Η Λευκόβρυση είναι ορεινό χωριό της περιφερειακής ενότητας Κοζάνης με υψόμετρο 650 μέτρα[1]

Γεωγραφία - Αξιοθέατα

Η Λευκόβρυση βρίσκεται στο εσωτερικό του νομού σε απόσταση 4 χλμ. νότια από το κέντρο της Κοζάνης και θεωρείται προάστιό της. Το χωριό είναι κτισμένο στους πρόποδες δύο μικρών λόφων που σχηματίζουν μικρή χαράδρα. Βρίσκεται νότια της ΕΟ Κοζάνης - Ιωαννίνων, ανάμεσα στον Άργιλο (δυτικά) και τον Κρόκο (ανατολικά). Οι κάτοικοί του καλλιεργούν κυρίως σιτάρι, οπωροκηπευτικά, σταφύλια και κρόκο[2]. Στην καλλιεργημένη έκταση της περίπου 5 τετραγωνικά χιλιόμετρα ομαλού κάμπου παλαιότερα ευδοκιμούσαν περισσότερο, ο καπνός, το σιτάρι, η πατάτα, τα όσπρια, και οπωροφόρα δένδρα (αχλαδιές, μηλιές, δαμασκηνιές και κερασιές). Σήμερα παράγονται κυρίως σιτάρι, οπωροκηπευτικά, σταφύλια, και κρόκος.Στην τοποθεσία "Βουβάλα" έχουν βρεθεί νεολιθικά εργαλεία και στην "Αγία Μαρίνα" αναθηματική στήλη του 2ου αιώνα. Στην είσοδο της Λευκόβρυσης υπήρχε η "Χαρίσειος Γεωργική Σχολή" δωρεά του Κοζανίτη ευεργέτη Παύλου Χαρίση[3][4].
Ονομασία - Ιστορία

Η παλιά ονομασία του χωριού από την περίοδο της τουρκοκρατίας και πριν την ανταλλαγή πληθυσμών είναι Ακ Μπουνάρ που στα τουρκικά σημαίνει "άσπρη βρύση"[3]. Το 1918, μετά την απελευθέρωση και την ανταλλαγή πληθυσμών αναφέρεται στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918, με το όνομα Ίσμαρο (Σλαβικά Isvor = πηγή). Το 1927 μετονομάζεται σε Λευκόβρυση με το ΦΕΚ 18Α - 01/02/1927[5]. Οι Πόντιοι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν ήρθαν από τα χωριά Αργαλί, Κονκάν, Ζιλμερά, Πολίτα, Χολομάνα και Καρλούκ. Οι τουρκόφωνοι από το Τσόρουμ του Δυτικού Πόντου και οι Μικρασιάτες από τα παράλια της Σμύρνης[3]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την τοπική κοινότητα Λευκόβρυσης που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Κοζάνης του δήμου Κοζάνης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 1.208 κατοίκους[6].
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η Χαρίσειος Γεωργική Σχολή Κοζάνης[νεκρός σύνδεσμος] από τον ιστότοπο https://www.giapraki.gr Αρχειοθετήθηκε 2018-08-09 στο Wayback Machine.
Ιστoρικός Λαογραφικός Σύλλογος Λευκόβρυσης "Διγενής Ακρίτας"

Παραπομπές

Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 75, τομ. 20.
Ακριτας", Ι λ ς Λευκοβρυσης "διγενης. «Ιστορικός Λαογραφικός Σύλλογος Λευκόβρυσης " Διγενής Ακρίτας": Ο τόπος μας». Ιστορικός Λαογραφικός Σύλλογος Λευκόβρυσης “ Διγενής Ακρίτας”.
«Δήμος Κοζάνης - Τοπική Κοινότητα Λευκόβρυσης». kozanh.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2019.
Αρβανίτης Ελευθέριος. Ο κόσμος της εργασίας στην Κοζάνη του Μεσοπολέμου, σελ. 87.
«Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2019.
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10546 (σελ. 72 του pdf)