πύργο.[17]

Γενικά στοιχεία

Οι κάτοικοι του χωρίου ασχολούνται με τη γεωργία, την υλοτομία, την κτηνοτροφία και το εμπόριο.

Στο χωριό λειτουργούν 2/θεσιο Νηπιαγωγείο και 6/Θέσιο Δημοτικό Σχολείο με περίπου 90 μαθητές.

Επίσης, στο χωριό δρουν ο Πολιτιστικός - Χορευτικός Σύλλογος Τριάδας "Ν. ΚΡΙΕΖΩΤΗΣ", ο Πολιτιστικός Σύλλογος Απανταχού Αϊ-Γιωργιτών "Ο Μέσσαπος", ο Αγροτικός Σύλλογος Τριάδας, ο Κυνηγετικός Σύλλογος Τριάδας, και ο "ΑΠΣ ΠΑΝΤΡΙΑΔΙΚΟΣ", ο οποίος αγωνίζεται στην Α1 Κατηγορία του τοπικού πρωταθλήματος της ΕΠΣ Εύβοιας έχοντας κατακτήσει πολλά τοπικά πρωταθλήματα και το Κύπελλο Εύβοιας.

Παραπομπές

«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10649 (pdf σελ. 175), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 24/11/2017, Ανακτήθηκε 9/1/2018
Ιωάννης Νουχάκης, βλ.βιβλ.πηγές σελ.140
«Πληθυσμός 1879», Μέρος τρίτον σελ. 63 (pdf σελ. 165), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 25/4/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Πληθυσμός: απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889», σελ. 97 (pdf σελ. 120), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 7/11/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Στατιστικά αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896», σελ. 113 (pdf σελ. 208), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 7/11/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Στατιστικά αποτελέσματα της γενικής απογραφής του πληθυσμού κατά την 27 Οκτωβρίου 1907», σελ. 403 (pdf σελ. 406), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 7/11/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την απογραφή της 19 Δεκεμβρίου 1920», σελ. 97 (pdf σελ. 118), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 7/6/2015, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 15-16 Μαϊου 1928», σελ. 106 (pdf σελ. 126), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 4/3/2016, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940», σελ. 120 (pdf σελ. 144), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 25/4/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογαφήν της 7ης Απριλίου 1951», σελ. 61 (pdf σελ. 61), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 4/3/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 19ης Μαρτίου 1961», Πίνακας 1, σελ. 35 (pdf σελ. 105), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 6/3/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971», σελ. 64 (pdf σελ. 64), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 24/10/2014, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Αποτελέσματα απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 5ης Απριλίου 1981», σελ. 163 (pdf σελ. 163), από ΕΛΣΤΑΤ, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991 κατά νομούς, επαρχίες, δήμους, κοινότητες και οικισμούς», σελ. 79 (pdf σελ. 81), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 20/8/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018
«Central Greece (Greece): Municipalities & Settlements - Population Statistics, Charts and Map». www.citypopulation.de (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης Μαρτίου 2001», σελ. 344 (pdf σελ. 346), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 29/7/2017, Ανακτήθηκε 8/1/2018

Παπαθανασίου, Μανώλης. «Πύργος Τριάδας». Καστρολόγος. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2019.

Βιβλιογραφικές πηγές

Ν. Καρατζάς, Ι. Λουπίδου, Τριάδα Ευβοίας, Ο άνθρωπος, ο τόπος και η ιστορία του, Λαμία 2015
«Τριάδα Εύβοιας», στο www.triadaevias.gr
Ιωάννης Εμμ. Νουχάκης «Ελληνική χωρογραφία: Γεωγραφία, Ιστορία, Στατιστική πληθυσμού και αποστάσεων» συνταχθείσα και εκδοθείσα υπό Ιωάννου Εμμ. Νουχάκη, Έκδοσις Τρίτη, Εκδότης Σπυρίδων Κουσουλίνος, Εν Αθήναις 1901.

Δημοτική Ενότητα Μεσσαπίων
Δημοτική Κοινότητα Ψαχνών
Μακρυμάλλη, η
Μονή Αγίου Ιωάννη Καλυβίτη, η
Μονή Μακρυμάλλης, η
Μονή Παναγίας Γοργοεπηκόου, η
Ψαχνά, τα
Τοπική Κοινότητα Αγίας Σοφίας
Αγία Σοφία, η
Λιμνιώνας, ο
Μύλοι, οι
Πηγάδια, τα
Τοπική Κοινότητα Άτταλης
Άτταλη, η
Πλατάνια, τα
Τοπική Κοινότητα Καμαρίτσης
Άγιος, ο
Καμαρίτσα, η
Κλιμάκι, το
Τοπική Κοινότητα Καστέλλας
Καστέλλα, η
Φτελιά Παραλίας Καστέλλας, η
Χλόες, οι
Τοπική Κοινότητα Κοντοδεσποτίου
Κοντοδεσπότι, το
Τοπική Κοινότητα Κυπαρισσίου
Άκραι, αι
Δροσιά, η
Κυπαρίσσι, το
Τοπική Κοινότητα Μακρυκάπας
Μακρυκάπα, η
Τοπική Κοινότητα Νεροτριβιάς
Δάφνη, η
Θεοτόκος, η
Θηλυκόντας, ο
Κακοπέρατο, το
Νεροτριβιά, η
Τοπική Κοινότητα Παγώντα
Μαρκάται, αι
Νέος Παγώντας, ο
Παγώντας, ο
Τοπική Κοινότητα Πολιτικών
Παραλία Πολιτικών, η
Πολιτικά, τα
Τοπική Κοινότητα Σταυρού
Σταυρός, ο
Τοπική Κοινότητα Τριάδος
Τριάδα, η

---

Τριάδα Ευβοίας
Τριάδα Κοζάνης
Τριάδα Σερρών

Νομός Εύβοιας : Δήμος, Κοινότητα Χαλκιδέων | Αιδηψού | Αμαρυνθίων | Ανθηδώνος | Αρτεμισίου | Αυλίδος | Αυλώνος | Διρφύων | Διστύων | Ελυμνίων | Ερέτριας | Ιστιαίας | Καρύστου | Κηρέως | Κονιστρών | Κύμης | Ληλαντίων | Μαρμαρίου | Μεσσαπίων | Νέας Αρτάκης | Νηλέως | Σκύρου | Στυραίων | Ταμιναίων | Ωρεών | Καφηρέως | Λιχάδος Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ευβοίας