Κωνσταντίνος Α΄ της Σκωτίας

Ο Κωνσταντίνος Α΄ της Σκωτίας ή Κωνσταντίνος μακ Κένεθ (Σύγχρονα Γαελικά : Coiseam mac Choinnich, πέθανε το 877) βασιλιάς των Πίκτων (862 - 877) ήταν μεγαλύτερος γιος του Κένεθ Α΄ της Σκωτίας γενάρχη του Οίκου των Αλπίνων, διαδέχθηκε τον θείο του Ντόναλντ Α΄ της Σκωτίας στις 13 Απριλίου 862. Ο Κωνσταντίνος Α΄ κυβέρνησε σε περίοδο με έντονες ενοχλήσεις από τους Βίκινγκ που είχαν βάσεις την Ιρλανδία, την Νορθουμβρία και την βόρεια Αγγλία, έπεσε στην διάρκεια μιας εισβολής.

Ιστορικές πηγές

Ελάχιστες πηγές έχουν διασωθεί από τον 9ο αιώνα που έχουν σχέση με την βόρεια Αγγλία, η βασική πηγή είναι τα Χρονικά των βασιλέων της Άλμπα που καλύπτει την περίοδο από τον Κένεθ Α΄ της Σκωτίας μέχρι τον Κένεθ Β΄ της Σκωτίας. Ο κατάλογος βασίζεται στο έγγραφο του Πόπλετον μια συλλογή του 13ου αιώνα, στην αρχική του μορφή ήταν μόνο τα ονόματα των βασιλέων και η διάρκεια της βασιλείας τους, οι υπόλοιπες πληροφορίες με βάση το έγγραφο του Πόπλετον προστέθηκαν μετά τον 10ο αιώνα.[4] Στην συνέχεια προστέθηκε και νέος κατάλογος μετέπειτα βασιλέων.[5]

Οι πρώτες καταγραφές για τους απογόνους του Κένεθ Α΄ εμφανίζονται στα τέλη του 10ου αιώνα, οι πληροφορίες είχαν στόχο το προσωπικό συμφέρον των συγγραφέων τους με αποτέλεσμα να μην εμφανίζουν αξιόπιστα την ιστορική πραγματικότητα.[6] Ο κατάλογος των βασιλέων των Πίκτων ολοκληρώνεται με τον Κωνσταντίνο Α΄ που εμφανίζεται ως ο έβδομος και τελευταίος βασιλιάς.[7] Για την συμβατική ιστορία οι κύριες πηγές ήταν το Αγγλοσαξωνικό χρονικό, τα Ιρλανδικά Χρονικά, τα Σκανδιναβικά Σάγκας περιγράφουν τα γεγονότα στην Βρετανία τον 9ο αιώνα αλλά η αξία τους σαν ιστορικές πηγές είναι αμφισβητήσιμες.[8] Οι πηγές για την βόρεια Αγγλία και για περιοχές όπως οι Πίκτοι και η Νορθουμβρία είναι πολύ περιορισμένες αλλά οι πηγές γύρω από την Ιρλανδική θάλασσα είναι ανύπαρκτες με αποτέλεσμα να χρειάζεται η βοήθεια της αρχαιολογίας με τα τοπωνύμια.[9] Ο Βέδας καταγράφει πέντε γλώσσες στην Βρετανία περίπου έναν αιώνα πριν την γέννηση του Κωνσταντίνου. Τα Λατινικά ήταν η γλώσσα της εκκλησίας, τα αρχαία Αγγλικά η γλώσσα των Άγγλο-Σαξόνων, τα Ιρλανδικά στις δυτικές ακτές, τα Βρυθωνικά η αρχαία Ουαλική γλώσσα στην νοτιοδυτική Αγγλία και η γλώσσα των Πίκτων στην βόρεια Βρετανία. Μετά τον ένατο αιώνα που έφτασαν οι Βίκινγκ προστέθηκε η έκτη γλώσσα τα αρχαία Σκανδιναβικά.
Βίκινγκ

Η δράση των Βίκινγκ στην βόρεια Βρετανία έφτασε στο αποκορύφωμα την εποχή του Κωνσταντίνου Α΄. Οι στρατοί των Βίκινγκ οργανώθηκαν σε μικρές ομάδες ευγενών, οι αρχηγοί ήταν σύμφωνα με το Αγγλοσαξωνικό χρονικό, τα Χρονικά των βασιλέων της Άλμπα και τα Ιρλανδικά Χρονικά ο Αιμάρ στην Ανατολική Αγγλία, ο Χάλφνταν Ράγκναρσον στην Ιρλανδία και ο Αμλάιμπ Κουαράν.[10] Η δράση των Βίκινγκ στην Βρετανία αυξήθηκε σημαντικά όταν ο Μεγάλος στρατός των Βίκινγκ ύστερα από πολλές επιδρομές στην Γαλλία στρατοπέδευσε στην Ανατολική Αγγλία (865).[11] Την επόμενη χρονιά κατόρθωσε να αποσπάσει στην Ανατολική Αγγλία φόρο υποτέλειας από τον Έντμουντ τον Μάρτυρα , μετακινήθηκε στην Νορθουμβρία και κατέλαβε την Γιορκ την πρωτεύουσα του βασιλείου.[12]

Ο Μεγάλος στρατός δέχτηκε κοινή επίθεση από τους Όσμπερτ της Νορθουμβρίας και Αέλα της Νορθουμβρίας που ήταν αντίπαλοι αλλά συμμάχησαν προσωρινά για να αντιμετωπίσουν τους εισβολείς, ηττήθηκαν και σκοτώθηκαν και οι δυο, οι Βίκινγκ τοποθέτησαν υποτελή βασιλιά στην Νορθουμβρία τον Εγβέρτο Α΄.[13] Ο επόμενος στόχος τους ήταν η Μερκία που ήταν βασιλιάς ο Μπούργκρεντ της Μερκίας και είχε την υποστήριξη του γαμπρού του Έθελρεντ του Ουέσσεξ και του Κεντ, οι Βίκινγκ τον νίκησαν και τον ανέτρεψαν.[14] Μετά την επίθεση στην Ανατολική Αγγλία, την Μερκία και την Νορθουμβρία οι Βίκινγκ έφτασαν στον βορά, ο Αμλάιμπ και ο Αουίσλ που ακούγεται ότι ήταν αδέλφια έφτασαν στο Φορτριού και πήραν πολλά λάφυρα και ομήρους (866). Οι ιστορικοί διαφωνούν για την ημερομηνία που έφτασε ο στόλος στην Ιρλανδία, οι πιθανότερες ημερομηνίες είναι το 866, το 867 και το 869.[15] Οι μετέπειτα πηγές βεβαιώνουν την δολοφονία του Αουίσλ από τον Αμλάιμπ (867) λόγω μιας διαφωνίας που είχε με την σύζυγο του Αμλάιμπ και κόρη του Κένεθ, είναι ασαφές όμως άν ο Κένεθ ήταν ο Κένεθ Α΄ συνεπώς ήταν αδελφή του Κωνσταντίνου Α΄ ή ο Κένεθ μακ Κοναίνγκ, βασιλιάς της Μπρέγκα.[16] Όταν ο Αμλαίμπ και ο Αουίσλ έφτασαν στην βόρεια Βρετανία τα Χρονικά του Ούλστερ αναφέρουν ότι ο Εντ Φιντλιάθ, Υψηλός βασιλιάς της Ιρλανδίας βρήκε ευκαιρία να καταστρέψει τα οχυρά των Βίκινγκ στις ακτές του.[17] Ο Εντ Φιντλιάθ παντρεύτηκε την Μειλ Μουίρ αδελφή του Κωνσταντίνου Α΄ η οποία παντρεύτηκε στην συνέχεια σε δεύτερο γάμο της και τον επόμενο βασιλιά Φλανν Σίνα, ο θάνατος της καταγράφεται το 913.[18]
Δημιουργία του Στραθκλάιντ
Κωνσταντίνος Α΄ της Σκωτίας - έργο ανώνυμου Σκωτσέζου καλλιτέχνη (17ος αιώνας)

Ο Αμλάιμπ και ο Αιμάρ επιτέθηκαν στην Νταμπάρτον Ροκ (870) στο σημείο που ο ποταμός Λεβέν συναντά τον ποταμό Κλάιντ στο οχυρό του βασιλείου του Αλ Κλάντ στα νοτιοδυτικά των Πίκτων. Η πολιορκία κράτησε τέσσερις μήνες, το κάστρο έπεσε στους επιδρομείς οι οποίοι κατόπιν επέστρεψαν στην Ιρλανδία μαζί με πολλούς αιχμαλώτους Άγγλους, Κέλτες και Πίκτες (871). Οι αρχαιολογικές έρευνες απέδειξαν ότι εγκαταλείφτηκε το Νταμπάρτον Ροκ και το αντικατέστησε το Γκοβάν η πρωτεύουσα του βασιλείου του Στραθκλάιντ.[19] Ο βασιλιάς Άρτγκαλ του Αλ Κλάντ δεν επέζησε για πολύ ύστερα από τα γεγονότα, σύμφωνα με το Χρονικό των βασιλέων της Άλμπα σκοτώθηκε από τον Κωνσταντίνο Α΄ την διετία 871 - 872, τον διαδέχθηκε ο γιος του Ρουν που παντρεύτηκε την αδελφή του Κωνσταντίνου.[20] Ο Αμλάιμπ εξαφανίζεται από τα Ιρλανδικά Χρονικά το 871, σύμφωνα με τα Χρονικά των βασιλέων της Άλμπα δολοφονήθηκε από τον Κωνσταντίνο την διετία 871 - 872 όταν πήγε στην χώρα των Πίκτων να μαζέψει φόρους.[21] Ο σύμμαχος του Αιμάρ πέθανε το 873.[22]
Θάνατος

Τα Χρονικά του Ούλστερ αναφέρουν επίθεση των Βίκινγκ στην χώρα των Πίκτων (875), ακολούθησε μάχη κοντά στο Ντόλλαρ η οποία έφερε σύμφωνα με τα Χρονικά "μεγάλη σφαγή των Πίκτων". Το 877 αμέσως μετά την ίδρυση μιας νέας εκκλησίας στον Άγιο Ανδρέα ο Κωνσταντίνος Α΄ συνελήφθη και εκτελέστηκε από τους επιδρομείς.[23] Υπάρχει σύμφωνη γνώμη σχετικά με τον χρόνο και τον τρόπο θανάτου του, διαφωνίες ξέσπασαν για τον τόπο, μερικοί πιστεύουν ότι αποκεφαλίστηκε στην παραλία του Φάιφ κοντά στο Κράιλ. Ο Ουίλιαμ Φορμπς Σκίνε τοποθετεί τον θάνατο του σε μια θέση με το όνομα "Ινβερντόβατ" όπως φαίνεται στην Προφητεία του Μπερχάν, τα Χρονικά του Μελρόουζ τοποθετούν τον θάνατο του στον "μαύρο κάβο". Ο Κωνσταντίνος Α΄ τάφηκε στην Ιωνά.
Παραπομπές

Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. 101328061X. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2015.
«Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2015.
Woolf, Pictland to Alba, pp. 87–93; Dumville, "Chronicle of the Kings of Alba".
Anderson, Kings and Kingship, reproduces these lists and discusses their origins, further discussed by Broun, Irish origins.
Broun, Irish Identity, pp. 133–164; Woolf, Pictland to Alba, pp. 220–221.
Broun, Irish Identity, p. 168–169; Anderson, Kings and Kingship, p. 78
Woolf, Pictland to Alba, pp. 277–285; O Corrain, "Vikings in Scotland and Ireland"...
Woolf, Pictland to Alba, p. 12.
Downham, Smyth, Woolf.
Check Nelson.
Downham, Keynes, Woolf.
Downham, Higham, Keynes, O Corrain, Smyth, Woolf.
Keynes ...
Downham, O Corrain, Smyth, Woolf, AU 866.1.
Downham, ??, FAA.
Byrne? O Corrain? AU 866.4
Woolf, AU 913.1, Byrne p. 857, poss. same as Amlaib's wife.
AU 870.6, AU 871.2, Woolf, Downham, Smyth.
AU 872.5, Smyth, Woolf.
Woolf, Downham.
Woolf, Downham, AU 873.3

Raymond Lamont-Brown, St Andrews: City by the Northern Sea (Edinburgh: Berlinn, 2006), 9.

Πηγές

The Annals of Ulster, AD 431–1201, CELT: Corpus of Electronic Texts, 2003, retrieved 2007-10-02
Chronicon Scotorum, CELT: Corpus of Electronic Texts, 2003, retrieved 2007-10-29
Lebor Bretnach (The Irish version of the Historia Britonum of Nennius), CELT: Corpus of Electronic Texts, 2002, retrieved 2008-10-04
Anderson, Alan Orr (1990), Early Sources of Scottish History A.D. 500 to 1286, I (2nd ed.), Stamford: Paul Watkins.
Anderson, Alan Orr (1908), Scottish Annals from English Chroniclers A.D. 500 to 1286, London: D. Nutt
Anderson, M. O. (1980), Kings and Kingship in Early Scotland (2nd ed.), Edinburgh: Scottish Academic Press.
Bannerman, John (1999), "The Scottish Takeover of Pictland and the relics of Columba", in Broun, Dauvit; Clancy, Thomas Owen, Spes Scotorum: Hope of Scots. Saint Columba, Iona and Scotland, Edinburgh: T. & T. Clark, pp. 71–94.
Broun, Dauvit (1999), "Dunkeld and the origins of Scottish Identity", in Broun, Dauvit; Clancy, Thomas Owen, Spes Scotorum: Hope of Scots. Saint Columba, Iona and Scotland, Edinburgh: T. & T. Clark, pp. 96–111.
Broun, Dauvit (1999), The Irish Identity of the Kingdom of the Scots in the Twelfth and Thirteenth Centuries, Woodbridge: Boydell Press.
Broun, Dauvit; Clancy, Thomas Owen (1999), Spes Scotorum: Hope of Scots. Saint Columba, Iona and Scotland, Edinburgh: T. & T. Clark.
Costambeys, Marios (2004), "Halfdan (d. 877)", Oxford Dictionary of National Biography, retrieved 2007-10-25
Costambeys, Marios (2004), "Ivarr (d. 873)", Oxford Dictionary of National Biography, retrieved 2007-10-25
Crawford, Barbara (1987), Scandinavian Scotland, Studies in the Early History of Britain, Leicester: Leicester University Press.
Downham, Clare (2007), Viking Kings of Britain and Ireland: The Dynasty of Ivarr to A.D. 1014, Edinburgh: Dunedin.
Dumville, David (2000), "The Chronicle of the Kings of Alba", in Taylor, Simon, Kings, clerics and chronicles in Scotland 500–1297, Dublin: Four Courts Press, pp. 73–86.
Duncan, A. A. M. (1978), Scotland: The Making of the Kingdom, The Edinburgh History of Scotland, 1 (2nd ed.), Edinburgh: Edinburgh University Press..
Duncan, A. A. M. (2002), The Kingship of the Scots 842–1292: Succession and Independence, Edinburgh: Edinburgh University Press.
Foster, Sally M. (2004) [1996], Picts, Gaels and Scots: Early Historic Scotland, London: Batsford.
Herbert, Maire (2000), "Ri Eirenn, Ri Alban: kingship and identity in the ninth and tenth centuries", in Taylor, Simon, Kings, clerics and chronicles in Scotland 500–1297 (PDF), Dublin: Four Courts Press, pp. 62–72.
Higham, N. J. (1993), The Kingdom of Northumbria AD 350–1100, Stroud: Sutton.
Hudson, Benjamin (2004), "Olaf the White (fl. 853–871)", Oxford Dictionary of National Biography, retrieved 2007-10-25
MacQuarrie, Alan (1997), The Saints of Scotland: Essays in Scottish Church History AD 450–1093, Edinburgh: John Donald.
Murphy, Dennis, ed. (1896), The Annals of Clonmacnoise, being annals of Ireland from the earliest period to A.D. 1408, Dublin: Royal Society of Antiquaries of Ireland, retrieved 2007-12-01
O Corrain, Donnchadh (1997), "Ireland, Wales, Man and the Hebrides", in Sawyer, Peter, The Oxford Illustrated History of the Vikings, Oxford: Oxford University Press, pp. 83–109.
O Corrain, Donnchadh (1998), "The Vikings in Scotland and Ireland in the Ninth Century" (PDF), Peritia, 12: 296–339, retrieved 2007-12-01
Radner, Joan N., ed. (1975), Fragmentary Annals of Ireland, CELT: Corpus of Electronic Texts, retrieved 2007-02-10
Sawyer, Peter, ed. (1997), The Oxford Illustrated History of the Vikings, Oxford: Oxford University Press.
Smyth, Alfred P. (1984), Warlords and Holy Men: Scotland AD 80–1000, Edinburgh: Edinburgh University Press.
Swanton, Michael (1996), The Anglo-Saxon Chronicle, New York: Routledge.
Taylor, Simon, ed. (2000), Kings, clerics and chronicles in Scotland 500–1297, Dublin: Four Courts Press.
Woolf, Alex (2007), From Pictland to Alba, 789–1070, The New Edinburgh History of Scotland, 2, Edinburgh: Edinburgh University Press.

Βρετανοί

Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License