Ο Ιωάννης Αργυρόπουλος ήταν ένας από τους σπουδαιότερους βυζαντινούς λόγιους του 15ου αιώνα που δίδαξαν την ελληνική γλώσσα και φιλοσοφία στην Ιταλία και θεωρείται από τους πιο άξιους συνεχιστές του έργου του Μανουήλ Χρυσολωρά.

Ο Ιωάννης Αργυρόπουλος ενώ διδάσκει Ιατρική (1448)

Η ζωή του

Γεννήθηκε γύρω στο 1410 στην Κωνσταντινούπολη και από μικρός εντάχθηκε στους κόλπους της εκκλησίας. Ενώ ήταν διάκονος πήρε μέρος στη Σύνοδο της Φλωρεντίας(1438-1439) όπου για πρώτη φορά ήρθε σε επαφή με τους σημαντικότερους δυτικούς λόγιους εκείνης της εποχής. Το 1443 πήγε στην Πάντοβα όπου έμαθε λατινικά. Επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου τα τελευταία χρόνια πριν την Άλωση διακρίθηκε ως ηγέτης των Ενωτικών.

Μετά την Άλωση έφυγε και πήγε στην Φλωρεντία όπου προσχώρησε στον Καθολικισμό και προσελήφθη από τον Κοσμά Μέδικο, τον τότε ηγέτη της πόλης, για να διδάξει την αρχαία ελληνική στο γιο του. Όταν ο Λαυρέντιος ο Μεγαλοπρεπής ανέλαβε τη διοίκηση της Φλωρεντίας, ανέθεσε στον Αργυρόπουλο τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και φιλοσοφίας στην Ακαδημία. Η διδασκαλία του Αργυρόπουλου έδωσε αίγλη στην Ακαδημία και πολλοί νέοι Ιταλοί συνέρρεαν στην Φλωρεντία για να ενταχθούν στους κύκλους του βυζαντινού λόγιου.Μεταξύ αυτών ο Δονάτος Ατσαγιόλι, ο Άγγελος Πολιτσιάνο και ο Ιωάννης Μαρία Φίλελφος (γιος του Ιταλού ουμανιστή Φραγκίσκο Φίλελφο.

Ο Ιωάννης Αργυρόπουλος δίδαξε στη Φλωρεντία μέχρι το 1471 που εγκατέλειψε την πόλη εξαιτίας της πανώλης,από την οποία έχασε δύο από τα τέσσερα παιδιά του.

Έπειτα πήγε στην αυλή του Ούγγρου βασιλιά Ματθία Κορβίνου για να διδάξει ελληνικά αλλά δεν έμεινε για πολύ καιρό.Στη συνέχεια πήγε στη Ρώμη και λίγο αργότερα επέστρεψε στη Φλωρεντία(1447).Τελικά πέθανε στη Ρώμη το 1486 σε απόλυτη ένδεια έχοντας φτάσει στο σημείο να πουλήσει τα βιβλία του για να ζήσει.Ο γιος του Ισαάκιος διακρίθηκε ως μουσικός και ως κατασκευαστής εκκλησιαστικών οργάνων.
Το έργο του

Ο Αργυρόπουλος ασχολήθηκε,εκτός από τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και φιλοσοφίας, και με τη συγγραφή και την μετάφραση βιβλίων.Τα σπουδαιότερα συγγράματα του ήταν:

Εκκλησιαστικά ποιήματα
Περί συλλογισμού
Περί Αριστοτελικής φιλοσοφίας
Περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος προς τον Δούκα Νικόλαο Νοταρά
Λόγος περιττής συνόδου της Φλωρρεντίας
Λύσεις φιλοσοφικών ζητημάτων προς τους εκ Κύπρου προτείναντας
Σχόλια εις τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλους

Οι σπουδαιότερες μεταφράσεις του Αργυρόπουλου από τα ελληνικά στα λατινικά ήταν:
1. Αριστοτέλους:

Περί φυσικής ακροάσεως
Ηθικά Νικομάχεια
Περί ουρανού
Περί γεννέσεως και φθοράς
Μετεωρολογικά
Περί ψυχής
Περί αισθήσεως
Περί μνήμης

2. Βασιλείου του Μεγάλου

Ομιλία εις εξαήμερον

Ο Αργυρόπουλος θαύμαζε τον Αριστοτέλη,χωρίς όμως να απορρίπτει τον Πλάτωνα και δίδαξε με την ίδια επιτυχία και τους δύο Έλληνες φιλοσόφους στην Ιταλία.Το μάθημα του στο πανεπιστήμιο θεωρούταν πρωτοποριακό,καθώς οι μαθητές του,αφού κρατούσαν σημειώσεις κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας,πήγαιναν αργότερα στο σπίτι και του υπέβαλλαν τις απορίες και τις ερωτήσεις τους.

Επίσης ο Αργυρόπουλος,γνωρίζοντας πολύ καλά την Λατινική,είχε τη δυνατότητα να κρίνει και να σχολιάζει τους Ρωμαίους φιλοσόφους.Είχε διαβάσει τον Κικέρωνα,για τον οποίο έκανε αρνητικά σχόλια υποστηρίζοντας ότι η φήμη του ήταν υπερβολική.

Πηγές

Ε/Ιστορικά, ένθετο Ελευθεροτυπίας, Έλληνες διαπρέψαντες στη Δύση, 29 Ιανουαρίου 2004
Εγκυκοπαιδεία Δομή,τόμος 2,σελ:261-262,λήμμα:Ιωάννης Αργυρόπουλος