O Κώστας Γαβριηλίδης (31 Δεκεμβρίου 1897 - 27 Σεπτεμβρίου 1952) ήταν Έλληνας εκπαιδευτικός, συνδικαλιστής και ηγετική μορφή του ελληνικού αγροτικού κινήματος. Διετέλεσε βουλευτής του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδος και δήμαρχος Κιλκίς. Στα χρόνια της κατοχής εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση, στο ΕΑΜ και εκλέχθηκε Γραμματέας Γεωργίας στην ΠΕΕΑ. Πέθανε εξόριστος στον Άη - Στράτη το 1952.
Βιογραφία
Νεανικά χρόνια
Ο Κώστας Γαβριηλίδης γεννήθηκε στον Νότιο Καύκασο, και συγκεκριμένα στο Άνω Τσαπίκι (σήμερα Άνω Νταμλάπινάρ), του δήμου Σελήμ, της επαρχίας Καρς, και καταγόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια. Τις σπουδές του ανέλαβε ένας ευκατάστατος θείος του. Έκανε παιδαγωγικές σπουδές και απέκτησε δίπλωμα δασκάλου της ρωσικής γλώσσας.
Κατά την περίοδο της θητείας του στον τσαρικό στρατό, ξέσπασε η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917.
Κάθοδος στην Ελλάδα
Το 1920 η οικογένειά του έφυγε από την επαναστατημένη Ρωσία και εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, στον νομό Κιλκίς. Εν συνεχεία έγινε πρόεδρος του χωριού του (Κοκκινιά Κιλκίς) και έπειτα πρόεδρος του Γεωργικού Συνεταιρισμού.
Αργότερα ο Γαβριηλίδης εντάχθηκε στο Αγροτικό Κόμμα, που ιδρύθηκε το 1923. Στα πλαίσια αυτού, ο νεαρός Γαβριηλίδης αγωνίστηκε για την επίλυση των ακανθωδών ζητημάτων που απασχολούσαν τότε τους αγρότες.
Το 1932 εξελέγη βουλευτής στον Νομό Θεσσαλονίκης και το 1934 εξελέγη δήμαρχος Κιλκίς με το Παλλαϊκό Μέτωπο. Έπειτα από την κήρυξη της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου συνελήφθη και εκτοπίστηκε στην Ανάφη. Κατάφερε να δραπετεύσει μαζί με άλλους εξορίστους, για να συλληφθεί ξανά το 1938 και να εγκλειστεί στο κάτεργο της Κέρκυρας, στην Ακτίνα Θ'. Με την εισβολή των Ναζί εστάλη στο Στρατόπεδο Λάρισας. Ύστερα από τη συνθηκολόγηση των Ιταλών δραπέτευσε και ανέβηκε στο βουνό, όπου εντάχθηκε στο ΕΑΜ. Την άνοιξη του 1944 έλαβε μέρος ως εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ, της Κυβέρνησης του Βουνού, και εκλέχθηκε Γραμματέας (υπουργός) Γεωργίας.
Μετά τη Βάρκιζα
Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας άρχισε ο διωγμός των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Ο Γαβριηλίδης συνελήφθη για μία ακόμη φορά και εξορίστηκε στην Ικαρία, τη Μακρόνησο και τελικά τον Άη - Στράτη.
Κατά τις εκλογές που διεξήχθησαν το Σεπτέμβριο του 1951 ο Γαβριηλίδης εξελέγη βουλευτής της ΕΔΑ, μαζί με άλλους 6 αριστερούς εκτοπισμένους (Ηλιού, Ιμβριώτης, Πρωιμάκης, Σαράφης, Τσόχας, Χατζημιχάλης. Οι εκλεχθέντες οδηγήθηκαν στην Αθήνα από τον Άη - Στράτη, αλλά με απόφαση του εκλογοδικείου ακυρώθηκε η εκλογή τους, με αποτέλεσμα να επιστρέψουν πίσω στην εξορία.
Τον Σεπτέμβριο του 1952 στον Άη - Στράτη ο Γαβριηλίδης υπέστη βαρύ εγκεφαλικό, αλλά το υπουργείο Εσωτερικών αρνήθηκε τη μεταφορά του σε νοσοκομείο. Εκεί τον περιέθαλψε, με τα ανεπαρκή μέσα που διέθετε, ο εξόριστος γιατρός Αντώνης Φλούντζης και μετά από μερικές μέρες ο Κώστας Γαβριηλίδης πέθανε, στις 27 Σεπτεμβρίου 1952 την ημέρα της επετείου της ίδρυσης του ΕΑΜ.
Πηγές
Βιογραφικό στην εφημερίδα "Ριζοσπάστης", 30/9/1997.
O ηγέτης της αγροτιάς Κώστας Γαβριηλίδης, Η Αυγή, 2/10/2010.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Κώστας Γαβριηλίδης στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
----
Γαβριηλίδης, Ανανίας
Γαβριηλίδης, Βλάσης
Γαβριηλίδης, Γιάννης
Γαβριηλίδης, Γιώργος
Γαβριηλίδης, Δημήτριος
Γαβριηλίδης, Κώστας
Γαβριηλίδης, Περικλής (αντισφαίριση)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
