Σπαρτιά Αχαΐας

.

Περιφέρεια : Δυτικής Ελλάδας
Νομός : Αχαΐας

-- Δήμος Τριταίας --

Η Σπαρτιά είναι μικρό χωριό της Αχαΐας. Ανήκει από το 2010 στο Δήμο Ερυμάνθου[1]. Βρίσκεται στις παρυφές του Ερύμανθου.

Ιστορία

Βυζαντινές πηγές του 1395 αναφέρουν ότι υπήρχε στην περιοχή ο "κουλάς του Γρεβενού" ενώ αναφέρεται ότι το λεγόμενο "κάστρο του Γρεβενού" καταλήφθηκε την περίοδο 1460-1463 από τους Οθωμανούς. Δεν είναι όμως σίγουρο αν αυτές οι αναφορές αναφέρονται και στο ομώνυμο χωριό[2]. Κατά μία άποψη, ιδρύθηκε το χωριό με το όνομα Γρεβενό από "Ασπροποταμίτες που κατέβηκαν στην Αχαΐα μετά την εξέγερση των Βλάχων της Καλαμπάκας εναντίον των Τούρκων το 1611"[3]. Στην περιοχή του χωριού υπήρχε μέχρι το 1835 η σήμερα διαλυμένη μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου της οποίας η ύπαρξη μαρτυρείται τουλάχιστον από το 1638 της οποίας εκποιήθηκε η περιουσία με σχετική απόφαση το 1837[4].

Στα 1700 αναφέρεται και στη βενετική απογραφή Grimani ως Grevano και έχει πληθυσμό 12 οικογένειες (47 κάτοικοι)[5]. Ο οικισμός απείχε δυόμισι ώρες δρόμο στα 1885 από την Προστοβίτσα, την τότε έδρα του Δήμου Τριταίας[6]. Στα 1903 ο Χρήστος Κορύλλος αναφέρει ότι το χωριό απείχε τέσσερις ώρες δρόμο από την Προστοβίτσα και ότι είχε σχολείο (γραμματείο)[7].

Η Σπαρτιά Αχαΐας (*)

Διοικητική εξέλιξη

Την 20/04/1835 προσαρτάται στον τότε Δήμο Ερυμανθίας. Με το ΦΕΚ 5Α της 08/03/1841 αποσπάται από το Δήμο Ερυμανθίας και προσαρτάται στον τότε Δήμο Τριταίας. Με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912 αποσπάται από το Δήμο Τριταίας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Γρεβενών (μετονομάστηκε ταυτόχρονα από Γρεβενό σε Γρεβενά). Το παλιό όνομα του χωριού Γρεβενά διορθώνεται με το ΦΕΚ 125Α της 21/05/1956 σε Σπαρτιά. Με το ΦΕΚ 244Α της 04/12/1997, σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση "Καποδίστριας", προσαρτάται στο Δήμο Τριταίας μέχρι το 2010 που εντάχθηκε στο Δήμο Ερυμάνθου (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010) βάσει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης "Καλλικράτης"[8][9].
Δημογραφικά Στοιχεία

Η δημογραφική εξέλιξη του χωριού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[10] είναι η εξής[11]:
έτος κάτοικοι
1830 28 κατ.
1835 46 οικογ. / 194 κατ.
1844 183 κατ.
1848-1851 39 οικογ. / 190 κατ.
1861 289 κατ.
1879 321
1889 300
1896 329[12]
1907 361
1920 252
1928 213
1940 271
1951 250
1961 228[13]
1971 126[14]
1981 118
1991 94
2001[15] 63
2011[16] 50
Λοιπά Στοιχεία

Για το παλιό όνομα του χωριού υπάρχουν απόψεις τόσο για σλάβικη πρόέλευσή του όσο και για βλάχικη ενώ το σημερινό όνομα του χωριού προέρχεται από το ομώνυμο φυτό που φύεται σε αφθονία στην ευρύτερη περιοχή[17]. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με την κτηνοτροφία[18].
Δείτε επίσης

Άγιοι Πάντες Τριταίας

Παραπομπές

eetaa.gr-Διοικητικές μεταβολές Σπαρτιάς Αχαΐας (ανακτήθηκε την 10/03/2014)
Λουλούδης 2010, σελ. 246
Δήμος Ερυμάνθου-Τοπικές Κοινότητες Δημοτικής Ενότητας Τριταίας (ανακτήθηκε την 10/03/2014)
Λουλούδης 2010, σελ. 247
Λουλούδης 2010, σελ. 246
Νουχάκης 1885, σελ. 62
Κορύλλου 1903, σελ. 85
eetaa.gr-Διοικητικές μεταβολές Σπαρτιάς Αχαΐας (ανακτήθηκε την 10/03/2014)
Βλ. και Λουλούδης 2010, σελ. 247
Βλ. στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της ΕΣΥΕ για τις επίσημες εθνικές απογραφές του 20ού αι.
Βλ. συγκεντρωτικά στο Λουλούδης 2010, σελ. 246
Βλ. και Κορύλλου 1903, σελ. 85
Βλ. και Τριανταφύλλου 1995, σελ. 1903
Βλ. και Τριανταφύλλου 1995, σελ. 1903
Απογραφή 2001
Απογραφή 2011
Λουλούδης 2010, σελ. 247
Λουλούδης 2010, σελ. 246, 247

Βιβλιογραφία - Πηγές

Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903
Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010
Νέος χωρογραφικός πίναξ. Συνταχθείς και εκδοθείς εγκρίσει του Υπουργείου των Στρατιωτικών υπό Ιωάννου Εμ. Νουχάκη ανθυπασπιστού του Πεζικού, Εκ του Τυπογραφείου του Υπουργείου των Στρατιωτικών, Εν Αθήναις 1885
Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Σπαρτιά

Εξωτερικές Συνδέσεις

eetaa.gr-Διοικητικές μεταβολές Σπαρτιάς Αχαΐας
Δήμος Ερυμάνθου-Τοπικές Κοινότητες Δημοτικής Ενότητας Τριταίας
moriasnow.gr-Σπαρτιά Αχαΐας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License