Τοποθεσία

Άγιος Θεόδωρος
Χωριό της Κύπρου Κοινοτικό συμβούλιο
Χώρα	Κύπρος[1]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1]
Γεωγραφική περιοχή	Πιτσιλιά[2][3]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Αγίου Θεοδώρου[4][1]
• Κοινοτάρχης[1][4]	Στέφανος Θεοδότου (από 2017)[4][1]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[1]
Έκταση	10,443 6 km²[5]
Υψόμετρο	970 μ.[6]
Πληθυσμός	65 (2011)[7]
Γ.Κ.	5360[8]
Τ.Κ.	4870[9]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος

Ο Άγιος Θεόδωρος βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά της οροσειράς του Τροόδους, στους πρόποδες του όρου Παπούτσα.[10] Ανήκει στη γεωγραφική περιοχή της Πιτσιλιάς.[10] Απέχει 32 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό και 54 χιλιόμετρα από τη Λευκωσία.[10] Είναι τοποθετημένο σε υψόμετρο 970 μέτρων.[11] Στα νότια συνορεύει με τον Άγιο Παύλο, στα νοτιοδυτικά με τη Ζωοπηγή, στα δυτικά με τον Άγιο Ιωάννη, στα βόρεια με τον Αγρό, στα βορειοανατολικά με την Άλωνα, στα ανατολικά με το Παλαιχώρι και στα νοτιοανατολικά με τον Άγιο Κωνσταντίνο.

Το χωριό είναι κτισμένο σε επτά λόγους και για το λόγο αυτό ονομάζεται και «Επτάλοφη της Πιτσιλιάς», ονομασία που παραπέμπει στην Επταλόφη της Κωνσταντινούπολης.[12] [13]

Ονομασία

Το χωριό οφείλει την ονομασία του στον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη.[12][14] Ωστόσο, κάποιοι κάτοικοι του χωριού τιμούσαν και τον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα και γι΄ αυτό το χωριό ήταν γνωστό και ως Άγιοι Θεοδώροι.[14] Επιπλέον, επειδή στην Κύπρο υπάρχουν ακόμη 4 χωριά με την ίδια ονομασία, το χωριό φέρει το τοπωνύμιο «Πιτσιλιάς» ή «Αγρού», που προσδίδει και τη γεωγραφική του θέση.[14]

Ιστορία

Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανεβρεθεί στο χωριό, ο Άγιος Θεόδωρος κατοικείται από τον 4ο π.χ. αιώνα. Στην περιοχή Βασιλική υπάρχει μικρός οικισμός ο οποίος κατοικήθηκε από την Ελληνιστική περίοδο (4ο π.χ. αιώνα) και καταστράφηκε ή εγκαταλείφθηκε κατά την Ρωμαϊκή περίοδο (3ο μ.Χ. αιώνα). Στο χωριό έχουν ανεβρεθεί πήλινα αγαλματίδια, θραύσματα αγγείων, χάλκινα νομίσματα της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου, λαξευτός τάφος και λυχνάρια.[15]

Επιπλέον, σε θολωτό τάφο ανευρέθηκαν εφτά νομίσματα, τέσσερα μπρούντζινα και τρία αργυρά. Τα δύο μπρούντζινα κόπηκαν από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο (41-54 μ.Χ.) και τα άλλα δύο από τον αυτοκράτορα Τραϊανό (97-117μ.Χ.) . Και τα τέσσερα είναι κυπριακής κοπής του τύπου ΚΟΙΝΟΝ ΚΥΠΡΙΩΝ. Ένα αργυρό τετράδραχμο σε άριστη κατάσταση κόπηκε από τον αυτοκράτορα Βεσπασιανό και φέρει στη μια όψη την κεφαλή του βασιλιά με στεφάνι ελιάς και στην άλλη όψη τον Ναό της Αφροδίτης στην Πάφο με την επιγραφή ΕΤΟΥC ΝΕΟΥ ΙΕΡΟΥ Η (76/77 μ.Χ.) .Τα άλλα δύο αργυρά νομίσματα ήταν δηνάρια (αργύρια) του αυτοκράτορα Τραϊανού που φέρουν στην μια τους όψη την επιγραφή OPTIMUS, τίτλος που αποδόθηκε στον βασιλιά περί το 104 μ.Χ. Τα δύο τελευταία αυτά νομίσματα καθόρισαν και την χρονολόγηση του τάφου στα πρώτα χρόνια του 2ου αιώνα μ.Χ.[15]

Φυσικό περιβάλλον

Στον Άγιο Θεόδωρο υπάρχουν καταπράσινες εκτάσεις με δέντρα, θάμνους και χρωματιστά λουλούδια που απλώνονται σε όλη περίπου την έκταση του χωριού.[16] Σημαντική θέση έχουν τα αιωνόβια δέντρα του χωριού: η τρεμιθιά κοντά στην εκκλησία της Παναγίας Κιβωτού, ο «δρυς του Κουτσόφτα» και ο «πεύκος του Κουτσόφτα». Τα τρία αυτά δέντρα είναι προστατευόμενα από το Τμήμα Δασών.[16][17] Επιπλέον, στο χωριό υπάρχουν 39 είδη χλωρίδας και 35 είδη πανίδας (εκ των οποίων 28 είδη πτηνών).[16]

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού από το 1881 έως το 1946 αυξανόταν. Στη συνέχεια ο πληθυσμός ξεκίνησε να μειώνεται λόγω αστυφιλίας. Κάτοικοι του χωριού που εργάζονταν σε Λεμεσό και Λευκωσία άρχισαν σταδιακά να το εγκαταλείπουν.[14][13] Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Αγίου Θεόδωρου όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 261[18] —   120 141 1891 315[19] 20.7% 145 170 1901 371[20] 17.8% 178 193 1911 416[21] 12.1% 191 225 1921 471[22] 13.2% 210 261 1931 560[23] 18.9% 248 312 1946 693[24] 23.8% 1960 604[25] -12.8% 270 334 1973 467[26] -22.7% 213 254 1976 395[27] -15.4% 183 212 1982 211[28] -46.6% 91 120 1992 138[29] -34.6% 57 81 2001 106[30] -23.2% 53 53 2011 65[7] -38.7% 31 34
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Ναοί

Στο χωριό υπάρχουν 3 ναοί:[31]

Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου: Ανεγέρθηκε το 1840. Στην εκκλησία αυτή φυλάσσεται ένα παλαιό ευαγγέλιο του 1550.
Εκκλησία της Παναγίας της Κιβωτού: Κτίστηκε τον 16ο αιώνα. Περιλαμβάνει εικόνες μεγάλης αξίας. Η εκκλησία έχει τεθεί υπό την προστασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
Εκκλησία του Αγίου Θεόδωρου Στρατηλάτη: Οικοδομήθηκε το 1977.

Προσωπικότητες

Στον Άγιο Θεόδωρο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ονούφριος Κληρίδης, ο πρώτος που σκοτώθηκε από τους Άγγλους κατά την διάρκεια των Οκτωβριανών (1931) έξω από το Κυβερνείο.[32][13] Επίσης, στον Άγιο Θεόδωρο διατηρούσε κατοικία ο ζωγράφος Αδαμάντιος Διαμαντής, ο οποίος εμπνεόταν από το χωριό και το αποτύπωνε σε αρκετά από τα έργα του.[33][12]

Παραπομπές

«Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
Γιώργος Καρούζης: «Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (Πόλη και Επαρχία)» (Ελληνικά) Λευκωσία. 2001. σελ. 278-280. ISBN-10 9963-566-67-7.
«Ο Άγιος Θεόδωρος με μια ματιά». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018.
«Κοινοτικο Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018.
«ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. σελ. 3.
«Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 13 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Agios Theodoros Agrou». (Αγγλικά, Ελληνικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018.
«Γεωγραφικές Πληροφορίες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Ο Άγιος Θεόδωρος με μια ματιά – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.
Καρούζης 2001, σελ. 278-280
«Ιστορία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-04-17. Ανακτήθηκε στις 2017-04-17.
«Ιστορία – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.
«Φυσικό Περιβάλλον». 2017-05-09. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-09.
«Φυσικό Περιβάλλον – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.
«Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881 (Κύπρος). 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 13.
«Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891 (Κύπρος). 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 20.
«Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901 (Κύπρος). 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911 (Κύπρος). 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921 (Κύπρος). 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
«Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931 (Κύπρος). 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
«Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946 (Κύπρος). 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
«Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960 (Κύπρος). 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 14.
(Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1973 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 1992». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 2001». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 64.
«Εκκλησίες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.
«Ο Άγιος Θεόδωρος και οι Εθνικοί Αγώνες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.

«Ο Άγιος Θεόδωρος στην τέχνη – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.

Βιβλιογραφία

Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων, σελ. 278-280. ISBN 9963-566-67-7.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ιστοσελίδα Κοινοτικού Συμβουλίου
«Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς ή Άγιος Θεόδωρος Αγρού - Ένα μικρό χωριουδάκι βουτηγμένο στο πράσινο». www.cyprusalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.
«Αγιος Θεόδωρος Πιτσιλιας - Enjoy The Village». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12.

----

• Άγιος Θεόδωρος Αγρού
• Άγιος Θεόδωρος Καρπασίας
• Άγιος Θεόδωρος Σκαρίνου
• Άγιος Θεόδωρος Σολέας
• Άγιος Θεόδωρος Τηλλυρίας

Επαρχία Λεμεσού, Φωτογραφίες

Χάρτης Κύπρου

Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια