Ινδία

Η Παντζάμπ είναι μία από τις 28 Ομόσπονδες Πολιτείες που συγκροτούν σήμερα την Ινδία. Βρίσκεται στο βόρειο-βορειοδυτικό τμήμα της χώρας, στα σύνορα με το Πακιστάν. Η συνολική της έκταση, σήμερα, είναι 50.362 τ.χλμ., ενώ ο πληθυσμός της, το 1981 ήταν 16.788.000, σήμερα είναι περίπου 24.290.000. Πρωτεύουσά της είναι η Τσάντιγκαρ.

Όνομα

Το όνομα Παντζάμπ είναι περσική σύνθετη λέξη: από το "Παντζ" ή "πεντζ", ή "πουντζ", (= πέντε) + "αμπ", (= ποταμός), στην ελληνική αποδίδεται με το όνομα Πενταποταμία γνωστή από την αρχαιότητα από τους πέντε παραπόταμους του Ινδού, οι Υδάσπης, Ακεσίνης, Υδραώτης, Ζάραδρος και Ύφασης, και που σήμερα φέρονται με τα ονόματα Τζέλουμ, Τσενάμπ ή Τσινάμπ, Ράβι, Σάτλετζ και Μπίας ή Μπέας.
Ίδρυση

Το άλλοτε Βασίλειο της Παντζάμπ, που είχαν δημιουργήσει οι Σιχ το 1709 - 1710 και περιήλθε στους Άγγλους το 1849 και το 1937 αποδόθηκε αυτονομία. Κατά την ανεξαρτησία όμως της Ινδίας, το 1947, διαμελίστηκε, (με γνώμονα τη θρησκεία), και ένα μεγάλο τμήμα περιήλθε στο Πακιστάν, ως δυτικό Παντζάμπ. Στην Ινδία παρέμεινε το ανατολικό Παντζάμπ όπου μαζί με την περιοχή Πατιάλα, το 1956, ενώθηκαν και αποτέλεσαν την Ομόσπονδη Πολιτεία Παντζάμπ.
Το 1966 ένα τμήμα της Πολιτείας Παντζάμπ αποσπάσθηκε και δημιουργήθηκε η ομόσπονδη πολιτεία Χαρυάνα και το 1971 η ομόσπονδη πολιτεία Χιμάτσαλ Πραντές. Ο νέος διαμελισμός αυτή τη φορά έγινε με γνώμονα την ομιλούμενη γλώσσα. Από τους διαμελισμούς αυτούς τελικά μόνο δύο ποταμοί από τους άλλοτε πέντε διαρρέουν σήμερα την Πολιτεία Παντζάμπ, ο Σάτλετζ και ο Μπέας.
Πολιτεία

Η Πολιτεία Παντζάμπ όπως και όλες οι άλλες Ομόσπονδες Πολιτείες της Ινδίας έχει δικό της κοινοβουλευτικό σύστημα. Το Νομοθετικό Σώμα της Πολιτείας είναι η Βουλή της Παντζάμπ με 117 αιρετά μέλη με πενταετή θητεία που εδρεύει στην πρωτεύουσα. Ο εκάστοτε εκλεγόμενος επικεφαλής της κυβέρνησης ορίζεται από τον πρόεδρο της Ινδίας κυβερνήτης της Πολιτείας.

Η πολιτεία διαιρείται σε 4 περιφέρειες, και σε 20 νομούς έκαστος των οποίων φέρει το όνομα της πρωτεύουσας. Υφίστανται 104 Δήμοι, 118 κοινότητες και 9.331 χωριά.(πανσαγιάτς).
Θρησκεία - γλώσσα

Η Πολιτεία Παντζάμπ έχει το μεγαλύτερο ποσοστό κατοίκων Σιχ, που φθάνει περίπου το 60 %, οι οποίοι και μιλούν την Παντζάμπι (γλώσσα), περίπου το 75% των κατοίκων. Οι υπόλοιποι κάτοικοι είναι κυρίως Ινδουιστές και μιλούν την χιντί ενώ σε πολύ μικρό ποσοστό είναι οι Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί, Βουδιστές, Ζαϊνιστές κ.ά.
Οικονομία

Η οικονομία της χώρας στηρίζεται κυρίως στη γεωργία και κτηνοτροφία, στην οποία απασχολείται το 75% των κατοίκων, με ιδιαίτερα μεγάλη παραγωγή σε δημητριακά, βαμβάκι, ρύζι και ζαχαροκάλαμο, καθώς επίσης στη βιοτεχνία υφασμάτων (μάλλινων και μεταξωτών) και στη βιομηχανική παραγωγή εργαλείων, ποδηλάτων, γαλακτοκομικών προϊόντων, κ.ά..
Το 1981 υπήρχαν εγκατεστημένες 7.397 βιομηχανίες, εκ των οποίων οι 7.053 απασχολούσαν 210.735 εργάτες, καθώς και 61.667 μικρές οκογενειακές βιοτεχνίες.
Το 1979 ολοκληρώθηκε ο ηλεκτροφωτισμός όλων των χωριών της Πολιτείας με εγκατεστημένη ηλεκτρική παροχή 1.541 mw. Η δε δασική έκταση της Πολιτείας καλύπτει 260.235 εκτάρια εκ των οποίων τα μισά ανήκουν στο δημόσιο της Ινδίας.
Επικοινωνίες

Το κύριο οδικό δίκτυο της Πολιτείας το 1980 κάλυπτε 33.288 χλμ. Οι καθημερινές μεταφορές γίνονταν με ένα στόλο 2.776 λεωφορείων μεταφέροντας ένα εκατομμύριο επιβάτες.
Το σιδηροδρομικό εσωτερικό δίκτυο της Πολιτείας επίσης το 1980 κάλυπτε 3.511 χλμ. που συνδέονταν με την κύρια εθνική βόρεια σιδηροδρομική γραμμή της Ινδίας. Σημειώνεται ότι εδώ παλαιότερα υπήρχε και μονόγραμμη σιδηροδρομική γραμμή όπου ατμομηχανή και βαγόνια κινούνταν σ΄ αυτή, κατά άξονα, με ένα σιδηροδρομικό τροχό και ένα ελαστικό τροχό στο δρόμο.
Στην Παντζάμπ υφίστανται δύο αεροδρόμια ένα στην πρωτεύουσα και ένα στην Αρμιτσάρ που συνδέονται με το δίκτυο εσωτερικών γραμμών μέσω του Δελχί.
Υγεία

Το 1980 στη Πολιτεία Παντζάμπ το σύστημα υγείας κάλυπταν 254 νοσοκομεία, 129 κέντρα πρώτων βοηθειών και 1.485 φαρμακεία.
Αξιοθέατα

Σημαντικότερα των αρχιτεκτονημάτων και των μνημείων της χώρας είναι ο χρυσός ναός του Αρμιτσάρ, ο ινδουιστικός ναός Ντουργκιάνα και το υπέροχο τέμενος της Καπούρταλα ή Καπουρτάλα.
Πηγές

"Stateman΄s Year-Book 1987-88" σελ.671-672.
"Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα", τομ.48ος, σελ.80.
"Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια", τομ. Γ΄ (συμπλήρωμα) , σελ.127.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επίσημη ιστοσελίδα της Κυβέρνησης της Παντζάμπ
Wikitravel: Παντζάμπ (Ινδία) (ταξιδιωτικός οδηγός)