Κένεθ Α΄ της Σκωτίας

Ο Κένεθ Α΄ της Σκωτίας ή Κένεθ μακ Αλπίν (Kenneth MacAlpin, Σύγχρονα Γαελικά : Coinneach mac Ailpein 810 - 13 Φεβρουαρίου 858) βασιλιάς των Πίκτων (843 - 858) γιος του Αλπίν μακ Εχντάχ ήταν σύμφωνα με τον εθνικό μύθο ο πρώτος βασιλιάς της Σκωτίας και ο γενάρχης του Οίκου των Αλπίνων.[3] Ο Κένεθ μακ Αλπίν έμεινε γνωστός με το προσωνύμιο ο Κατακτητής.[4] Η δυναστεία του βασίλευσε στην Σκωτία ολόκληρο τον μεσαίωνα και η σημερινή βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου ισχυρίζεται ότι είναι απόγονος του μέσω του Μάλκολμ Γ΄ της Σκωτίας, Ροβέρτου Μπρους και Ιακώβου Α΄ της Αγγλίας. Ο μύθος του Κένεθ Α΄ κατακτητή των Πίκτων και ιδρυτή του βασιλείου της Άλμπα δημιουργήθηκε πολλούς αιώνες μετά τον θάνατο του την εποχή του Κένεθ Β΄ της Σκωτίας όταν συντέθηκε το Χρονικό των βασιλέων της Άλμπα, ο συγγραφέας γράφει :

"Ο Κένεθ γιος του Αλπίν κατακτητής των Πίκτων και ιδρυτής του βασιλείου της Άλμπα βασίλευσε στην Πικτία 16 χρόνια με μεγάλη ευημερία, ο Κένεθ κατέστρεψε την Πικτία η οποία όπως ακούγεται ιδρύθηκε από τους Πίκτες ... δύο χρόνια πριν έρθει στην Πικτία έγινε βασιλιάς της Νταλ Ριάτα."

Ιστορικές απόψεις

Όταν ο ανθρωπολόγος Τζωρτζ Μπιουκάναν έγραψε την δεκαετία του 1570 την "Βασιλική Ιστορία της Σκωτίας" πρόσθεσε πολλές λεπτομέρειες σχετικά με την δολοφονία του πατέρα του Κένεθ από τους Πίκτες και την εκδίκηση του ίδιου με την κατάκτηση της χώρας. Ο Μπιουκάναν πρόσθεσε στην ιστορία του πολλούς μύθους όπως την ιστορία του Γεράρδου της Ουαλίας που βασίστηκε σε έναν μύθο προδοσίας από το έργο του Τζέφρεϊ του Μονμάουθ Historia Regum Britanniae. Οι σύγχρονοι ιστορικοί όπως ο Ουίλιαμ Φορμπς Σκίνε (1809 - 1892) και μετέπειτα ιστορικοί όπως ο Ουίτλι Στόουκες και ο Κούνο Μάιερ (1858 - 1919) βλέπουν με έντονα κριτικό βλέμμα της Ουαλικές και τις Ιρλανδικές πηγές με αποτέλεσμα να διαγράψουν πολλές δημοφιλείς πληροφορίες. Η κατάκτηση των Πίκτων από τον Κένεθ νομιμοποιήθηκε από την καταγωγή της μητέρας του, ο Βέδας γράφει ότι ο Κένεθ ήταν Γαλάτης βασιλιάς της Νταλ Ριάτα που κληρονόμησε τον θρόνο των Πίκτων από την μητέρα του. Άλλοι Γαλάτες όπως ο Κωνσταντίνος και ο Άνγκους γιος του Φέργκους αναγνωρίστηκαν βασιλείς των Πίκτων, αναγνωρίστηκαν και άλλοι Άγγλοι όπως ο Ταλορκάν γιος του Έανφριθ της Βερνικίας και ο Μπρίντει γιος του Μπελί.[5] Μετέπειτα ιστορικοί απέρριψαν τμήματα της εργασίας του Μπιουκάναν, ο Άλεξ Γουλφ (γεν. 1963) στο έργο του "Οι Σκωτσέζοι" (2004) γράφει :

"Ο μύθος της κατάκτησης των Πίκτων από τον Κένεθ συζητήθηκε για πρώτη φορά την δεκαετία του 1210 - 1220, δεν υπάρχει ίχνος απόδειξης ήταν Σκωτσέζος, σύμφωνα με τις πηγές της εποχής του υπάρχουν άλλοι τέσσερις Πίκτοι βασιλείς μετά από αυτόν άρα ο Κένεθ Α΄ ήταν ο πέμπτος βασιλιάς των Πίκτων από το τέλος".[6]

Πολλοί ιστορικοί αργότερα συμφωνούν με τις απόψεις του Γουλφ.[7] Μια συνοπτική ανάλυση των γεγονότων οδηγεί στο ότι τα βασίλεια των Πίκτων και των Γαλατών πέρασαν πολλές ζυμώσεις από τον Κένεθ Α΄ μέχρι τον Κωνσταντίνος Β΄ της Σκωτίας με τον οποίο πήρε την νέα τελική του μορφή, οι θεσμοί των Πικτών στάθηκε η βάση για την ανάδειξη της νέας ισχυρής δυναστείας των Αλπίνων.[8] Η συνάντηση του Κωνσταντίνου Β΄ και του επισκόπου Σελάχ στον λόφο του Μπελιέ πολύ κοντά στην πρωτεύουσα Σκον (906) καθόρισε τα έθιμα και τα δικαιώματα των Πίκτων σε νέα βάση με τους Γαλάτες κυρίαρχη εθνική δύναμη, τότε έγινε και η αλλαγή του τίτλου από βασιλιάς των Πίκτων σε βασιλιάς της Άλμπα. Ο μύθος της Γαλατικής σαν της εθνικής γλώσσας των Σκωτσέζων ήταν επακόλουθο της ίδρυσης του βασιλείου της Άλμπα.
Καταγωγή
Ο Κένεθ μακ Αλπίν - έργο Ανώνυμου Σκωτσέζου καλλιτέχνη (17ος αιώνας)

Η καταγωγή του Κένεθ Α΄ ήταν άγνωστη, πιθανότατα είναι απόγονος των βασιλέων της Νταλ Ριάτα. Το έγγραφο "Ράουλινσον Β 502" (1130) αναφέρει τον Κένεθ σαν άμεσο απόγονο του Μάλκολμ Β΄ της Σκωτίας, τα γενεαλογικά δέντρα, οι πηγές και πολλοί ιστορικοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ήταν γόνος της βασιλικής οικογένειας της Νταλ Ριάτα. Το έγγραφο περιγράφει αναλυτικά το γενεαλογικό δέντρο του Κένεθ :

"Ο Κένεθ ήταν γιος του Αλπίν, γιος του Έοχεντ, γιος του Εντ Φίντ, γιος του Ντόμανγκαρ, γιος του Ίοτσαϊντ Μπάιντ, γιος του Αεντάν, γιος του Ντόμανγκαρ, γιος του Φέργους Μορ ..."[9]

Το γενεαλογικό δέντρο περιέχει σημαντικά σφάλματα, ο Εντ Φιντ που πέθανε το 778 δεν είναι δυνατό να είναι γιος του Ντόμανγκαρ που σκοτώθηκε το 673. Το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στον Εντ Φιντ και ο Ντόμανγκαρ μπορεί να καλυφτεί με δυο γενιές : τον Έοχεντ μακ Έχνταχ πατέρα του Εντ Φίντ που πέθανε το 733 και τον πατέρα του Έοχεντ. Οι μετέπειτα παραδόσεις για τους βασιλείς δεν αναφέρουν τον πατέρα του Κένεθ Αλπίν ανάμεσα στους βασιλείς του Ντουάν Αλμπανάχ, περιέχει την ακόλουθη δυναστεία βασιλέων που οδήγησε στον Κένεθ :

"Τα εννιά χρόνια του Κωνσταντίνου του ισχυρού. Τα εννιά χρόνια του Άνγκους στην Άλμπα. Τα τέσσερα χρόνια του Εντ του ευγενούς και τα δεκατρία χρόνια του Εογκανάν. Τα τριάντα χρόνια του Κένεθ του σκληρού".[10]

Έχει γίνει αποδεκτό ότι οι βασιλείς αυτοί ήταν ο Κωνσταντίνος γιος του Φέργους και ο αδελφός του Άνγκους Β΄, ο γιος του Άγκνους Εογκανάν και ο Εντ μακ Μποάντα είναι αβέβαιος, είναι αμφίβολο αν παρουσιάζει βασιλείς της Νταλ Ριάτα ή αν βρισκόταν ο Κένεθ ανάμεσα τους.[11]
Γαλατικές επιδράσεις στους Πίκτες

Το γεγονός να ήταν ο Κένεθ Γαλάτης έχει απορριφθεί αλλά σύγχρονοι ιστορικοί βρίσκονται σε διαφωνία αν ο Κένεθ που ήταν βασιλιάς στην Γαλατική Νταλ Ριάτα ήταν Γαλάτης στα έθιμα ή στην καταγωγή. Οι βασιλείς των Πίκτων πριν από αυτόν από τον Μπρίντει Δ΄ των Πικτών και τον αδελφό του Νέχταν μακ Ντερ-Ίλει μέχρι τον Όνγκους Α΄ των Πικτών γιο του Φέργκους ήταν τμηματικά εκγαλατισμένοι.[12] Ο ισχυρισμός ότι τα Γαλατικά ονόματα των Πικτών βασιλέων στα Ιρλανδικά χρονικά είναι μεταφράσεις Πίκτικων ονομάτων εμφανίστηκε στην Λατινική επιγραφή "Κωνσταντί φίλιους Φίρκους", το Λατινικό όνομα του βασιλιά των Πίκτων Κωνσταντίνου, γιου του Φέργκους όπως παρουσιάζεται στον σταυρό του Ντούπλιν.[13] Υπάρχουν πολλές ενδείξεις από τοπωνύμια που δείχνουν την εξάπλωση του Γαλατικού πολιτισμού στους Πίκτες πολύ πριν τον Κένεθ όπως ο Άθολ ο Νεοιρλανδός ένα όνομα που εμφανίζεται στα Χρονικά του Ούλστερ το έτος 739 και ο Άργκιλ ήρθε από τους ανατολικές Γαλάτες.

Άνοδος στον θρόνο

Παρά τις διαφωνίες για την καταγωγή του Κένεθ Α΄ η άνοδος στον θρόνο των Πίκτων φαίνεται ήταν εξαιρετικά απλή και αποτέλεσμα του τέλους της προηγούμενης δυναστείας που είχε κυριαρχήσει στο Φορτριού δυο ή τέσσερις γενιές. Οι θάνατοι του Εογκάναν μακ Οένγκουσα γιου του Όνγκους Β΄ των Πικτών, του αδελφού του Μπραν, του Εντ μακ Μποάντα και άλλων αμέτρητων σε μάχη εναντίον των Βίκινγκ (829) έφεραν κρίση με αποτέλεσμα την κατάρρευση της δυναστείας και την διεκδίκηση του θρόνου των Πίκτων από τέσσερις νέους σοβαρούς μνηστήρες. Η βασιλεία του Κένεθ ξεκίνησε το 843 αλλά η εξουσία του ξεκίνησε την χρονιά που νίκησε και τον τελευταίο διεκδικητή του θρόνου (848). Τα Χρονικά των Πίκτων γράφουν ότι πριν γίνει βασιλιάς των Πίκτων (843) βασίλευσε δυο χρόνια στην Νταλ Ριάτα αλλά δεν έγινε γενικά αποδεκτό. Η βασιλεία του όπως καταγράφεται ξεκίνησε το 834 και έληξε το 863, οι ημερομηνίες της βασιλείας του που έγιναν αποδεκτές τον 17ο και τον 18ο ήταν μεταξύ 834 - 863 ή 843 - 863. Το 849 ο Κένεθ Α΄ μετακίνησε τα οστά του Αγίου Κολούμπα από το Ιονά στο Ντανκέλντ, τα οστά χρησιμοποιούσαν οι Σκωτσέζοι σαν φυλακτό στις μάχες. Τα Χρονικά των βασιλέων της Άλμπα καταγράφουν ότι επιτέθηκε έξι φορές στην Σαξονία, κυρίευσε το Μελρόουζ και έκαψε το Ντάνμπαρ, στην εποχή του οι Βίκινγκ έκαναν συνεχείς επιδρομές στην Πικτία και έφτασαν μέχρι το εσωτερικό.[14] Τα Χρονικά των τεσσάρων μάστερς που δεν θεωρούνται αξιόπιστη πηγή δεν κάνουν αναφορά για την ύπαρξη του Κένεθ, αντίθετα κάνουν έναν αινιγματικό υπαινιγμό.

"Ο Γκοφραίντ μακ Φέργους, αρχηγός του Εργκιάλλα πήγε στην Άλμπα να επεκτείνει την Νταλ Ριάτα ύστερα από απαίτηση του Κένεθ μακ Αλπίν".[15]

Την εποχή του Κένεθ Α΄ παρατηρήθηκε έντονη εγκατάσταση Σκανδιναβών στην ευρύτερη περιοχή που έμεινε αργότερα γνωστή σαν Σκωτία, στο Σέτλαντ, τις Ορκάδες, το Καίθνες, τις Εβρίδες, την Νήσο του Μαν και σε τμήματα του Ρος. Οι δεσμοί του βασιλείου του Κένεθ με την Ιρλανδία είχαν εξασθενήσει ενώ οι δεσμοί του με την νότια Αγγλία και την ηπειρωτική Ευρώπη είχαν διακοπεί. Οι απόγονοι του Κένεθ προσπάθησαν να ισχυροποιήσουν την θέση τους στο βασίλειο με την ένωση των Πίκτων και των Γαλατών, η προσπάθεια θα συνεχιστεί για πολλούς αιώνες, από την εποχή του Ντόναλντ Β΄ της Σκωτίας οι βασιλείς της χώρας θα πάρουν τον τίτλο του βασιλιά της Άλμπα.[16]
Θάνατος

Ο Κένεθ πέθανε στις 13 Φεβρουαρίου 858 από όγκο στα ανάκτορα του Κινμπελατσουά πολύ κοντά στην Σκον, τα Χρονικά καταγράφουν τον θάνατο του σαν βασιλιάς των Πίκτων όχι βασιλιάς της Άλμπα. Ο τίτλος του βασιλιά της Άλμπα θα χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά από τους εγγονούς του Ντόναλντ Β΄ και Κωνσταντίνο Β΄ της Σκωτίας. Τα Θραυσματικά Χρονικά της Ιρλανδίας αναφέρουν σχετικά με τον θάνατο του Κένεθ :

"Ο Κένεθ δεν ζει ανάμεσα μας Κάθε σπίτι τον θρηνεί Δεν υπήρξε μεγαλύτερος βασιλιάς να φτάσει την αξία του Τόσο μακριά μέχρι τα σύνορα της Ρώμης".[17]

Ο Κένεθ Α΄ της Σκωτίας άφησε δυο γιους τον Κωνσταντίνο Α΄ της Σκωτίας και τον Εντ μακ Κένεθ που έγιναν αργότερα και οι δυο βασιλείς και τουλάχιστον δυο κόρες. Η μια κόρη του παντρεύτηκε τον Ρουν, βασιλιά του Στράθκλαιντ και απέκτησε μαζί του τον Έοχεντ μακ Ρουν. Η κόρη του Κένεθ Α΄ Μειλ Μουίρ παντρεύτηκε τουλάχιστον δυο μεγάλους Ιρλανδούς βασιλείς : τον Εντ Φιντλιάθ των Κένελ ν Ινγκάν με τον οποίο απέκτησε τον Νίαλ Γκλουντύμπ γενάρχη της δυναστείας των Ο' Νηλ, δεύτερος σύζυγος της ήταν ο Φλανν Σίνα των Κλαν Τσολμαίν. Η Μειλ Μουίρ που πέθανε το 913 αναφέρεται στα Χρονικά του Ούλστερ σαν σύζυγος και μητέρα βασιλέων γεγονός ασυνήθιστο για ιστορίες που εξυμνούν μόνο άντρες.
Παραπομπές

9781317451587. ISBN-13 9781317451587.
«Encyclopædia Britannica» (Βρετανικά αγγλικά) Encyclopædia Britannica Inc.. 1768. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2017. ISBN-13 978-1-59339-292-5. ISBN-10 1-59339-292-3.
Cináed mac Ailpín is the Mediaeval Gaelic form. A more accurate rendering in modern Gaelic would be Cionaodh mac Ailpein since Coinneach is historically a separate name. However, in the modern language, both names have converged.
Skene, Chronicles, p. 83.
That the Pictish succession was matrilineal is doubted. Bede in the Ecclesiastical History, I, i, writes: "when any question should arise, they should choose a king from the female royal race, rather than the male: which custom, as is well known, has been observed among the Picts to this day." Bridei and Nechtan, the sons of Der-Ilei, were the Pictish kings in Bede's time, and are presumed to have claimed the throne through maternal descent. Maternal descent, "when any question should arise" brought several kings of Alba and the Scots to the throne, including John Balliol, Robert Bruce and Robert II, the first of the Stewart kings.
Johnston, Ian. "First king of the Scots? Actually he was a Pict".The Scotsman, October 2, 2004.
For example, Foster, Picts, Gaels and Scots, pp. 107–108; Broun, "Kenneth mac Alpin"; Forsyth, "Scotland to 1100", pp. 28–32; Duncan, Kingship of the Scots, pp. 8–10. Woolf was selected to write the relevant volume of the new Edinburgh History of Scotland, to replace that written by Duncan in 1975.
After Herbert, Rí Éirenn, Rí Alban, kingship and identity in the ninth and tenth centuries, p. 71.
Genealogies from Rawlinson B 502: ¶1696 Genelach Ríg n-Alban.
http://sejh.pagesperso-orange.fr/keltia/alba/albanic-en.html
See Broun, Pictish Kings, for a discussion of this question.
For the descendants of the first Óengus son of Fergus, again see Broun, Pictish Kings.
Foster, Picts, Gaels and Scots, pp. 95–96; Fergus would appear as Uurgu(i)st in a Pictish form.
Regarding Dál Riata, see Broun, "Kenneth mac Alpin"; Foster, Picts, Gaels and Scots, pp. 111–112.
Annals of the Four Master, for the year 835 (probably c. 839). The history of Dál Riata in this period is simply not known, or even if there was any sort of Dál Riata to have a history. Ó Corráin's Vikings in Ireland and Scotland, available as etext, and Woolf, Kingdom of the Isles, may be helpful.
Lynch, Michael, A New History of Scotland

Fragmentary Annals, FA 285.

Πηγές

John Bannerman, "The Scottish Takeover of Pictland" in Dauvit Broun & Thomas Owen Clancy (eds.) Spes Scotorum: Hope of Scots. Saint Columba, Iona and Scotland. T & T Clark, Edinburgh, 1999.
Dauvit Broun, "Kenneth mac Alpin" in Michael Lynch (ed.) The Oxford Companion to Scottish History. Oxford: Oxford UP.
Dauvit Broun, "Pictish Kings 761–839: Integration with Dál Riata or Separate Development" in Sally Foster (ed.) The St Andrews Sarcophagus Dublin: Four Courts Press.
Dauvit Broun, "Dunkeld and the origins of Scottish Identity" in Dauvit Broun and Thomas Owen Clancy (eds), op. cit.
Thomas Owen Clancy, "Caustantín son of Fergus" in Lynch (ed.), op. cit.
A.A.M. Duncan, The Kingship of the Scots 842–1292: Succession and Independence. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2002.
Katherine Forsyth, "Scotland to 1100" in Jenny Wormald (ed.) Scotland: A History. Oxford: Oxford UP.
Sally Foster, Picts, Gaels and Scots: Early Historic Scotland. London: Batsford.
Máire Herbert, "Ri Éirenn, Ri Alban: kingship and identity in the ninth and tenth centuries" in Simon Taylor (ed.), Kings, clerics and chronicles in Scotland 500–1297. Dublin: Fourt Courts Press.
Michael A. O'Brien (ed.) with intr. by John V. Kelleher, Corpus genealogiarum Hiberniae. DIAS. 1976. / partial digital edition: Donnchadh Ó Corráin (ed.), Genealogies from Rawlinson B 502. University College, Cork: Corpus of Electronic Texts. 1997.
Donnchadh Ó Corráin, "Vikings in Ireland and Scotland in the ninth century" in Peritia 12 (1998), pp. 296–339. Etext (pdf)
Alex Woolf, "Constantine II" in Lynch (ed.), op. cit.
Alex Woolf, "Kingdom of the Isles" in Lynch (ed.), op. cit.
Sally Foster, Picts, Gaels and Scots (revised edition, 2005) – a broad and accessible introduction
Leslie Alcock, Society of Antiquaries of Scotland monograph Kings and Warriors, Craftsmen and Priests in Northern Britain AD 550–750 (2003) – more detail
Alex Woolf, Pictland to Alba: Scotland, 789–1070, in the New Edinburgh History of Scotland series, published in 2007.
The Oxford Companion to Scottish History (2001) – articles by expert contributors
Kenneth by Nigel Tranter – fictional interpretation of Kenneth's life

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ντουα Αλμανάχ

Βρετανοί

Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License