.
Αλεξανδρινός ποιητής που άκμασε το 305 - 240 π.Χ. Καταγόταν εκ Σόλων της Κιλικίας, κατ΄ άλλους από τη Ταρσό αλλά μάλλον ότι εκεί έζησε για λίγο. Πατέρας του ήταν ο διαπρεπής τότε Πολιτικός και στρατιωτικός Αθηνόδωρος. Μαθήτευσε κοντά στον Μενεκράτη στην Έφεσο (292 π.Χ.). Στη συνέχεια πήγε στη Κω και δέχθηκε τη διδασκαλία του Φιλητά. Εκεί γνώρισε τον Θεόκριτο και άλλους ποιητές του καλούμενου βουκολικού κύκλου. Στη συνέχεια πήγε στην Αθήνα και έγινε μαθητής του περιπατητικού φιλόσοφου Πραξιφάνη, εκεί γνώρισε και τον Ζήνωνα τον στωικό φιλόσοφο και τον Μενέδημο τον ιδρυτή της Ερετριακής σχολής και τον Καλλίμαχο τον Κυρηναίο.
Ο Άρατος ασχολήθηκε και με τα Μαθηματικά και με την Αστρονομία. Ο Φιλόσοφος Ζήνων όταν κλήθηκε ως διδάσκαλος από τον φιλότεχνο βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονο τον Γονατά και μη δυνάμενος εκ γήρατος να μεταβεί, έστειλε τον Άρατο με τους μαθητές του Περσαίη και Φιλονίδη (276 π.Χ.). Τότε ο Άρατος έγραψε, για τους γάμους του Αντιγόνου, το περίφημο ποίημά του «Ύμνος στον Πάνα».όπου εξυμνεί τη περίλαμπρη νίκη του Αντιγόνου κατά των Γαλατών στη μάχη της Λυσιμαχείας (277 π.Χ) κατά την οποία ο Παν επέφερε στους Γαλάτες «πανικό». Επίσης εκτελώντας επιθυμία του Μακεδόνα βασιλιά ο Άρατος ποίησε τα «Φαινόμενα», αστρονομικό και μετεωρολογικό ποίημα που προκάλεσε το θαυμασμό των συγχρόνων του.
Μετά την αιφνίδια εισβολή του Πύρου (274 π.Χ.) ο ποιητικός και φιλοσοφικός κύκλος της Αυλής του Αντιγόνου διαλύθηκε και ο Άρατος πήγε στη Συρία στην Αυλή του βασιλιά Αντίοχου Α'(του Σωτήρα). Εκεί ο Άρατος εξέδωσε τα διορθωτικά σχόλια στην Οδύσσεια του Ομήρου. Μετά την αποκατάσταση στη Μακεδονία ο Βασιλιάς Αντίγονος κάλεσε τον Άρατο και αυτός επέστρεψε όπου και αργότερα πέθανε (245 π.Χ.).
Συγγράμματα
Όλα τα συγγράμματα του Αράτου υπήρξαν θαυμαστά από τους Αρχαίους και ήταν:
- «Φαινόμενα»: Αριστουργηματικό επικό ποίημα από 1154 εξάμετρους στίχους που περιγράφονται ποιητικά αστερισμοί, ουράνια φαινόμενα με κατεσπαρμένους ύμνους, θρύλους και μύθους σε τρία μέρη, τη «καταστερέωση» (που εξυμνούνται οι αστερισμοί), τους «συνανατέλλοντες και συνδύοντες» και τις «διοσημείες» (μετεωρολογικές προγνώσεις). Για τούτο το έργο ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος προκειμένου να εξυμνήσει τη δύναμη και ενάργεια του Αράτου αφιέρωσε σ΄ αυτόν ιδιαίτερο επίγραμμα στο οποίο τον παρέβαλε με τον Ησίοδο τονίζοντας την «Αράτου σύντονος αγρυπνίην» και τη «μελιχρότητα των επέων». Αλλά και ο Πτολεμαίος και ο Οβίδιος εξύμνησαν το έργο αυτό του Αράτου λέγοντας πως «ο Άρατος θα μείνει αιώνιος όπως ο Ήλιος και η Σελήνη». Άλλα έργα του ήταν
- «Διόρθωση και έκδοση Οδύσσειας»
- «Ύμνοι και παίγνια».
- «Συνθέσεις φαρμάκων».
- «Επικήδεια, επιστολές, επιγράμματα, ηθοποιίες».
- «Περί ανατολής ή ανατομής».
- «Αστρολογία».
- «Ιατρικές δυνάμεις».
- «Περί ορνέων».
- «Επικήδειος Κλεομβρότου» και ο περίφημος
- «Ύμνος εις Πάνα».
Ο Άρατος εμπνευσμένος από επιστημονικές αναζητήσεις ιδίως σε αστρονομικές μελέτες βρήκε πλούσιο υλικό μυθοπλασίας στα ουράνια σώματα το οποίο και επαύξησε με τη καταπληκτική πολυμάθειά του και εφευρετικότητά του, επαινούμενος ως «πολυμαθής και άριστος ποιητής». Η αναγνώριση της αξίας του Άρατου μέχρι των τελευταίων ρωμαϊκών χρόνων και η εξέχουσα θέση του ανάμεσα στους ποιητές το καταδεικνύουν οι τρεις βιογραφίες και τα σχόλια που έγιναν στα «Φαινόμενά» του και προ πάντων οι επαινετικοί και υμνητικοί χαρακτηρισμοί άλλων ποιητών, αλλά και οι μεταφράσεις των έργων του στη λατινική.
Φαίνεται ακόμη πως και ο Απόστολος Παύλος είχε μελετήσει τα «Φαινόμενα» και εκ της αρχής του κειμένου του Αράτου έχει δανειστεί τη φράση «του γαρ και γένος εσμέν» που χρησιμοποίησε στον Άρειο Πάγο στην προς Αθηναίους ομιλία του.
Σχόλια
Βέβαια αργότερα κατηγορήθηκε από τους μεταγενέστερους «επιστήμονες» (όπως συμβαίνει πάντα) για επιστημονική ανακρίβεια και ανεπάρκεια γνώσεων, χωρίς ποτέ ίσως να αντιληφθούν ότι πρωτίστως ο Άρατος ήταν ποιητής που δεν επεδίωκε επιστημονική ακρίβεια, και κατά δεύτερον οι μεν επιστήμες προχωρούν, όμως τα δεδομένα της κάθε εποχής είναι εκείνα που μένουν σταθερά και που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε όποια κρίση προσώπων ή γεγονότων.
Ευάγγελος Σπανδάγος, Τα "Φαινόμενα και Διοσημεία" του Αράτου του Σολέως, 2002 ΑΙΘΡΑ, ISBN 960-7007-97-2
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Φαινόμενα και Διοσημείαι - Άρατος (πλήρες αρχαίο κείμενο)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
