.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία
Νομός : Πέλλας

Δήμος Εξαπλατάνου

-- Δήμος Εξαπλατάνου --

Η Περίκλεια είναι χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας, του Δήμου Αλμωπίας και βρίσκεται σε απόσταση 35χλμ. βόρεια της Αριδαίας και 63χλμ. βόρεια της Έδεσσας.Στην κοινότητα Περίκλειας υπάγεται και ο οικισμός της Λαγκαδιάς,ο οποίος βρίσκεται δυτικά σε απόσταση 2χλμ.

Πληθυσμός

Η Περίκλεια έχει πληθυσμό 341 κατοίκους και ο οικισμός της Λαγκαδιάς από 82 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.Όλοι οι κάτοικοι είναι Μογλενίτες Βλάχοι και η ύπαρξη του χωριού χάνεται στα βάθυ των αιώνων σύμφωνα με τις μαρτυρίες των γερόντων. Μαζί με τα γειτονικά χωριά της Λαγκαδιάς,της Νότιας,του Αρχαγγέλου αλλά και του Σκρα,της Κούπας και των Μεγάλων Λιβαδίων που βρίσκονται στον διπλανό Νομό,ανοίκουν στην ξεχωριστεί φυλή των Μογλενίτων Βλάχων η οποία διαφέρει εξ'ολοκλήρου από τους Βλάχους της υπόλοιπης Ελλάδας. Η γλώσσα τους ανίκει στο ρουμάνικο γλωσσικό σύνδεσμο (μοιάζει πολύ με την ρουμάνικη γλώσσα). Οι άνθρωποι ζεστοί,φιλόξενοι και περίφανοι είναι πρόθυμοι να σε καλοσωρίσουν στο χωριό.

Τοποθεσία

Η Περίκλεια βρίσκεται χτισμένη σε 597 υψόμετρο, στον ορεινό όγκο της Αλμωπίας. Συγκεκριμένα βρίσκεται στη βόρεια και δυτική πλευρά ενός πλούσιου, μεγάλου οροπεδίου, στη συμβολή του όρους Τζένα (2.182) και του όρους Πάικο (1.650). Την κοινότητα διαρρέουν δύο ποτάμια. Το πρώτο πηγάζει από τους πρόποδες της Τζένας και το δεύτερο από το όρος Πάικο. Καί τα δύο ενώνονται και κατηφορίζουν προς τον κάμπο της Καρατζόβας, όπου μαζί με άλλα ποτάμια σχηματίζουν τον ποταμό Μογλενίτσα. Επίσης, η περιοχή διαθέτει άφθονα υπόγεια νερά. Τα τελευταία χρόνια, λόγω της υπεράντλησης υδάτων, στερεύουν ορισμένες πηγές και η περιοχή κινδυνεύει να αντιμετωπίσει πρόβλημα λειψυδρίας. Στο τέλος του χειμώνα, λιώνουν τα χιόνια από τα όρη Τζένα και Πάικο και σχηματίζουν τους χείμαρρους «Σάλνιτσα» και «Βαλισέκα». Κατά την τοπική παράδοση, η περιοχή παλιά ήταν λίμνη και πήρε τη σημερινή της μορφή από προσχώσεις φερτής ύλης από τα βουνά που την περιβάλλουν σαν πέταλο. Σ’ αυτό συνηγορούν διάφορα πετρώματα που υπάρχουν στην περιοχή καθώς και άλλα ευρύματα.

Κλίμα

Το κλίμα της περιοχής μπορεί να χαρακτηριστεί ηπειρωτικό με βαρείς χειμώνες και θερμοκρασία που φτάνουν τους -20 °C και δροσερά καλοκαίρια. Χαρακτηριστικό του χειμώνα είναι το χιόνι και το τσουχτερό κρύο. Τα καλοκαίρια είναι ζεστά με περιόδους ξηρασίας. Τα βράδια πάντως η θερμοκρασία πέφτει. Χαρακτηριστικό της περιοχής ο βόρειος άνεμος, έρχεται στην περιοχή από την «Πόρτα» (το σημείο όπου ενώνονται η Τζένα με το Πίνοβο έχουν μπροστά τους ένα βράχο, σαν πόρτα). Όταν φυσάεl σαρώνει τα πάντα. Ξαπλώνει τα καλαμπόκια και τα στάχυα, ξεριζώνει δέντρα, ξηλώνει σκεπές κ.τ.λ.

Σύντομη ιστορία

Η αρχική ονομασία του χωριού Περίκλεια ήταν: κοινότης «Μπέρισλαβ» Β.Δ 101919 ΦΕΚ Α 8Οί1919 που σημαίνει "Συνάντηση". Αργότερα, μετονομάστηκε στη σημερινή ονομασία του κοινότητα :«Περικλείας» Β.Δ. 6-6-1925 ΦΕΚ Α 148/1925. Οι κάτοικοι του χωριού, εκτός από την ελληνική γλώσσα, μιλούν και την κουτσοβλάχικη γλώσσα. Σύμφωνα με την μαρτυρία του κ. Γρόση Νικολάου, πρώην γραμματέα της κοινότητας Περίκλειας, οι πρώτοι κάτοικοι κατάγονταν από την Ήπειρο. Στις αρχές του 17ου αιώνα περίπου οι Τούρκοι τους μετέφεραν στην περιοχή λόγω της αντίστασης και των προβλημάτων που δημιουργούσαν εκεί. Η περιοχή ήταν κατάλληλη για εκτροφή αιγοπροβάτων και οι κάτοικοι αμέσως επιδόθηκαν στην κτηνοτροφία. Στα πρώτα χρόνια διέμειναν στις περιοχές «Γκραμόζ» και «Ζαγράδα» νομαδικά. Επειδή όμως στην περιοχή περιφέρονταν ληστές, που συνεχώς τους ενοχλούσαν, αναγκάστηκαν με τον καιρό οι δύο αυτές νομάδες να συμπτυχθούν για να αντιμετωπίσουν από κοινού τα προβλήματα. Η σύμπτυξη αυτή έγινε στις αρχές του 18ου αιώνα στην περιοχή όπου είναι χτισμένα τα χωριά Περίκλεια και [[Λαγκαδιά Πέλλας}Λαγκαδιά]]. Η πρώτη ομάδα των κατοίκων που έμενε στην περιοχή «Γραμόζ» εκκλησιάζονταν στην «μπουγκουρούντιτσα» στο σημείο όπου υπάρχει σήμερα το εκκλησάκι της Παναγίας. Οι δε κάτοικοι της δεύτερης ομάδας που έμειναν στην περιοχή «Ζαγράδα» εκκλησιάζονταν στην «τανάσιτσα» στο σημείο όπου σήμερα υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου. Στα τέλη του 18ου αιώνα κατέφτασε στην περιοχή και μια τρίτη ομάδα κατοίκων από τη γειτονική Νότια. Οι κάτοικοι αυτοί, μή μπορώντας να αλλαξοπιστήσουν αναγκάστηκαν να φύγουν και να αναζητήσουν καινούργιο τόπο για διαμονή. Μαζί τους μετέφεραν ιερά σκεύη καθώς και εικονίσματα από τον καταπατημένο ναό της Αγιας Παρασκευής που έδρευε στο χωριό Νότια. Οι τρεις αυτές ομάδες των κατοίκων συμπτύχθηκαν στην περιοχή όπου είναι χτισμένο σήμερα το χωριό. Στα 1800 έχτισαν και την σημερινή εκκλησία του χωριού, την ονόμασαν Αγία Παρασκευή σε ανάμνηση της καταπατημένης Αγίας Παρασκευής του χωριού Νότια. Κατά περιόδους βρέθηκαν στην περιοχή χάλκινα νομίσματα που πιθανόν ανάγονται στην εποχή του Μ. Αλεξάνδροu. Επίσης, βρέθηκαν πήλινα αγγεια που έφεραν ευκρινώς την ημερομηνία κατασκευής τους, καθώς και αναπαραστάσεις από την εποχή τους Καταστρέφονταν όμως γιατί οι κάτοικοι αγνοούσαν την ανεκτίμητη αξία τους, καθώς και την αξία της προβολής τους.

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας οι κάτοικοι πέρασαν δύσκολες στιγμές. Η τρομοκρατία από τους Τούρκους είχε φτάσει στο ανώτατο σημείο, ο βίαιος εξισλαμισμός, το παιδομάζωμα και ο αποχωρισμός συγγενών, αδερφών, γονέων και φίλων ήταν κάτι το σύνηθες την εποχή αυτή. Ο πιο σκληρός μπέης που πέρασε από το χωριό ήταν ο «ΙΣΙΜ ΜΠΕΗΣ». Στη νεότερη ιστορία το χωριό δέχτηκε πολλές επιδρομές από Βούλγαρους Κομιτατζήδες. Κατά τον Μακεδονικό αγώνα οι κάτοικοι του χωριού πρόσφεραν τροφές για μεγάλο χρονικό διάστημα στην «εθνική αντάρτικη ομάδα» που κρυβόταν στην περιοχή. Πολλοί κάτοικοι ήταν ένοπλοι και ερχόταν συχνά σε σύγκρουση με τους Τούρκους καταπατητές της περιοχής.

Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1916) υπήρχε στην περιοχή μέτωπο. Οι Γερμανοί και Βούλγαροι είχαν καταλάβει την οριογραμμή της τότε Σερβίας και είχαν οχυρωθεί στο ύψωμα «Σκρά». Οι δε Ελληνικές και Γαλλικές δυνάμεις βρίσκονταν στο γειτονικό χωριό Αρχάγγελος. Επειδή οι κάτοικοι του χωριού βρίσκονταν μεταξύ δύο πυρών, έγινε μετοικισμός των κατοίκων στα Γιαννιτσά, όπου και παρέμειναν ως την λήξη του πολέμου (1918) οπότε και επαναπατρίστηκαν.

Κατά την περίοδο της κατοχής (1941 – 1945 ,Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) ήταν υπό τη Γερμανική κατοχή. Στην μεθόριο της τότε Γιουγκοσλαβίας βρίσκονταν Βουλγαρικές δυνάμεις οι οποίες συνεχώς έκαναν επιδρομές κατά του άμαχου πληθυσμού. Σε μια από αυτές στις 17 lανουαρίου 1944, εισέβαλε στην περιοχή μια ταξιαρχία Βουλγάρικων στρατευμάτων και στην διαδρομή σκότωσε 7 άτομα από τον άμαχο πληθυσμό του χωριού. Στην συνέχεια κινήθηκαν προς το γειτονικό χωριό Λαγκαδιά. Στις 7 Απριλίου του 1944 πραγματοποιήθηκε η «Μάχη της Περίκλειας» από τον Ε.Λ.Α.Σ. κατά των Γερμανών, η οποία ήταν η τελευταία και μεγαλύτερη μάχη της αντίστασης στην Αλμωπία και στοίχισε στους Γερμανούς 30 νεκρούς.

Κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου και ύστερα από εντολή των στρατιωτικών το χωριό εκκενώθηκε και οι κάτοικοί του μεταφέρθηκαν στο γειτονικό χωριό Αρχάγγελος, στη Θεσσαλονίκη και στην Αριδαία. Μετά τη λήξη του εμφυλίου επαναπατρίστηκαν.

Οικονομική κατάσταση - ασχολίες κατοίκων
Υλοτομία

Το δάσος είναι σημαντικός παράγοντας για την οικονομία του τόπου, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι τα 2/3 της περιοχής καλύπτονται από μεγάλα δάση οξιάς και βελανιδιάς. Η εκμετάλλευση του δάσους γίνεται από το δασαρχείο Αριδαίας. Οι αρμόδιοι καθορίζουν τις περιοχές στις οποίες θα γίνει υλοτομία, στη συνέχεια χωρίζουν τις περιοχές αυτές σε συστάδες και μοιράζουν τις συστάδες αυτές στους διάφορους συνεταιρισμούς των υλοτόμων. Οι υλοτόμοι με τη σειρά τους, αφού κόψουν τα δέντρα (σύμφωνα με τις υποδείξεις του δασαρχείου), τα τεμαχίζουν και τα στοιβάζουν ομοιόμορφα (ντάνιασμα). Μερικά από τα ξύλα αυτά τα αγοράζει το δασαρχείο, για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του (συνήθως καυσόξυλα). Τα υπόλοιπα τα πουλούν σε εμπόρους με τιμή που διαπραγματεύονται οι ίδιοι. Ανησυχητικό φαινόμενο αποτελεί η αύξηση τα τελευταία χρόνια της λαθρεμπορίας του ξύλου που σε συνδυασμό με την όλο και εντατικότερη εκμετάλλευση του δάσους από τους κρατικούς φορείς, οδηγούν στην ποιοτική υποβάθμιση του. Σήμερα υπάρχει ένα δάσος γερασμένο και αν δεν αφυπνιστούν εγκαίρως οι αρμόδιοι το δάσος απειλείται με αφανισμό.
Γεωργία

Η γεωργία είναι αρκετά ανεπτυγμένη, παρότι ο κλήρος είναι μικρός (20-30 στρέμματα) και χωρισμένος σε μικρά αγροκτήματα. Τα προϊόντα που παράγονται είναι: η πατάτα, το καλαμπόκι, το στάρι, το κριθάρι, η βρώμη και το τριφύλλι. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο αναπτύσσεται η δεντροκαλλιέργεια (κερασιές κυρίως). Για την παραγωγή τους οι κάτοικοι χρησιμοποιούν υπερσύγχρονα γεωργικά μηχανήματα και οι χειρονακτικές εργασίες έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο.

Κτηνοτροφία

Ένας άλλος πλουτοπαραγωγικός παράγοντας του τόπου, εξίσου σημαντικός με τους δύο προηγούμενους, είναι και η κτηνοτροφία. Οι κτηνοτρόφοι της περιοχής χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σ' αυτούς που εκτρέφουν βοοειδή και σ' αυτούς που εκτρέφουν αιγοπρόβατα. Τα βοοειδή εκτρέφονται σε οργανωμένες σταυλικές εγκαταστάσεις (μονάδες), κυρίως για το γάλα αλλά και για το κρέας. Το άρμεγμα και η εκτροφή γίνεται με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους και με την αρωγή των ειδικών, πετυχαίνονται υψηλές αποδόσεις και πολύ καλή ποιότητα, σύμφωνα πάντα με τα "πρότυπα" της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε). Την ποσότητα αυτή του αγελαδινού γάλακτος την απορροφούν μεγάλες γαλακτοκομικές εταιρίες και τοπικά τυροκομεία.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΞΑΠΛΑΤΑΝΟΥ
Τοπική Κοινότητα Αρχαγγέλου
Αρχάγγελος, ο
Τοπική Κοινότητα Εξαπλατάνου
Εξαπλάτανος, ο
Τοπική Κοινότητα Θεοδωρακείου
Θεοδωράκει, το
Τοπική Κοινότητα Θηριοπέτρας
Θηριόπετρα, η
Τοπική Κοινότητα Ίδας
Ίδα, η
Τοπική Κοινότητα Κωνσταντίας
Κωνσταντία, η
Τοπική Κοινότητα Μηλέας
Μηλέα, η
Ριζοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Νερομύλων
Νερόμυλοι, οι
Πρόδρομος, ο
Τοπική Κοινότητα Νοτίας
Αετοχώρι, το
Νότια, η
Τοπική Κοινότητα Περικλείας
Λαγκαδιά, η
Περίκλεια, η
Τοπική Κοινότητα Φιλωτείας
Φιλώτεια, η
Τοπική Κοινότητα Φούστανης
Φούστανη, η
Τοπική Κοινότητα Χρυσής
Χρυσή, η

Νομός Πέλλας: Δήμος

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης: Διοικητική διαίρεση νομού Πέλλας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

Περίκλεια Πέλλας

.