Λαούτο

Ο Γιάννης Ζαβρός με οκτάχορδο Λαούτο, Κύπρος

Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Το λαούτο είναι έγχορδο όργανο, που στην ελληνική παραδοσιακή μουσική χρησιμοποιείται κυρίως σαν συνοδεία σε βιολί, λύρα ή άλλα όργανα.

Είναι αρχαιότατο όργανο και κατάγεται από τη Μεσοποταμία, όπου είναι γνωστό από την 3η χιλιετία π.Χ. Στην Ευρώπη το έφεραν οι Άραβες με την κατάκτηση της Ισπανίας. Γι` αυτό και η ονομασία του προέρχεται από την αραβική λέξη αλ ιούντ (= ξύλο). Είχε τρεις τύπους: α) μικρό ωοειδές ηχείο και μακρύ λαιμό, β) σφαιροειδές ηχείο χωρίς λαιμό και γ) ωοειδές ηχείο από λεπτές κυρτές σανίδες, το οποίο κλείνει στην πάνω επιφάνεια με λεπτή επίπεδη σανίδα. Ο τρίτος τύπος είναι ο αραβικός, που επικράτησε κατά το μεσαίωνα στην Ευρώπη. Όταν αναπτύχθηκαν τα άλλα έγχορδα και ιδίως το πιάνο, το λ. παραμερίστηκε στην Ευρώπη και περιορίστηκε στη λαϊκή μουσική.

Λαούτο, Φωτογραφία : Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Συγγενεύει με το ούτι αλλά έχει μεγαλύτερο μπράτσο. Κουρδίζεται Μι λα ρε σολ, από κάτω προς τα πάνω. Είναι όργανο υποτιμημένο, ιδιαίτερα στις στεργιανές περιοχές -χρησιμοποιείται όμως αρκετά στα νησιά- παρόλα αυτά οι δυνατότητές του είναι πολύ μεγάλες. Ο δεξιοτέχνης του λαούτου Χρήστος Ζώτος συνέβαλλε στην ανάδειξη του λαούτου δημιουργώντας μια δική του τεχνική.

Χρήστος Ζώτος

Η χρήση του είναι πολύ διαδεδομένη στην Κρήτη, όπου και συνοδεύει συνήθως την λύρα. Πολλές φορές όμως, το συναντάμε και μόνο του ή σε ζευγάρια.

Η οικογένεια του λαούτου, αποτελείται και από άλλα όργανα, όπως την λάφτα (η οποία λέγεται και πολίτικο λαούτο)