.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Ρεθύμνης
Δήμος Σιβρίτου
Το Γερακάρι είναι ορεινό χωριό του δήμου Αμαρίου στον νομό Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός του οικισμού ανέρχεται στους 309 κατοίκους[1].
Γενικά στοιχεία
Το Γερακάρι είναι κτισμένο σε υψόμετρο 680 μέτρων, στους βόρειους πρόποδες του όρους Κέντρος, σε απόσταση 41 χλμ. ΝΑ του Ρεθύμνου, κοντά στα οροπέδια Γιους Κάμπος, Χωνής Κάμπος και Φτερές[1][2][3]. Η περιοχή είναι εύφορη και παράγει διάφορα προϊόντα, όπως τα τοπικά κεράσια[1][4][5].
Ονομασία
Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν διάφορες εκδοχές: σύμφωνα με μια από αυτές, οφείλεται σε Βυζαντινό φεουδάρχη που εγκαταστάθηκε στην περιοχή μετά την ανακατάληψη του νησιού από τους Άραβες. Άλλη εκδοχή συνδέει το όνομα με την εκτροφή κυνηγητικών γερακιών, του «ιερακάριου», ενώ σύμφωνα με άλλη εκδοχή η ονομασία προέρχεται από την «Ιερά Κάρα», τα λείψανα ενός αγίου της περιοχής[1].
Ιστορικά στοιχεία
Κοντά στο Γερακάρι έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα των μινωικών και ρωμαϊκών χρόνων. Το χωριό φαίνεται να υφίσταται ως οικισμός από την β΄ βυζαντινή περίοδο, ενώ το 1461, κατά την περίοδο της βενετοκρατίας, ήταν κέντρο επαναστατικών διεργασιών[1]. Μετά την οθωμανική κατάκτηση, διετέλεσε έδρα γενιτσάρων και σύμφωνα με τα στοιχεία οθωμανικού κτηματολογίου που συντάχτηκε λίγο μετά το 1670, εκείνη την περίοδο το Γερακάρι υπαγόταν στον ναχιγιέ Αμαρίου και διέθετε 93 ιδιοκτήτες γης[6].
Αργότερα απέκτησε τζαμί που ανεγέρθηκε το 1782 και αποτέλεσε τόπο προσκυνήματος για τους μουσουλμάνους της ευρύτερης περιοχής[1]. Οι Έλληνες κάτοικοι του οικισμού συμμετείχαν ενεργά[3] στις επαναστάσεις του 1821, του 1841 και του 1858. Τον Φεβρουάριο του 1867, κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1866 - 1869, διεξήχθη κοντά στο Γερακάρι μάχη ανάμεσα στους επαναστάτες και τα οθωμανικά στρατεύματα[7][8], ενώ λίγο αργότερα οι Οθωμανοί πυρπόλησαν για αντίποινα το χωριό[1][3]. Επιπλέον, τον Αύγουστο του 1868, κάτοικοι του χωριού συμμετείχαν ενεργά σε μάχη κοντά στο Γερακάρι, που ανάγκασε τις οθωμανικές δυνάμεις να στραφούν προς τον Πατσό[9].
Το 1894, σύμφωνα με εκτίμηση του αξιωματικού του ελληνικού στρατού Νικόστρατου Καλομενόπουλου, στο χωριό ζούσαν 90 ελληνικές και 35 τουρκικές οικογένειες[10], ενώ μερικά χρόνια αργότερα (1900), η απογραφή της Κρητικής Πολιτείας βρήκε στο Γερακάρι 414 κατοίκους, όλους Έλληνες[11], καθώς οι Τουρκοκρητικοί είχαν αποχωρήσει λόγω του φόβου από τις συνεχόμενες τοπικές εξεγέρσεις.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, λόγω της δυσπρόσιτης θέσης του, το Γερακάρι χρησίμευσε ως κρησφύγετο για αποκομμένους Βρετανούς στρατιώτες από τη μάχη της Κρήτης, αλλά και για Βρετανούς πράκτορες[12]. Στις 22 Αυγούστου του 1944, ο γερμανικός στρατός εκτέλεσε 49 κατοίκους και κατέστρεψε το χωριό ως αντίποινα για την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε από Βρετανούς πράκτορες και Έλληνες αντιστασιακούς μερικούς μήνες νωρίτερα[13].
Διοικητικά, το χωριό υπήχθη το 1881 τον οθωμανικό δήμο Μέρωνα, ενώ μετά την απελευθέρωση και την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, αποτελούσε τμήμα της επαρχίας Αμαρίου.Το 1997 συμπεριλήφθηκε εντός του καποδιστριακού δήμου Σιβρίτου, ενώ από το 2011 υπάγεται στον καλλικρατικό δήμο Αμαρίου.'
Γερακαριανοί'
Ο Εμμανουήλ Γενεράλις
Στο Γερακάρι γεννήθηκαν ο λόγιος Εμμανουήλ Γενεράλις και ο νεομάρτυρας Ματθαίος.
Από τον οικισμό κατάγεται ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πρώην υφυπουργός, Μανόλης Όθωνας εκ μητρός[1].
Επίσης τα αδέλφια Κουτελιδάκη, Σταύρος αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου και Μιχάλης γενικός γραμματέας υπουργείου Δημόσιας Τάξης.[14]
Απογραφές Πληθυσμού
Απογραφή 1900 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 414[11] 531[2] 648[2] 558[2] 542[2] 410[2] 365[2] 377[2] ; 309[1]
Παραπομπές
Κρυοβρυσανάκη, Λευτέρη (16 Απριλίου 2014). «Γερακάρι Αμαρίου». rethnea.gr. Ρεθεμνιώτικα Νέα. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2017.
Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ. 160.
«Γερακάρι». amariotes.gr. Το Αμάρι στο Διαδίκυο. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2017.
Σύγχρονος Εγκυκλοπαιδεία Ελευθερουδάκη, έκδοσις πέμπτη, εκσυγχρονισμένη δια συμπληρώματος κατά τόμον, Εγκυκλοπαιδικαί Εκδόσεις Ν. Νίκας και ΣΙΑ Ε.Ε., Αθήναι, τόμος 6ος, σελ. 810.
Σπύρου Δ. Δημητράκου, Γεωγραφία. Άτλας Παγκόσμιος. Ελλάς, Εκδόσεις Δέλτα, Αθήναι 1970, τόμος Β΄, σελ. 799.
Ευαγγελία Μπαλτά, Μουσταφά Ογκούζ (επιμ.), Το Οθωμανικό Κτηματολόγιο του Ρεθύμνου. Tapu-Tahrir 822, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (ΕΙΕ) - 98, Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνου, Ρέθυμνο 2007, σελ. 40.
Ιωάννου Π. Μαμαλάκη, Η Κρητική Επανάστασις του 1866 - 1869, Ιστορική Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης, Χανιά 1983, σελ. 171 - 172, 249.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, Αθήναι 1977, τόμος 13, σελ. 265.
Μαμαλάκη, 1983, σελ. 371.
Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, τόμος Β΄, Ένθετο εφημερίδας Πατρίς, Φεβρουάριος 2008, σελ. 148.
Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, 2008, σελ. 166.
Christopher McDougall, Natural Born Heroes: Mastering the Lost Secrets of Strength and Endurance, Knopf Doubleday Publishing Group, 2015, σελ. 139.
Γεωργίου Χαροκόπου, Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε. Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της Εθνικής Αντιστάσεως στην Κρήτη, Eurobooks, 5η έκδοση, Αθήνα 2008, σελ. 326.
«Θλίψη για τον θάνατου ρεθυμνιώτη Μιχάλη Κουτελιδάκη, πρώην γ.γ. του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2019.
| Δημοτική Ενότητα Σιβριτού |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αμαρίου |
| Αμάριον, το |
| Οψιγιάς, ο |
| Τοπική Κοινότητα Άνω Μέρους |
| Άνω Μέρος, το |
| Δρυγιαί, αι |
| Χωρδάκιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Αποστόλων |
| Αγία Φωτεινή, η |
| Απόστολοι, οι |
| Γέννα, η |
| Τοπική Κοινότητα Βισταγής |
| Βισταγή, η |
| Μονή Ασωμάτων, η |
| Τοπική Κοινότητα Βρυσών |
| Βρύσαι, αι |
| Καρδάκιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Βωλεώνων |
| Βωλεώνες, οι |
| Τοπική Κοινότητα Γερακαρίου |
| Γερακάριον, το |
| Τοπική Κοινότητα Ελενών |
| Ελέναι, αι |
| Μεσονήσια, τα |
| Τοπική Κοινότητα Θρόνου |
| Θρόνος, ο |
| Κλησίδιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Καλογέρου |
| Καλόγερος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Μέρωνα |
| Μέρωνας, ο |
| Τοπική Κοινότητα Μοναστηρακίου |
| Μοναστηράκιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Παντανάσσης |
| Παντάνασσα, η |
| Τοπική Κοινότητα Πατσού |
| Πατσός, ο |
|
Νομός Ρεθύμνης : Δήμος, Κοινότητα Ρεθύμνου | Ανωγείων | Αρκαδίου | Γεροποτάμου | Κουλούκωνα | Κουρήτων | Λάμπης | Λαππαίων | Νικηφόρου Φωκά | Σιβρίτου | Φοίνικα | Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
