Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος (26 Μαΐου 1924 – 19 Μαΐου 2008) είναι βραβευμένος Έλληνας συγγραφέας.
Βιογραφικό
Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος γεννήθηκε στις 26 Μαΐου 1924 στην Αμαλιάδα Ηλείας. Το 1942 εντάχθηκε στο ΕΑΜ Νέων, μετά στην ΕΠΟΝ και αργότερα στο ΚΚΕ. Παρακολούθησε μαθήματα στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εγκατέλειψε τις σπουδές του τις οποίες συνέχισε μετά την απελευθέρωση. Το 1947 στρατεύεται αλλά λιποτακτεί. Το 1948 περνά ως μαχητής στο Αρχηγείο Ηπείρου, στου οποίου την εφημερίδα «Καθημερινά Νέα», έστελνε χρονογραφήματα για τις μάχες με το ψευδώνυμο «Σφυρής». Σε κάποια μάχη τραυματίστηκε βαριά και στάλθηκε σε νοσοκομείο στην Αλβανία. Επιστρέφει στο Αρχηγείο Ηπείρου αλλά λόγω αναπηρίας ασχολείται αποκλειστικά με τα «Καθημερινά Νέα» σαν πολεμικός ανταποκριτής. Παράλληλα δημοσιεύει αγωνιστικού περιεχομένου πεζογραφικά κείμενα και ποιήματα σε έντυπα όπως η «Εξόρμηση» κ.α..
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και τα χρόνια του εμφυλίου έφυγε ως πολιτικός πρόσφυγας στο Βουκουρέστι όπου ασχολήθηκε με το εκδοτικό του ΚΚΕ «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις». Το 1953 καταδικάστηκε από το στρατοδικείο Ιωαννίνων τρις εις θάνατον. Το 1956 μετακινήθηκε στη Μόσχα. Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε από την Ρουμανία, δημοσιεύοντας κείμενα στα ελληνικά και στα ρώσικα και με αυτόν τον τρόπο έγινε γνωστός στον ελλαδικό χώρο. Στη Σοβιετική Ένωση ο Αλεξανδρόπουλος σπούδασε στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μόσχας και για αρκετό διάστημα στράφηκε στη συντήρηση αγιογραφιών και στη μελέτη της ρωσικής λογοτεχνίας και λαϊκής παράδοσης. Το 1959 νυμφεύθηκε την μελετήτρια της ελληνικής λογοτεχνίας και μεταφράστρια του Καβάφη στα ρώσικα, Σόνια Ιλίνσκαγια. Στην Ελλάδα γύρισε το 1975 και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Το 1963 τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό αντιστασιακού διηγήματος της Επιθεώρησης Τέχνης για το διήγημα ''Κορυσχάδες" και με τα διεθνή λογοτεχνικά βραβεία Τολστόι (1978) και Γκόρκι (1979) για τις μελέτες και μεταφράσεις του από τη ρωσική λογοτεχνία και το 1981 με το πρώτο βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας για Το ψωμί και το βιβλίο: ο Γκόρκι. Το 1985 με το βραβείο Τουμανιάν για το Οι Αρμένηδες: ταξίδι στη χώρα τους και την ιστορία τους, (Αρμενία, Ερεβάν) που μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στα αρμενικά το 1984. Το 2007 του απονεμήθηκε το μετάλλιο Πούσκιν και το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του το 2001. Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος τοποθετείται στους Έλληνες συγγραφείς της |[Ιστορία της νεότερης Ελλάδας|μεταπολεμικής περιόδου]]. Σημαντικό μέρος του έργου του αποτελούν επίσης οι λογοτεχνικές μεταφράσεις και οι βιογραφίες του για Ρώσους συγγραφείς όπως οι Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Άντον Τσέχωφ, Μαξίμ Γκόρκι, Νικολάι Γκόγκολ, Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, Όσιπ Μάντελσταμ κ.ά. Με αφορμή τον θάνατό του, η Εταιρεία Συγγραφέων εξέδωσε ανακοίνωση η οποία αναφέρει για τον Αλεξανδρόπουλο: ''στον ακαταπόνητο άνθρωπο των γραμμάτων που εισέφερε σημαντικά σε όλα τα επιμέρους είδη της πεζογραφίας με διηγήματα, μυθιστορήματα, βιογραφίες, και για μισό περίπου αιώνα αποτέλεσε έναν μοναδικό κόμβο μεταξύ της σύγχρονης ελληνικής και της ρωσικής λογοτεχνίας..." Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, ιταλικά, βουλγαρικά. Πέθανε στην Αθήνα στις 19 Μαΐου 2008, μετά από μάχη με τον καρκίνο.
Η μνήμη μου είναι γιομάτη σπίτια, ένα μωσαϊκό στέγες, μάντρες, παράθυρα…
Μήτσος Αλεξανδρόπουλος
Βραβεία
(1963) Πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό αντιστασιακού διηγήματος της Επιθεώρησης Τέχνης για το διήγημα «Κορυσχάδες»
(1978) Διεθνές λογοτεχνικό βραβείο Τολστόι
(1979) Διεθνές λογοτεχνικό βραβείο Γκόρκι (Μόσχα)
(1981) Πρώτο Κρατικό βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας για Το ψωμί και το βιβλίο: ο Γκόρκι)
(1985) Λογοτεχνικό βραβείο Τουμανιάν για το Οι Αρμένηδες: ταξίδι στη χώρα τους και την ιστορία τους (Αρμενία, Ερεβάν)
(2001) Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του
(2002) Βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας για την απόδοση από τα ρωσικά του έργου ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΗΣ EKΣTPATEIAΣ TOY IΓKOP
(2007) Μετάλλιο Πούσκιν
Εργογραφία
Πεζογραφία
(1954) Αρματωμένα χρόνια, Αθήνα
(1956) Μια πρόσφατη ιστορία, Αθήνα
(1961) Νύχτες και αυγές - Η πολιτεία, εκδ. «Θεμέλιο»
(1963) Νύχτες και αυγές - Τα βουνά, Αθήνα
(1966) Λευκή ακτή, Αθήνα
(1976) Σκηνές από το βίο του Μάξιμου του Γραικού, εκδ. «Δίφρος», 1982 εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», 2002 εκδ. «Ελλ. Γράμματα», 2008 εκδ. Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη
(1977) Τα θαύματα έρχονται στην ώρα τους, εκδ. «Καρανάσης» και 1988 εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»
(1977) Φύλλα-φτερά· Διηγήματα, εκδ. «Διογένης»
(1980) Μικρό όργανο για τον επαναπατρισμό, εκδ. «Κέδρος»
(1986) Η ένατη πληγή· Διηγήματα, εκδ. «Κέδρος»
(1999) Επιστροφές, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(2000) Το κόκκινο σπίτι, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(2000) Τα βουνά, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(2000) Η πολιτεία, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(2000) Η γραμμή της ζωής, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(2003) Στο όριο, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
Βιογραφίες
(1980) Το ψωμί και το βιβλίο: Ο Γκόρκι 1-2, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» και 2004 εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(1981) Περισσότερη ελευθερία:Ο Τσέχωφ, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»
(1984) Ο μεγάλος αμαρτωλός: Ο Ντοστογιέφσκι και τα ιερά του τέρατα., εκδ. «Κέδρος»
(1989) Ένας άνθρωπος, μια εποχή· Ο Αλέξανδρος Γκέρτσεν, Αθήνα
(2000) O MAΓIAKOΦΣKI: TA EYKOΛA KAI TA ΔYΣKOΛA, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα» και 2011 εκδ. Γκοβόστη
(2007) Ο Τολστόι, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(2008) Όσιπ Μαντελστάμ, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
Ταξιδιωτική λογοτεχνία
(1971) Από τη Μόσχα στη Μόσχα · Ταξίδι στο Βόλγα, Αθήνα
(1982) Οι Αρμένηδες: Ταξίδι στη χώρα τους και την ιστορία τους, εκδ. «Κέδρος»
Μελέτες - Άρθρα
(1975) Αντίσταση - δημοκρατία, εκδ. «Κέδρος»
(1975) Πέντε Ρώσοι κλασικοί εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» και 2006 εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(1977) Η ρωσική λογοτεχνία τόμος Α', εκδ. «Κέδρος»
(1978) Η ρωσική λογοτεχνία τόμος Β', εκδ. «Κέδρος»
(1978) Η ρωσική λογοτεχνία τόμος Γ', εκδ. «Κέδρος»
(1983) Μια συνάντηση: Σεφέρης - Μακρυγιάννης, Αθήνα
(1990) Ο βασιλιάς που πέθανε, εκδ. «Πολύτυπο»
(1996) Ο Τολστόι, ο Σαίξπηρ και οι τρελοί, εκδ. «Δελφίνι»
(1996) Δαίμονες και δαιμονισμένοι: Επιστροφές στο Ντοστογέφσκι, εκδ. «Δελφίνι»
Αυτοβιογραφία
(1994) Αυτά που μένουν Α΄- Β΄, Οι άλλοι πόλεμοι, Ο αδελφός μου ο Βάσια με λουλούδια, εκδ. «Δελφίνι»
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2009) Ανθολογία ελληνικού διηγήματος του 20ού αιώνα, εκδ. Καστανιώτη
Μεταφράσεις
(1965) Εμ. Καζακιέβιτς, Το μπλε τετράδιο, Αθήνα
(1976) Η εκστρατεία του Ίγκορ, Αθήνα
(1978) Ισκεντέρη Ν., Η πολιορκία και η Άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, Αθήνα
(1978) Πέτροβιτς Αββακούμ, Ο βίος του Πρωτόπαππα Αββακούμ, Αθήνα
(1978) Γιούρι Ολέσα, Οι τρεις χοντροί, Αθήνα
(1981) Η βασίλισσα και ο στρατιώτης· Ρωσικό παραμύθι, (Εικονογράφηση Όλγα Αλεξανδροπούλου), εκδ. «Κέδρος»
(1990) Ilinskaya, Sonia, 1938-, Η μοίρα μιας γενιάς, εκδ. Κέδρος
(1990) Γκριμπογιέντοφ Αλέξανδρος, Συμφορά από το πολύ μυαλό, εκδ. «Δωδώνη» Εκδοτική ΕΠΕ
(1991) Πούσκιν Αλέξανδρος, Η Ντάμα Πίκα, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»
(1991) Πούσκιν Αλέξανδρος, Μικρές τραγωδίες, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»
(1994) Γκόγκολ Νικολάι, Η μύτη, εκδ. «Κέδρος»
(1994) Τσέχωφ Α., Εχθροί, εκδ. «Κέδρος»
(1995) Ντοστογιέφσκι Φ., Μπομπόκ, εκδ. «Κέδρος»
(1995) Πούσκιν Αλέξανδρος, Ο χάλκινος καβαλάρης, εκδ. «Δελφίνι»
(1996) Αββακούμ, Μοναχός Αγιορείτης, Ο βίος του Πρωτόπαπα Αββακούμ, εκδ. «Κέδρος»
(1996) Άγνωστος, Αφήγηση της εκστρατείας του Ίγκορ, εκδ. «Κέδρος»
(1999) Ισκεντέρης, Νέστορας, Η πολιορκία και η άλωση της Πόλης από τους Τούρκους το 1453, εκδ. «Κέδρος»
(2004) Puskin, Aleksandr Sergeevic, 1799-1837, Άλλη, καλύτερη, ζητώ ελευθερία..., εκδ. «Ποταμός»
(2005) Chekhov, Anton Pavlovich, 1860-1904, Ανιαρή ιστορία, εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(2009) Chekhov, Anton Pavlovich, 1860-1904, Πόσο αργεί να ξημερώσει..., εκδ. «Ελληνικά Γράμματα»
(2012) Kazakevitš, Emmanuil, 1913-1962, Το γαλάζιο τετράδιο. Εχθροί, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»
Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες
(1962) ΝΥΧΤΕΣ ΚΑΙ ΑΥΓΕΣ. Τόμος Α' Η Πολιτεία, Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια, Εκδ. Μολοντάγια Γκβάρντιγια, Μόσχα
(1967) ΝΥΧΤΕΣ ΚΑΙ ΑΥΓΕΣ. Τόμος Β' Τα βουνά, Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια, Εκδ. Μολοντάγια Γκβάρντιγια, Μόσχα και 1978, 1985 σε συγκεντρωτική έκδοση: Εκδ. "Σοβιέτσκι πισάτελ", Μόσχα
(1961) Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΦΩΤΑΓΩΓΕΊΤΑΙ, Διηγήματα, (Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια, Τ. Κοκούρινα), Εκδ. Πράβντα, Μόσχα
(1965) Η ΔΙΚΗ Διηγήματα, (Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια, Τ. Κοκούρινα), Εκδ. Πράβντα, Μόσχα
(1973) ΕΥΤΥΧΕΊΤΕ... Διηγήματα, (Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια), Εκδ. Πράβντα, Μόσχα
(1970) ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΣΤΕΡΕΣ' Διηγήματα, (Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια, Τ. Κοκούρινα, Ι. Πανόβα), Εκδ. Προγκρές, Μόσχα
(1970) ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΩΡΑ ΤΟΥΣ, (Τρεις νουβέλες), (Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια), Εκδ. Προγκρές, Μόσχα
(1981) ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΩΡΑ ΤΟΥΣ, (Νουβέλες και διηγήματα). Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια, Τ. Κοκούρινα, Ι. Πανόβα. Εκδ. "Σοβιέτσκι πισάτελ", Μόσχα, 1981 και 1988.
ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΟ ΤΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΓΡΑΙΚΟΥ:
Στα ρωσικά: Μτφρ. Σ. Ιλίνσκαγια, Ν. Ποντζέμσκαγια.
α) Εκδ. "Χουντοζεστβενναγια λιτερατούρα", Μόσχα, 1980,
β) Εκδ. "Σοβιέτσκι πισάτελ", Μόσχα, 1983.
Στα πολωνικά: μτφρ. Α. Μπογκντάνσκι, Εκδ. "Panstwowy Instytut Wydawniczy", Warsawa, 1985.
ΟΙ ΑΡΜΕΝΗΔΕΣ:
Στα αρμενικά: μτφρ. Σιμών Κιρκιασαριάν. Εκδ. «Σοβετακάν Γκροχ», Ερεβάν, 1984. Στα ρωσικά: μτφρ. Ν. Ποντζέμσκαγια
α) Εκδ. «Προγκρές», Μόσχα 1985,
β) Εκδ. «Σοβιέτσκι πισάτελ», Μόσχα 1990.
Αλλά οι άνθρωποι που διοίκησαν τη χώρα,
δε σκέφτηκαν να δημιουργήσουν δικούς τους μηχανισμούς αυτοεκτόνωσης στην κοινωνία τους,
ώστε τα φαρμάκια της να διοχετεύονται και να φεύγουν.
Αποτελεσματικό σύστημα απορροής δεν κατάφεραν να φτιάξουν.
Να μην βράζουν τα φαρμάκια μες στη ζωή τους και να την πικραίνουν όλη ως κάτω –
οι άλλοι, οι πανούργοι καπιταλιστές και οι πολιτικοί τους,
τι κάνουν, πώς τα καταφέρνουν να ζουν, να διαιωνίζονται;
Μήτσος Αλεξανδρόπουλος
Πηγές
http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=96
http://www.dedalus.gr/authors.php?authors_id=270
http://www.lifo.gr/mag/features/636, 22/5/2008
http://www.rizospastis.gr/story.do?id=4553917, 20/5/2008
http://atexnos.gr/
Αφιέρωμα, Διαβάζω, τχ. 501 (Νοεμ. 2009), σ. 67 - 89
Αφιέρωμα, Θέματα Λογοτεχνίας, τχ. 38 (Μάιος - Ιουν. 2008), σ. 3 - 46
Αφιέρωμα, Μανδραγόρας, τχ. 31 (Απρ. 2004), σ. 33 - 113
Αφιέρωμα, Θέματα Λογοτεχνίας, τχ. 16 (Νοεμ. 2000 - Φεβ. 2001), σ. 3 - 37
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
