Νόμισμα του βασιλιά της Περγάμου, Ευμένη Β'. Πρόκειται για το μοναδικό βασιλιά των Ατταλιδών που δεν απεικόνισε στα νομίσματά του το Φιλέταιρο, ιδρυτή της Δυναστείας.

Ο Ευμένης Β' της Περγάμου ήταν ηγεμόνας του ελληνιστικού βασιλείου της Περγάμου στη Μικρά Ασία, μέλος της Δυναστείας των Ατταλιδών. Βασίλεψε από το 197 π.Χ. μέχρι το θάνατό του το 158 π.Χ. Ήταν γιος του Ατταλου Α' του Σωτήρος και της Αππολωνίδος. Νυμφεύτηκε τη Στρατονίκη, κόρη του Αριαράθη Δ', βασιλιά της Καππαδοκίας και της Αντιοχίδος. Είναι γνωστός για το σημαντικό πολιτιστικό του έργο, με ένα από τα επιφανέστερα επιτεύγματα του να αποτελεί η επέκταση της Βιβλιοθήκης της Περγάμου, μιας από τις μεγάλες βιβλιοθήκες του αρχαίου κόσμου, μέρος στο οποίο κατά την παράδοση εφευρέθηκε η περγαμηνή, αν και ήταν γνωστή από αιώνες.

Βασιλεία

Ο Ευμένης Β' ανέβηκε στο θρόνο του βασιλείου της Περγάμου προς το τέλος του 197 π.Χ., μετά το θάνατο του πατέρα του το φθινόπωρο. Ο Δεύτερος Μακεδονικός Πόλεμος είχε μόλις λάβει τέλος με την ήττα των Μακεδόνων από τους Ρωμαίους στη Μάχη στις Κυνός Κεφαλαί.

Ο Ευμένης ακολούθησε τα βήματα του πατέρα του στην εξωτερική πολιτική. Συνεργάστηκε με τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία για να παρεμποδίσει πρώτα την επέκταση των Μακεδόνων και κατόπιν των Σελευκιδών προς το Αιγαίο, κάτι που έγινε με την ήττα του βασιλιά Αντίοχου Γ' του Μέγα στη Μάχη της Μαγνησίας το 189 π.Χ. Μετά την Ειρήνη της Απάμειας, η οποία υπογράφτηκε το 188 π.Χ., αποδόθηκαν στον Ευμένη τα εδάφη της Φρυγίας, της Λυδίας, της Πισιδίας, της Παμφυλίας και μέρη της Λυκίας από τους συμμάχους του Ρωμαίους. Οι τελευταίοι τη συγκεκριμένη περίοδο δεν επιθυμούσαν να διοικήσουν οι ίδιοι μια τέραστια έκταση στην ελληνιστική ανατολή, μα τους συνέφερε η ύπαρξη ενός ισχυρού συμμαχικού τους κράτους στην περιοχή που θα αποθάρρυνε τις επεκτατικές διαθέσεις των υπολοίπων.

Το 183 π.Χ. ο Ευμένης ενεπλάκη σε πόλεμο με τη Βιθυνία. Ο βασιλιάς της, Προύσιας Α', νίκησε τον Ευμένη, αλλά η υποστήριξη της Ρώμης του χάρισε τελικά την επιτυχία. Την ίδια χρονιά σύναψε συμμαχία με τις πόλεις της Κρήτης. Κατά την περίοδο 182 – 179 π.Χ. συμμετείχε σε νέο πόλεμο, αυτή τη φορά κατά του βασιλιά του Πόντου, Φαρνάκη Α', με τον οποίο είχε τριβές.

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στη Ρώμη το 172 π.Χ., ο Ευμένης, ενημέρωσε τη Σύγκλητο σχετικά με τα σχέδια του βασιλιά της Μακεδονίας Περσέα να επεκτείνει την επιρροή του στην Ελλάδα. Επιστρέφοντας δέχτηκε επίθεση και θεωρήθηκε νεκρός. Ο αδερφός του, Άτταλος, ανακυρήχθηκε βασιλιάς και παντρεύτηκε τη χήρα του, Στρατονίκη. Ωστόσο ο Ευμένης επέστρεψε στην πόλη και πήρε και πάλι τόσο το θρόνο όσο και τη σύζυγό του.

Μετά το ξέσπασμα του Τρίτου Μακεδονικού Πολέμου το 171 π.Χ. η Πέργαμος δεν είχε σημαντικές στρατιωτικές επιτυχίες κι έτσι ο Ευμένης έχασε την εύνοια των Ρωμαίων. Μάλιστα αποπειράθηκαν να τον αντικαταστήσουν με τον αδερφό του, Άτταλο, ο οποίος όμως αρνήθηκε υπεραμυνόμενος του Ευμένη. Πάντως η Ρώμη απαγόρευσε στον Ευμένη την είσοδο στην Ιταλία για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. [1]. Όταν ο Ευμένης απεβίωσε το 158 π.Χ., ο γιος του, Άτταλος Γ', ήταν ανήλικός. Κατά συνέπεια, στο θρόνο ανέβηκε ο αδερφός του, Άτταλος Β', ο οποίος παντρεύτηκε ξανά τη χήρα του, Στρατονίκη.

Χρονολόγιο

Δυναστεία των Ατταλιδών

Βασιλείς

Φιλέταιρος Ευμένης Α' Άτταλος Α' Ευμένης Β' Άτταλος Β' Άτταλος Γ' Ευμένης Γ' Άλλα μέλη...

Έτος (π.Χ.)	Γεγονός
	Γέννηση του Ευμένη, γιου του Αττάλου Α' και της Αππολωνίδας.
219 π.Χ.	Ο Άτταλος Α' συμμαχεί με την Αιτωλική Συμπολιτεία.
215 π.Χ.	Ξεσπά ο Πρώτος Μακεδονικός Πόλεμος ανάμεσα στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία και τη Μακεδονία. Η Πέργαμος αποτελεί σύμμαχο των Ρωμαίων, κάτι που κληροδοτήθηκε και στους μετέπειτα βασιλείς της.
205 π.Χ.	Υπογραφή της Συνθήκης της Φοινίκης που δίνει τέλος στον αμφίρροπο Πρώτο Μακεδονικό Πόλεμο.
200 π.Χ.	Οι επεκτατικές διαθέσεις του Βασιλείου της Μακεδονίας οδηγούν στον Δεύτερο Μακεδονικό Πόλεμο.
197 π.Χ.	Ο Τίτος Κουίντος Φλαμινίνος, Ύπατος της Ρώμης, συγκαλεί πολεμικό συμβούλιο στη Βοιωτία, όπου ο Άτταλος παθαίνει εγκεφαλικό. Φεύγει από τη ζωή το φθινόπωρο. Τον διαδέχεται ο γιος του, Ευμένης Β'.
	Οι Μακεδόνες γνωρίζουν την ήττα στη Μάχη στις Κυνός Κεφαλαί, κι έτσι ο πόλεμος λαμβάνει τέλος.
	Έναρξη του πολέμου ανάμεσα στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία και την Αυτοκρατορία των Σελευκιδών. Ο Ευμένης Β' συμμετέχει ενεργά σαν σύμμαχος των Ρωμαίων.
189 π.Χ.	Λαμβάνει χώρα η καθοριστική Μάχη της Μαγνησίας. Ο βασιλιάς των Σελευκιδών, Αντίοχος Γ' ο Μέγας, ηττάται και αναγκάζεται να συνθηκολογήσει.
188 π.Χ.	Υπογράφεται η Συνθήκη της Απάμειας, χάρη στην οποία η Πέργαμος ισχυροποιείται και επεκτείνεται εδαφικά.
183 π.Χ.	Διεξάγεται πόλεμος ανάμεσα στον Ευμένη και το βασιλιά της Βιθυνίας, Προύσια Α'. Οι Ρωμαίοι δίνουν τη νίκη στο σύμμαχό τους βασιλιά της Περγάμου.
	Η Πέργαμος συμμαχεί με τις πόλεις της Κρήτης.
182 π.Χ.	Ο Ευμένης εμπλέκεται σε νέο πόλεμο, αυτή τη φορά με το βασιλιά του Πόντου, Φαρνάκη Α'.
179 π.Χ.	Λήξη του πολέμου.
172 π.Χ.	Ο Ευμένης επισκέπτεται την Ρώμη. Ενημερώνει τη Σύγκλητο σχετικά με τα σχέδια του τελευταίου βασιλιά της Μακεδονίας, Περσέα. Έναρξη του Τρίτου Μακεδονικού Πολέμου.
	Επιστρέφοντας, ο Ευμένης πέφτει θύμα επίθεσης και διαδίδεται πως σκοτώθηκε. Ο αδερφός του, Άτταλος, τον διαδέχεται νυμφευόμενος τη γυναίκα του, τη Στρατονίκη. Όταν ο Ευμένης επιστρέφει σώος, του επιστρέφει τα δικαιώματά του.
	Όσο διαρκεί ο νέος πόλεμος με τη Μακεδονία, η Ρώμη δυσαρεστείται με τις αποτυχίες του Ευμένη και προτίθεται να τον αντικαταστήσει με τον αδερφό του, κάτι που ο τελευταίος αρνείται.
	Οι Ρωμαίοι απαγορεύουν στον Ευμένη τη μετάβαση στην Ιταλία για να απολογηθεί.
168 π.Χ.	Με τη Μάχη της Πύδνας, λαμβάνει τέλος ο Τρίτος Μακεδονικός Πόλεμος.
159 π.Χ.	Ο Ευμένης Β' φεύγει από τη ζωή. Τον διαδέχεται ο αδερφός του, Άτταλος Β'.

Σημειώσεις

1. ↑ A History of Rome, M. Cary & H.Scullard (1935), p165 ISBN 0-333-27830-5

Πηγές
www.livius.org.

Βιβλιογραφία

* Hansen, Esther V. (1971). The Attalids of Pergamon. Ithaca, New York: Cornell University Press; London: Cornell University Press Ltd. ISBN 0-8014-0615-3.
* Kosmetatou, Elizabeth (2003) "The Attalids of Pergamon," in Andrew Erskine, ed., A Companion to the Hellenistic World. Oxford: Blackwell: pp. 159–174. ISBN 1-4051-3278-7. Κείμενο