Μονή Χρυσοστόμου Νάξου

Περιφέρεια : Νότιο Αιγαίο
Νομός : Κυκλάδων

 

-- Δήμος Νάξου --

Η Μονή Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου Νάξου βρίσκεται στη Νάξο των Κυκλάδων και είναι κτισμένη σε λόφο πάνω από την παραλία Γρόττα. Απέχει 2,5 χλμ. βορειοανατολικά της πόλης ή Χώρας της Νάξου και έχει αμφιθεατρική θέα προς τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων[2].

Ιστορία

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση η μονή λειτουργεί συνεχώς από την ίδρυσή της (πιθανολογείται το 1280) με γυναίκες μοναχούς. Θεωρείται το μοναδικό μοναστήρι της Ελλάδας που είναι αφιερωμένο στον Πατέρα και Ιεράρχη της Εκκλησίας, Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο[2].

Σύμφωνα με τον τοπικό λαογράφο Νίκο Κεφαλληνιάδη ως χρονολογία ίδρυσης αναφέρεται το 1606, ενώ νεώτερες χρονολογίες στις επιγραφές των υπερθύρων της μονής μαρτυρούν διάφορες ανακαινίσεις που έγιναν στα έτη 1753, 1757 και 1777. Η μονή είναι φρουριακού χαρακτήρα, διαθέτει χαμηλή δοκαρόφρακτη πύλη και καταχύτη (λαδοζεματίστρα) από την εποχή των πειρατικών επιδρομών στο Αιγαίο. Στο εσωτερικό της υπάρχει μικρή αυλή με δροσερή πηγή. Αξιόλογα κειμήλια θεωρούνται το ξυλόγλυπτο τέμπλο του μικρού καθολικού με την εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (του 1818) καθώς και τα βιβλία, που είχε αποστείλει ο καταγόμενος από τη Νάξο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στην μητέρα του που μόνασε στη μονή[2].

Το 1995 η μονή και η γύρω από αυτήν περιοχή σε ακτίνα 500 μ. κηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο "που αποτελεί το αναγνωριστικό σημείο για τον επισκέπτη της Χώρας από τη θάλασσα, καθώς είναι κτισμένη στην πλαγιά του βουνού, που υψώνεται πάνω από της ακτές της Γρόττας, εποπτεύοντας ολόκληρη τη Χώρα"[3].
Διοικητικά

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1940 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Νάξου[4]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης μαζί με τη Νάξο (Χώρα) και τα Αγκίδια αποτελούν τη δημοτική ενότητα Νάξου που υπάγεται στο δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 5 μοναχές[5].
Παραπομπές

(Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
«H ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ : Επιτροπές της Ιεράς Συνόδου - Συνοδική Επιτροπή επί του Μοναχικού Βίου». www.ecclesia.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2019.
«ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2019.
«Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2019.
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10849 (σελ. 375 του pdf)

Δημοτική Ενότητα Νάξου
Δημοτική Κοινότητα Αγίου Αρσενίου
Αγία Αννα Νάξου, η
Άγιοι Πάντες Νάξου, οι
Άγιος Αρσένιος Νάξου, ο
Άγιος Προκόπιος Νάξου, ο
Μάραγκας Νάξου, ο
Μαστοράκης Νάξου, ο
Στελίδα Νάξου, η
Δημοτική Κοινότητα Νάξου
Αγκίδια Νάξου, τα
Μονή Χρυσοστόμου Νάξου, η
Νάξος Νάξου, η
Τοπική Κοινότητα Βίβλου
Βίβλος Νάξου, η
Πλάκα Νάξου, η
Τοπική Κοινότητα Γαλανάδου
Γαλανάδο Νάξου, το
Τοπική Κοινότητα Γαλήνης
Γαλήνη Νάξου, η
Τοπική Κοινότητα Γλινάδου
Γλινάδο Νάξου, το
Τοπική Κοινότητα Εγγαρών
Εγγαρές Νάξου, οι
Τοπική Κοινότητα Κινιδάρου
Ακρωτήρι Νάξου, το
Κινίδαρος Νάξου, ο
Τοπική Κοινότητα Μελάνων
Άγιος Θαλέλαιος Νάξου, ο
Κουρουνοχώρι Νάξου, το
Μέλανες Νάξου, οι
Μύλοι Νάξου, οι
Τοπική Κοινότητα Ποταμιάς
Άνω Ποταμιά Νάξου, η
Κάτω Ποταμιά Νάξου, η
Μέση Ποταμιά Νάξου, η
Τοπική Κοινότητα Σαγκρίου
Άνω Σαγκρί Νάξου, το
Κανακάρι Νάξου, το
Καστράκι Νάξου, το
Κάτω Σαγκρί Νάξου, το
Μικρή Βίβλα Νάξου, η
Παναγία Νάξου, η (νησίδα)