Το Βιολί είναι έγχορδο μουσικό όργανο που παίζεται με δοξάρι. Έχει τέσσερις χορδές διαφορετικού πάχους (σολ, ρε, λα, μι), που κουρδίζονται κατά διαστήματα πέμπτης και η μουσική του έκταση περιλαμβάνει 44 χρωματικούς φθόγγους. Το Βιολί στηρίζεται στον ώμο ενώ με το ένα χέρι ο μουσικός απλώς πιέζει τις χορδές χωρίς να το κρατά καθόλου ενώ με το άλλο κινεί το δοξάρι επάνω στις χορδές. Το βιολί εμφανίστηκε τον 16ο αιώνα ως εξέλιξη του μεσαιωνικού Φιντλ (αγγλ. fiddle), του ιταλικού Λύρα ντα μπράτσο (ιταλ. lira da braccio) και του Ρεμπέκ. Τη σημερινή μορφή του την πήρε κυρίως στην Ιταλία, όπου μεγάλες οικογένειες κατασκευαστών όπως οι Αμάτι, Γκουαρνέρι και Στραντιβάριους, δημιούργησαν θαυμάσιας ακουστικής όργανα που μέχρι και σήμερα θεωρούνται αξεπέραστα. Κατά την εποχή της αναγέννησης δημιουργήθηκαν σημαντικές σχολές βιολιού, που άκμασαν στη Βενετία, τη Μπολώνια, τη Φλωρεντία, τη Ρώμη, και σε άλλες Ιταλικές πόλεις. Τα πρώτα βιολιά χρησιμοποιήθηκαν για την εκτέλεση έργων λαϊκής και χορευτικής μουσικής. Κατά τον 17ο αιώνα το βιολί αντικατέστησε τη βιόλα ντα γκάμπα ως το σημαντικότερο έγχορδο στη μουσική δωματίου.
Οι περισσότεροι μεγάλοι συνθέτες έγραψαν μουσική για σόλο βιολί, μεταξύ των οποίων οι δάσκαλοι του Μπαρόκ Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, και Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ αλλά και σημαντικοί συνθέτες της κλασικής εποχής όπως οι Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ και Λούντβιχ βαν Μπετόβεν.
Καβαλάρης , Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος
Κατασκευή
Το βιολί έχει ταστιέρα χωρίς τάστα, γεγονός που κάνει δύσκολη την εκμάθησή του. Οι χορδές του απλώνονται επάνω στην ταστιέρα και τεντώνονται επάνω σε κλειδιά και σε έναν χορδοστάτη, αφού περάσουν επάνω από ένα ξύλινο στήριγμα, τον καβαλάρη, που συγκρατείται στη θέση του από την πίεση των χορδών. Ο καβαλάρης μεταδίδει τις ταλαντώσεις των χορδών στο κούφιο σκάφος που μεγεθύνει τον ήχο. Στο εσωτερικό του οργάνου, κάτω από τον καβαλάρη, βρίσκεται ένα λεπτό ραβδάκι (ψύχα ή ψυχή)που μεταβιβάζει τις ταλαντώσεις των χορδών στη ράχη του οργάνου, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση του χαρακτηριστικού ήχου του βιολιού.
Ψύχα ή Ψυχή του βιολιού, Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος
Δοξάρι (*)
Λαογραφία
Ο Ελληνικός λαός λέγοντας βιολιά (στον πληθυντικό) χαρακτηρίζει τις μικρές λαϊκές ή παραδοσιακές ορχήστρες από διάφορα όργανα όπως λαούτο, κλαρίνο, ούτι, ντέφι, τσαμπούνα κλπ. που απαρτίζονται κυρίως σε γιορτές γάμων και πενηγύρια.
Βιολί (*)
Κοχλίας, Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος
Ταστιέρα με τις 4 χορδές, Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος
Τα αυτιά του βιολιού, μεταξύ τους ο καβαλάρης. Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος
To Υποσιάγονο , δεξιά , όπου ακουμπά το σαγόνι για να στερεώνεται το βιολί. Επάνω ο Χορδοκράτης με τις χορδές.
Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος
Εκφράσεις
Στις δημώδεις συνήθεις εκφράσεις περιλαμβάνεται και εκείνη η λέξη "βιολί" περισσότερο ματαφορικά όπως η ανιαρή επιμονή σ΄ ένα θέμα, π.χ. "ότι και να του πεις, αυτός το βιολί του!", ή "Πάψε συνέχεια αυτό το βιολί!" κ.λπ.
The Amadeus Book of the Violin. Construction History & Music
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Hellenica World - Scientific Library
