Τεγέα , ιερό της Αλέας Αθηνάς

Η Τεγέα ήταν πόλη της αρχαίας Αρκαδίας, προϊόν συνοικισμού.

Ιδρύθηκε από τον Τεγέα, γιο του Λυκάονα και εγγονό του Πελασγού και ήταν από τις σπουδαιότερες πόλεις της αρχαίας Αρκαδίας, έδρα των τελευταίων μυθικών Αρκάδων βασιλιάδων. Αποτελούνταν από τους δήμους Κορυθέων, Γαρεατών, Φυλακέων, Καρυατών, Οιατών, Βωταχιδών, Μανθυρέων, Εχενιδών, Αφειδάντιων και τις φυλές Ιποθίτιδα, Καριώτιδα, Απολονιάτιδα και Αθηναιάτιδα. Στην πόλη υπήρχε το ιερό της Αλέας Αθηνάς το οποίο είχε κατασκευάσει ο Σκόπας την εποχή που άρχοντας της Αθήνας ήταν ο Διόφαντος. Σύμφωνα με την μυθολογία ο ναός ονομάστηκε έτσι από τον Αλέα εγγονό του Αρκάδα που τον είχε χτίσει. Μέσα στο ιερό μέσα υπήρχε άγαλμα της Αθηνάς από ελεφαντόδοντο, άγαλμα του Ασκληπιού , άγαλμα της Υγείας και τα δόντια του Ερυμάνθιου κάπρου τα οποία όταν οι Ρωμαίοι προσάρτησαν την περιοχή στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία τα μετέφεραν στην Ρώμη. Η Θεά Αθηνά ήταν η πολιούχος της πόλης και προς τιμήν της γίνονταν οι αγώνες Αλεαία. Σήμερα ο ναός δεν υπάρχει πλέον και λέγεται ότι τμήματά του χρησιμοποιήθηκαν στην ανοικοδόμηση του ναού της Παναγίας που βρίσκεται κοντά στον αρχαιολογικό χώρο.

Στην Τεγέα υπήρχε και δεύτερο ιερό της Αθηνάς Πολιάτιδος. Στην αγορά της πόλης υπήρχε ιερό της Αφροδίτης. Διέθετε Γυμνάσιο, θέατρο, Στάδιο, Αγορά και Βουλή με τριακόσιους βουλευτές. Οι κάτοικοι την περίοδο της ακμής της έφταναν τους 40.000 και η πόλη έκοβε δικό της νόμισμα.

Επιφανείς Τεγεάτες ήταν οι ποιητές Κλονάς και Ανύτη, ο ιστορικός Αρίανθος, ο τραγικός Αρίσταρχος, οι νομοθέτες Αντισθένης και Κρίσος. Οι ήρωες Αγκαίος και Έποχος, η Αταλάντη, ο Έχεμος, ο Αγαπήνορας και η Διοτίμα. Εδώ επίσης είχε γεννηθεί, κατά τη μυθολογία, και ο Πάνας.

Τεγεάτες είχαν πάρει μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία, στον τρωικό πόλεμο, στην μάχη των Πλαταιών, στους Περσικούς πολέμους, και στον Πελοποννησιακό πόλεμο στο πλευρό των Σπαρτιατών,

Η Τεγέα είχε αποικίσει την Πάφο, ενώ είχε συμμετάσχει στον εποικισμό της Μεγαλόπολης.

Η πόλη καταστράφηκε από τους Γότθους το 395 μ.χ. και σταδιακά ερήμωσε. Αργότερα στη θέση της χτίστηκε το Νύκλι το οποίο κατά την Φραγκοκρατία αποτέλεσε Βαρονία. Σήμερα έχει ανασκαφεί και είναι επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος στον οποίο λειτουργεί και το μουσείο της Τεγέας, ενώ η ευρύτερη περιοχή, με ευρήματα από ρωμαϊκά ψηφιδωτά και μεσαιωνικά τείχη αποτελεί αρχαιολογικό πάρκο. Βρίσκεται δίπλα στο χωριό Αλέα της Μαντινείας, 10 χιλιόμετρα από την Τρίπολη.

Τεγεάτης

Πηγές

* Παυσανία Αρκαδικά κεφάλαια XLV , XLVII , XLVIII , XLIX