-- Δήμος Βαθέος --

Η Μονή Βροντά ή Παναγία Βροντιανή ή Παναγία Βροντιανής ή Παναγία Κοκκαριανής [3] είναι παλαιό μοναστήρι της Σάμου, κοντά στο χωριό των Βουρλιωτών της δημοτικής ενότητας Βαθέος. Διοικητικά ανήκει στον δήμο Σάμου της Περιφερειακής Ενότητας Σάμου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είχε 16 κατοίκους. Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου

Μονή Βροντά, Μονή Βροντά,

Μονή Βροντά, Μονή Βροντά, Μονή Βροντά,

View Larger Map

Ιστορικό
Η ανατολική (στον ήλιο) πλευρά της μονής Βροντά, 2013.

Χτίστηκε το 1566 από τους αδελφούς μοναχούς Ιάκωβο και Μακάριο κοντά σε παλαιότερα ερείπια ναού της Παναγίας και είναι αφιερωμένο στο γενέθλιο της Θεοτόκου. Η μονή Βροντά αναφέρεται από τον Ιωσήφ Γεωργειρήνη στην περιγραφή[4] που έγραψε για τη Σάμο, την Ικαρία και το Άγιο Όρος. Ο Ζοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ αναφέρει ότι στις 19-21 Φεβρουαρίου του 1702 φιλοξενήθηκε στη μονή Βροντά για τρεις μέρες, εξαιτίας της διαρκούς κακοκαιρίας. Εκτενή περιγραφή της μονής δίνει ο Επαμεινώνδας Σταματιάδης στα Σαμιακά,[5] όπου και παραθέτει τα κείμενα πατριαρχικών εγγράφων ίδρυσης και επέκτασης της περιουσίας της μονής. Το παλαιότερο εξ αυτών χρονολογείται το 1566.
Η είσοδος της μονής, 2011.

Οι καλόγεροι της μονής δεν ήταν αμέτοχοι των πολιτικών αντιπαραθέσεων. Το 1821 ο ηγούμενος της μονής Νείλος δολοφονήθηκε στο Κέδρο ενώ επέστρεφε από το Βαθύ. Για το έγκλημα προβλήθηκαν πολιτικοί λόγοι, ότι ο Νείλος υπεστήριζε την φατρία των Καλικαντζάρων, δηλαδή των φιλότουρκων προεστών. Τον Απρίλιο του 1835 οι καλόγεροι κατηγορήθηκαν από κατοίκους του χωριού των Βουρλιωτών προς το καθεστώς της ηγεμονίας ότι δημιουργούσαν πολιτική αναταραχή.[6] Τον Σεπτέμβρη του 1850 μια οκταμελής ομάδα κακοποιών μπήκε στο μοναστήρι και στη συνέχεια απήγαγε και εφόνευσε τον ηγούμενο Δανιήλ. Οι κακοποιοί δικιολόγησαν την πράξη τους λέγοντας ότι ο Δανιήλ υπεστήριζε τον τυραννικό ηγεμόνα Στέφανο Βογορίδη.

Στην εποχή του Επαμεινώνδα Σταματιάδη, δηλαδή περί το 1890, εγκαταβιούσαν στη μονή έντεκα μοναχοί. Η κτηματική της περιουσία ανερχόταν σε 104 κτήματα συνολικής έκτασης 876 στρεμμάτων. Εξ αυτών, 752 στρέμματα ήταν αμπέλια. Μετόχια της μονής ήταν ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στους Βουρλιώτες, η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κοκκάρι, το μετόχι της Ζωοδόχου Πηγής στο Βαθύ προς τον Κότσικα), το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου στον Άνω Άγιο Κωνσταντίνο και η Αγία Τριάδα στη Βλαμαρή.

Καταστράφηκε σε μεγάλη έκταση από φωτιά τον Αύγουστο του 2000. Έχει ανακαινισθεί το 2010-13.
Ηγούμενοι

Γνωστοί διατελέσαντες ηγούμενοι[7] της μονής Βροντά είναι οι εξής:

Περίοδος	Όνομα	Παρατηρήσεις
1556	Ιάκωβος	κτήτωρ
	Μακάριος	κτήτωρ
1678	Μελέτιος
1732	Σεραφείμ
1748	Ιωακείμ
1772	Δανιήλ
1773	Ιάκωβος
προ του 1775	Ιωσήφ
προ του 1778	Δαμασκηνός
1789	Μελέτιος
1793	Ιάκωβος Λάσκαρης
προ του 1798	Ιάκωβος Κατερίνης
προ του 1802	Μακάριος
προ του 1806	Ιωακείμ
1813-1819	Ιωσήφ
1811	Νείλος
1816	Καλλίνικος
1822	Νικηφόρος Κυριακού
1822	Νικόδημος Κονταξής
1823	Γαβριήλ
προ του 1823	Ιερόθεος
προ του 1825	Ιερεμίας Κωτζιμπάκης
1827	Δανιήλ
προ του 1836	Ιερώνυμος
1820	Γεράσιμος
1851	Ιάκωβος Στεργίου
1866-1892	Δανιήλ Διακογιάννης
1892-1895	Γαβριήλ Τροβάς
1896-1899	Κύριλλος Αυτιάς
1900	Δανιήλ Καμινάρης
1907	Μελέτιος Αξωτιάδης
;	Μπελιμπάς
1935;-1956	Διονύσιος Ζουμπούλης
1956-1957	Εμμανουήλ Βαλούκας
1957-1958	Γεώργιος Διολέτης
1958	Θεόφιλος Χαρίτσος
ως σήμερα	Θεοφάνης

Παραπομπές

(Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
www.samosin.gr/el/item/παναγία-βροντά-μοναστήρι/.
«Παναναγία Βροντά Μοναστήρι». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2019.
Georgirenes, Joseph (1677). A description of the present state of Samos, Nicaria, Patmos, and Mount Athos. London: W.G. σελ. 22.
Σταματιάδης, Επαμεινώνδας (1886). Σαμιακά (PDF). Σάμος: Ηγεμονικό Τυπογραφείο. σελίδες 279, τόμος Δ'. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2013.
Λάνδρος, Χρήστος (2001). Η μετεπαναστατική Σάμος σε υποτέλεια, το πρώτο πρωτόκολλο αλληλογραφίας της Ηγεμονίας, 1834-1835. Αθήνα: Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου "Νικόλαος Δημητρίου".
Ιωάννης, μητροπολίτης Σιδηροκάστρου (1996). Η Εκκλησία της Σάμου. Σιδηρόκαστρο. σελίδες 142–143.

Δημοτική Ενότητα Βαθέος
Δημοτική Κοινότητα Βαθέος
Αγία Ζώνη, η
Αγία Μαρκέλλα, η
Αγία Τριάδα, η
Άη Θανάσης, ο
Βαθύ, το
Βαρέλλα, η
Δροσιά, η
Ζερβού, η
Ζωοδόχος Πηγή, η
Καμάρα, η
Κέδρον, το
Κουμαριώνας, ο
Μεσόκαμπος, ο
Μωραϊτοχώρι, το
Νικόλα, η
Παναΐτσα, η
Πλάτανος, ο
Τουρκομυλωνάς, ο
Φλόκα, η
Δημοτική Κοινότητα Σαμίων
Αγία Παρασκευή, η
Άγιος Νικόλαος, ο (νησίς)
Ασπροχόρτι, το
Γαλάζιο, το
Διαπόρτι, το (νησίς)
Κασονήσι, το (νησίς)
Μακρόνησο, το (νησίς)
Πρασονήσιο, το (νησίς)
Σάμος, η
Στρογγυλό, το (νησίς)
Τοπική Κοινότητα Αγίου Κωνσταντίνου
Άγιος Κωνσταντίνος, ο
Βαλεοντάδες, οι
Τοπική Κοινότητα Αμπέλου
Άμπελος, η
Λιβαδάκι, το
Πεταλίδες, οι
Τοπική Κοινότητα Βουρλιωτών
Αυλάκια, τα
Βουρλιώται, οι
Κάμπος, ο
Μονή Βροντά, η
Τοπική Κοινότητα Κοκκαρίου
Κοκκάριον, το
Τοπική Κοινότητα Μανολατών
Μανολάτες, οι
Μαργαρίτες, οι
Τοπική Κοινότητα Παλαιοκάστρου
Αργυρός, ο
Κλήμα, το
Παλαιόκαστρον, το
Ποσειδώνιον, το
Χαραυγή, η
Ψιλή Άμμος, η
Τοπική Κοινότητα Σταυρινήδων
Σταυρινήδες, οι