.

Ελλάδα

Σχέδιο Καποδίστριας

Περιφέρεια : Ηπείρου
Νομός : Ιωαννίνων

Νομός Ιωαννίνων Δήμος Κατσανοχωρίων

-- Δήμος Κατσανοχωρίων --

Το χωριό

Η Πλατανούσ(σ)α βρίσκεται στο Νομό Ιωαννίνων και στον επαρχιακό άξονα που συνδέει τα Ιωάννινα με την Άρτα. Απέχει 45 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα και 35 χιλιόμετρα από την Άρτα. Απλώνεται στους πρόποδες και στα υψώματα του Ξηροβουνίου και βρέχεται από τον Άραχθο ποταμό πλησίον της ιστορικής γέφυρας της Πλάκας. Είναι Τοπική Κοινότητα του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων.

Με το όνομα Ραψίστα τη συναντάμε από τους Βυζαντινούς χρόνους. Μετά την απελευθέρωση της περιοχής από τους Τούρκους, λίγο πριν την απελευθέρωση των Ιωαννίνων το 1913, αναγνωρίσθηκε ως Κοινότητα και υπήχθη στην Επαρχία Νικοπόλεως και Πάργας του Νομού Πρέβεζας, από τον οποίο μετακινήθηκε στο Νομό Ιωαννίνων. Το 1927 μετονομάσθηκε σε Πλατανούσσα με το Διάταγμα της 1-4-1927 (ΦΕΚ Α76/1927).

Το όνομα Πλατανούσσα το έλαβε από τα πολλά πλατάνια που φυτρώνουν και αναπτύσσονται μόνα τους στον τόπο της. Έχει πολλές πηγές και βρύσες και είναι πλούσια σε πανίδα και χλωρίδα.

Οικισμοί

Η Πλατανούσσα αποτελείται από τέσσερις (4) οικισμούς:

από το Κέντρο (Χωριό), το κεντρικό τμήμα του χωριού, το οποίο εκτείνεται από την περιοχή Στέρα μέχρι τις περιοχές Λακκώματα και Λογγά κοντά στον Άραχθο
την Δάφνη, που συναντά κανείς πρώτη όταν έρχεται από τα Ιωάννινα
τον Μαχαλά, που συναντά κανείς πρώτο όταν έρχεται από την Άρτα και
το Βουνί, που βρίσκεται στο υψηλότερο μέρος του χωριού, όπου δεσπόζει το μεταβυζαντινό εκκλησάκι της Ζωοδόχου πηγής με το όνομα Θεοτόκος.

Στο κέντρο του χωριού και στο επάνω μέρος αυτού βρίσκεται η κεντρική πλατεία, που είναι στρωμένη με πέτρα της περιοχής και εκτείνεται κάτω από μεγάλους βράχους. Εκεί υπάρχουν πλατάνια και πέτρινη βρύση. Δεξιά, όπως βλέπει κανείς την πλατεία από το δρόμο, βρίσκεται η πέτρινη εκκλησία της Παναγίας, η οποία κτίσθηκε μετά την καταστροφή της παλαιάς εκκλησίας της Παναγίας από κατολίσθηση της περιοχής ΝΔ της πλατείας το 1960.

Αριστερά της πλατείας βρίσκεται το μεταβυζαντινό εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, διατηρητέο μνημείο προστατευόμενο από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, όπως και το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής στο Βουνί. Ο ναός της Αγίας Παρασκευής είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες, οι οποίες χρονολογούνται από το έτος 1734, όπως μαρτυρεί η γραπτή κτητορική επιγραφή υπεράνω της εισόδου. Στο επάνω μέρος της πλατείας βρίσκονται οι ανδριάντες δύο επιφανών ανδρών της Πλατανούσας, του ποιητή Γεωργίου Κοτζιούλα και του Μουσουργού Δημητρίου Δραγατάκη, έργα του Γλύπτη Θεόδωρου Παπαγιάννη, τα οποία έγιναν με ενέργειες του Συλλόγου Πλατανούσσας Ιωαννίνων. Δίπλα από τους βράχους βρίσκεται το πέτρινο καμπαναριό του χωριού, δείγμα αρχιτεκτονικής της περιοχής.

Στην Πλατανούσσα σήμερα λειτουργεί Δημοτικό Σχολείο, το οποίο στεγάζεται στο πέτρινο Δημοτικό Σχολείο του οικισμού Δάφνης, διατηρητέο μνημείο. Παλαιότερα λειτουργούσαν τέσσερα Δημοτικά Σχολεία ένα σε κάθε οικισμό. Λειτουργεί νερόμυλος για τις ανάγκες του χωριού.

Οι κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 478. Ασχολούνται με την γεωργία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία, παραγωγή κρασιού και τσίπουρου, με οικοδομικές εργασίες και διάφορες άλλες τέχνες. Πολλοί από τους κατοίκους του χωριού διαμένουν σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδος και του Εξωτερικού.

Ιστορία

Σήμερα ονομάζεται Πλατανούσα, παλαιότερα το έλεγαν Ραψίστα, αλλά και Κακοραψίστα, γιατί έτσι το ξεχώριζαν από το χωριό Ραψίστα (Πεδινή Ιωαννίνων) και επειδή, όπως λέει η παράδοση, τον καιρό της Τουρκοκρατίας οι κάτοικοί του άνοιξαν, για κάποια χρόνια, αιματηρό πόλεμο με τους φρουρούς του "καρακόλιον". Από τότε είναι γνωστή η τοπωνυμία Τουρκομνήματα.

Στη θέση της σημερινής κοίτης του Αράχθου από την "Κλείφκη" μέχρι την Δαφνωτή εκτείνονταν μια αλμυρή λίμνη, το όνομά της κατά μια παράδοση "Αθηνά". Στις όχθες της λίμνης ήταν χτισμένη η θερινή Αθαμανία. Στη θέση "Κοτρόνια" τον ίδιο καιρό βρισκόταν η πόλη "Αθήναιον". Μετά τη γεωλογική αναταραχή ο τόπος για ικανό χρονικό διάστημα ερημώθηκε. Γύρω στο 1250 εκεί χτίστηκε ο πρώτος οικισμός του χωριού, που ήταν και ο πρώτος της περιοχής του Ανατολικού Ξηροβουνίου. Ιδρυτές του οικισμού ήταν άνθρωποι που είχαν διωχθεί από τον τόπο τους σαν ανεπιθύμητοι.

Πολύ πιο αργά τους πλαισίωσαν ενδεείς κάτοικοι των γειτονικών περιοχών, που είχαν αποκτήσει με τους πρώτους φιλικούς ή συγγενικούς δεσμούς. Τέλος με την πτώση του Σουλίου εγκαταστάθηκαν εδώ πολλοί Σουλιώτες.

Προσωπικότητες

Αχιλλέας Αθανασούλας
Γιώργος Κοτζιούλας
Δημήτρης Δραγατάκης

Εξωτερικές συνδέσεις

http://www.platanousa.gr/
http://www.syllogosplatanousas.gr

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΣΑΝΟΧΩΡΙΩΝ
Τοπική Κοινότητα Αετορράχης
Αετορράχη, η
Λάζαινα, η
Τοπική Κοινότητα Ελληνικού
Ελληνικό, το
Τοπική Κοινότητα Καλεντζίου
Καλέντζι, το
Τοπική Κοινότητα Κορίτιανης
Κορίτιανη, η
Τοπική Κοινότητα Μονολιθίου
Άγιος Γεώργιος, ο
Μονολίθι, το
Ξηροβούνι, το
Τοπική Κοινότητα Πηγαδίων
Πηγάδια, τα
Τοπική Κοινότητα Πλαισίων Μαλακασίου
Πλαίσια, τα
Τοπική Κοινότητα Πλατανούσσης
Δάφνη, η
Ζωοδόχος Πηγή, η
Πλατανούσσα, η
Τοπική Κοινότητα Φορτοσίου
Κωστήτσι, το
Νίστορα, η
Πάτερο, το
Φορτόσι, το

Νομός Ιωαννίνων : Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ιωαννίνων

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

Πλατανούσσα Ιωαννίνων

.