.
αγγλικά : Navigational triangle
γαλλικά :
γερμανικά :
Τρίγωνο θέσεως ονομάζεται το σφαιρικό τρίγωνο επί της ουράνιας σφαίρας του οποίου κορυφές είναι το Ζενίθ (Ζ) του παρατηρητή, ο άνω ουράνιος Πόλος (Π) και η θέση ενός αστέρα (Σ).
Το αντίστοιχο αυτού στην επιφάνεια της Γης είναι το τρίγωνο που έχει κορυφές τις γήινες προβολές των τριών ακτίνων, οι οποίες συνδέουν το κέντρο της Γης με τις τρεις κορυφές του τριγώνου θέσεως στην ουράνια σφαίρα.
Στοιχεία τριγώνου θέσεως
Τα στοιχεία του "τριγώνου θέσεως" είναι τα ακόλουθα:
1. Η πλευρά Πόλου - Ζενίθ (πλευρά ΠΖ): Η πλευρά αυτή παρίσταται και εκφράζει την επί του μεσημβρινού απόσταση του τόπου εκ του άνω Πόλου καλούμενη πολοζενιθιακή απόσταση η οποία και είναι ίση με το σύμπλατος, δηλαδή 90° - φ
2. Η πλευρά Πόλου - Αστέρα (πλευρά ΠΣ): Η πλευρά αυτή παρίσταται επί του ωρικού κύκλου (ουράνιου μεσημβρινού) του αστέρα και εκφράζει την απόσταση αυτού από τον άνω Πόλο, καλούμενη πολική απόσταση, συμβολίζεται με το λατινικό γράμμα Ρ και υφίσταται η σχέση
Ρ = 90° + δ (+ για ετερώνυμα και - για ομώνυμα φ και δ) [δ = κλίση αστέρος].
3. Η πλευρά Ζενίθ - Αστέρα (πλευρά ΖΣ): Η πλευρά αυτή παρίσταται επί του κάθετου κύκλου του αστέρα και εκφράζει την καλούμενη ζενιθιακή απόσταση, συμβολίζεται με τα γράμματα Ζλ και υφίσταται η σχέση Ζλ = 90° - Ηλ (όπου Ηλ το ύψος του αστέρα).
4. Η γωνία Ζ, καλούμενη και αζιμούθ του αστέρα, συμβολίζεται ως Αζλ.
5. Η γωνία Σ, καλούμενη και παραλλακτική γωνία (π) που όμως δεν ενδιαφέρει τον ναυτιλλόμενο
6. Η γωνία Π, η οποία και σχηματίζεται με κορυφή τον Πόλο και πλευρές τον μεσημβρινό του τόπου και τον ωρικό κύκλο του αστέρα, καλούμενη ωρική γωνία (hour angle) του αστέρα, συμβολίζεται με τα λατινικά γράμματα H.A. και είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον ναυτιλλόμενο.
Προβλήματα τριγώνου θέσεως
Γενικά με το τρίγωνο θέσεως προσδιορίζονται οι γεωγραφικές συντεταγμένες της θέσεως ενός παρατηρητή, συνεπώς και το γεωγραφικό στίγμα ενός πλοίου. Έτσι τα επιλυόμενα κύρια προβλήματα της Αστρονομικής Ναυτιλίας που ανάγονται στο τρίγωνο θέσεως είναι συνήθως τριών ειδών:
α) Εύρεση ευθειών θέσεως: όπου με δεδομένα το πλάτος (φ), τη κλίση (δ) και την ωρική γωνία (ΗΑ) ζητείται ή εύρεση του ύψους (Ηλ) και το αζιμούθ των αστέρων (Αζλ).
β) Αναγνώριση αστέρα: όπου με δεδομένα το πλάτος (φ), το ύψος (Ηλ) και το αζιμούθ (Αζλ) ζητείται ή εύρεση της κλίσεως (δ) και της ωρικής γωνίας (ΗΑ), και
γ) Εύρεση παραλλαγής: όπου με δεδομένα την ωρική γωνία (ΗΑ), την κλίση (δ) και το ύψος του αστέρα (Ηλ) ζητείται η εύρεση του Αζιμούθ (Αζλ) του αστέρα.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
