Ο Γεώργιος Δεσπίνης (Πύργος Τήνου, 16 Απριλίου 1936 - Αθήνα, 13 Σεπτεμβρίου 2014) ήταν Έλληνας αρχαιολόγος και ένας από τους κορυφαίους ερευνητές διεθνώς στην μελέτη της αρχαιοελληνικής γλυπτικής και αρχιτεκτονικής.[1][2][3]
Σταδιοδρομία
Σπούδασε κλασική αρχαιολογία στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Μέρος των σπουδών του το ολοκλήρωσε από το 1962 έως το 1964 στο πανεπιστήμιο του Σάαρλαντ και το πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Από το 1971 έως το 1987 ο Δεσπίνις ήταν καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στο Τμήμα Αρχαιολογίας. Από το 2002, υπήρξε και επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Γκέτιγκεν.
Καταλογογράφησε μαζί με την ερευνητική ομάδα του κατά την περίοδο 1997-2010 το σύνολο των γλυπτών στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης σε τρείς τόμους. Συμμετείχε και σε ένα αντίστοιχο έργο στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, όπου πρόλαβε να δεί τον πρώτο τόμο να εκδίδεται. Σημαντικές του συνεισφορές είναι αυτή κατά τη δεκαετία του 1970 σχετικά με τον αρχαίο γλύπτη Αγοράκριτο ο οποίος ήταν μαθητής του Φειδία,[4] και συγκεκριμένα τη Νέμεση της Ραμνούς. Επίσης η κεφαλή Δεσπίνη ονομάστηκε έτσι μετά την ταυτοποίηση του γλυπτού από τον Δεσπίνη πως αποτελούσε μέρος του αγάλματος της Άρτεμις Βραυρωνίας του Πραξιτέλη.[5] Σε αρκετές άλλες περιπτώσεις οι ταυτοποιήσεις αρχαιολογικών ευρημάτων επέτρεψαν τον επαναπατρισμό αρχαίων έργων τέχνης στην Ελλάδα, όπως συνέβη και με επιτύμβια στήλη του 4ου αιώνα π.Χ. που ανακαλύφθηκε στο Πόρτο Ράφτη και η οποία ταυτοποιήθηκε πως αποτελούσε μέρος εκθέματος το οποίο στεγάζονταν στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, κάτι που οδήγησε στην επιστροφή του στην Ελλάδα το 2008.[2]
Θάφτηκε στο Α´ κοιμητήριο Αθηνών τον Σεπτέμβριο του 2015.
Διακρίσεις
Βραβεύτηκε με το αργυρό μετάλλιο Γραμμάτων και Τεχνών από την Ακαδημία Αθηνών το 2007 για το συνολικό έργο του στην αρχαιολογία. Ήταν επίσης μέλος της Ακαδημίας ντέι Λίντσι (dei Lincei) στη Ρώμη, του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών, ενώ το 2009 βραβεύτηκε από το Μουσείο Μπενάκη για την συνολική συνεισφορά του.[6][7]
Επιλεγμένα συγγράματα
Συμβολή στη μελέτη του έργου του Αγορακρίτου. Hermes, Athens 1971
Παρθενώνεια. Archaiologike Hetaireia, Athens 1982
High relief friezes of the 2nd century. Chr. From Athens. Hirmer, Munich 2003
To Akrolithstatuen Greek and Roman times. Vandenhoeck and Ruprecht, Göttingen 2004
Συλλογικό έργο. Κατάλογος γλυπτών του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης / Συλλογικό έργο, Π. Αδάμ - Βελένη, Β. Αλλαμανή - Σουρή, Εμμ. Βουτυράς, Εμμ. Γούναρη, Γ. Δεσπίνης, Ν. Καζακίδη, Ελ. Παπαγιάννη, Κ. Σισμανίδης, Β. Σμιτ - Δούνα, Θ. Στεφανίδου - Τιβερίου, Δ. Τερζοπούλου, Κ. Τζαναβάρη, Ειρ. Χιώτη · επιμέλεια Γ. Δεσπίνης, Θ. Στεφανίδου - Τιβερίου, Εμμ. Βουτυράς. - 1η έκδ. - Αθήνα : Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2011. - 700σ. ISBN 978-960-250-452-9
Συλλογικό έργο. Πραξιτέλης : Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, 25 Ιουλίου - 31 Οκτωβρίου 2007 / Συλλογικό έργο, Alain Pasquier, Jean-Luc Martinez, Γιώργος Δεσπίνης · μετάφραση Ιωάννης Τουράτσογλου · επιμέλεια Νικόλαος Καλτσάς, Γιώργος Δεσπίνης. - 1η έκδ. - Αθήνα : Καπόν, Υπουργείο Πολιτισμού, 2007. - 227σ. · 30x23εκ. ISBN 978-960-7037-88-6
Κατάλογος γλυπτών του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης / επιμέλεια Γ. Δεσπίνης, Θ. Στεφανίδου - Τιβερίου, Εμμ. Βουτυράς. - Θεσσαλονίκη : Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2003. - 517σ. · 30x22εκ. τ.2 ISBN 960-250-271-1, ISBN-13 978-960-250-271-6
Συλλογικό έργο. Επιτύμβιον Gerhard Neumann : Μουσείο Μπενάκη 2ο παράρτημα / Συλλογικό έργο, Γ. Δεσπίνης, Pascal Weitmann, Μάρω Κύρκου, Wolfgang Schiering, Φωτεινή Ζαφειροπούλου, Konrad Hitzl, Μιχάλης Α. Τιβέριος, Αγγελική Λεμπέση, κ.ά. · επιμέλεια Δημήτρης Δαμάσκος, Άννα Καραπάνου. - Αθήνα : Μουσείο Μπενάκη, ISBN 960-8347-09-2
Συλλογικό έργο. Αφιέρωμα στη μνήμη του γλύπτη Στέλιου Τριάντη : Μουσείο Μπενάκη 1ο παράρτημα / Συλλογικό έργο, Γ. Δεσπίνης, Αλίκη Μουστάκα, Χαράλαμπος Ι. Σιγάλας, Αγγελική Λεμπέση, Francis Croissant, Έβη Τουλούπα, κ.ά. · επιμέλεια Δημήτρης Δαμάσκος · επιμέλεια Άννα Καραπάνου. - Αθήνα : Μουσείο Μπενάκη, 2002. - 332σ. ISBN 960-8452-97-Χ, ISBN-13 978-960-8452-97-8
Δεσπίνης, Γιώργος. Catalogue of Sculpture in the Archaeological Museum of Thessaloniki / G. Despinis, Th. Stefanidou - Tiveriou, Em. Voutiras. - Αθήνα : Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1997. - 405σ. · ISBN 960-250-138-3, ISBN-13 978-960-250-138-2
Συλλογικό έργο. Κατάλογος γλυπτών του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης / Συλλογικό έργο, Γ. Δεσπίνης, Θ. Στεφανίδου - Τιβερίου, Εμμ. Βουτυράς. - Αθήνα : Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1997. - 405σ. τ.1 ISBN 960-250-137-5, ISBN-13 978-960-250-137-5
Παραπομπές
«Δελτίο Τύπου 15/9/2014». ΥΠΠΟ.
Πέθανε ο καθηγητής κλασικής Αρχαιολογίας Γιώργος Δεσπίνης - Το Βήμα
«Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος Έλληνας αρχαιολόγος Γιώργος Δεσπίνης - Culture Now».
(Αγγλικά) Nemesis, By Alfred Friendly and Eleni Karapanayiotis - Penn Museum
(Αγγλικά) Ἄρτεμις Βραυρωνία: Λατρευτικά ἀγάλματα καί ἀναθήματα ἀπό τά ἱερά τῆς θεᾶς στή Βραυρώνα καί τήν Ἀκρόπολη τῆς Ἀθήνας - American Journal of Archaelogy
«Ο άνθρωπος που λύνει γρίφους». Ελευθεροτυπία.
(Αγγλικά) An evening in honour of Professor George Despinis - Μουσείο Μπενάκη
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
