Ο Αλέξανδρος Σάββας (1907 - 1981) ήταν καθηγητής ιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τακτικός καθηγητής της έδρας της Περιγραφικής Ανατομικής που έμεινε γνωστός για την ευρεία γνώση του στην Ανατομική του Ανθρώπου, Ιστολογία και Εμβρυολογία και για το μεγάλο του ενδιαφέρον σχετικά με την εκπαίδευση των φοιτητών. Επηρέασε τις μετέπειτα γενιές ιατρών που θήτευσαν κοντά του τόσο για την εκπαιδευτική του μέθοδο όσο και για την άριστη χρήση της Ελληνικής γλώσσας και της Ιατρικής ορολογίας.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε στην Πέργαμο της Μικράς Ασίας στις 10 Μαρτίου του 1907. Γιος εμπόρου λαδιού και σαπουνιών, υπήρξε το μεγαλύτερο από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας Παναγιώτη Σάββα. Τα σχολικά χρόνια του Αλ. Σάββα χαρακτηρίζονται από την ένταση της περιόδου, που καταλήγει στην Μικρασιατική καταστροφή και στην μετακίνηση του Ελληνικού πληθυσμού από την Μικρά Ασία στην Ελλάδα. Μαθήτευσε στο Δημοτικό σχολείο της Περγάμου, στο Δημοτικό σχολείο της Φίλιας Μυτιλήνης, στο δεύτερο Δημοτικό σχολείο αρρένων στη Μυτιλήνη, στο ιστορικό Γυμνάσιο Κυδωνιών (από τα σπουδαιότερα σχολικά κέντρα της Μικράς Ασίας), στο Ημιγυμνάσιο της Περγάμου και στο εξατάξιο Γυμνάσιο Αθηνών. Άριστος μαθητής σε όλη την διάρκεια των μαθητικών του χρόνων, ενώ είναι αξιωσημείωτο πως σε ηλικία 15 ετών ολόκληρη η οικογένεια του βρήκε τραγικό θάνατο λόγω του πολέμου (1922). Μετά την παύση των σπουδών του για 2 χρόνια τελειώνει το Γυμνάσιο με Άριστα στην Αθήνα (1927), ενόσω εργαζόταν σκληρά για την επιβίωση του.
Το 1927 εισάγεται στην Ιατρική Σχολή Αθηνών όπου επέδειξε ιδιαίτερη έφεση στο μάθημα της Ανατομικής έχοντας δάσκαλο τον Καθηγητή Γ. Σκλαβούνο. Το 1929 διορίστηκε βοηθός στο Ανατομείο «επί μισθώ γραφέως β΄ τάξεως» και άμισθος βοηθός στο Εργαστήριο Ιστολογίας-Εμβρυολογίας, ενώ συγχρόνως εργαζόταν για να συντηρείται. Το 1934 έλαβε το πτυχίο του με βαθμό «Άριστα» και το 1939 κατέθεσε την διδακτορική του διατριβή με τίτλο «Συμβολή εις την μελέτην της νεφρικής αρτηρίας του ανθρώπου (μετά ιδίων παρατηρήσεων)», οπότε και αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με βαθμό «Άριστα».
Το 1940 με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου κατατάχθηκε στον Ελληνικό Στρατό ως έφεδρος ανθυπίατρος και υπηρέτησε τόσο στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης όσο και στο Πεδινό Χειρουργείο της Κορυτσάς ως χειρουργός. Το 1942 υπέβαλε την υποψηφιότητά του για την θέση του καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, θέση στην οποία εξελέγη τελικά ο Ν. Μιχαλακέας. Ο Αλέξανδρος Σάββας συνέχισε απτόητος την παρασκευή των πτωμάτων, τη διδασκαλία και τη δημιουργία ιστολογικών παρασκευασμάτων στο Ανατομείο Αθηνών, έγινε τακτικό μέλος της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών ενώ του ανετέθη η διδασκαλία της Ανατομικής και Φυσιολογίας στους σπουδαστές της Εθνικής Ακαδημίας Σωματικής Αγωγής. Το 1946 έληξε η θητεία του στο Ανατομείο Αθηνών, ωστόσο το ακαδημαϊκό έτος 1948-1949 μετεκλήθη και πάλι στο Ανατομείο Αθηνών ως άμισθος επιμελητής.
Τον Οκτώβριο του 1949 δημοσίευσε την διατριβή του επί υφηγεσία με τον τίτλο «Περί του σχηματισμού των νευρικών πλεγμάτων του ανθρώπου» και μετέβη στη Θεσσαλονίκη όπου ανέλαβε καθήκοντα επιμελητή στο Ανατομείο. Στη συνέχεια, τον Μάρτιο του 1950, εξελέγη τακτικός καθηγητής Ανατομικής στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ. Όμως η εκλογή του ακυρώθηκε τον Μάιο του ίδιου έτους και τελικά το Μάιο του 1951 εξελέγη στη θέση έκτακτου καθηγητή Ανατομικής στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ.
Το χρονικό διάστημα Ιούνιο με Σεπτέμβριο του 1953 μετέβη στη Στοκχόλμη με υποτροφία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για να εργαστεί επί της μικροσκοπικής ανατομικής του κεντρικού νευρικού συστήματος, ενώ στις 22 Ιανουαρίου του 1954 εξελέγη πανηγυρικά τακτικός Καθηγητής της Περιγραφικής Ανατομικής.
Το ακαδημαϊκό έτος 1963-1964 εκλέγεται κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συνταξιοδοτήθηκε 31 Αυγούστου 1968. Απεβίσωσε σε ηλικία 74 ετών.
Θητεία
Ο καθηγητής Αλέξανδρος Σάββας προσέφερε άρτιο εκπαιδευτικό έργο στους υποψήφιους ιατρούς πάνω στην Επιστήμη της Ανατομικής, Ιστολογίας και Εμβρυολογίας του ανθρώπου τόσο σε θεωρητικό όσο και εργαστηριακό επίπεδο.
Έχει πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό έργο.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του Καθηγητή Αλέξανδρου Σάββα έλαβε χώρα η μεταφορά του Ανατομείου από το ιστορικό οίκημα της οδού Κατσιμίδου στα νέα κτήρια της Ιατρικής Σχολής στην πανεπιστημιούπολη εκπληρώνοντας έτσι το όνειρο του καθηγητή για ένα σύγχρονο και άρτια εξοπλισμένο Ανατομείο.
Προσωπική ζωή
Παντρεύτηκε τη Ζωή Γ. Αλιβιζάτου το 1951 με την οποία απέκτησε έναν υιό, τον Παναγιώτη το 1952.
Επιστημονικό έργο
Περί των τενοντίων εγγραφών των ορθών κοιλιακών μυών (μετά ιδίων παρατηρήσεων) (Μάιος 1938).
Περίπτωσις δεξιού αορτικού τόξου, άνευ δεξιοκαρδίας, μετά σπανίας ανωμαλίας του δεξιού πνεύμονος (1939).
Επί μίας περιπτώσεως αμφοτεροπλεύρου απουσίας του ημιυμενώδους μυός (Μάιος 1939).
Συμβολή εις την μελέτη της νεφρικής αρτηρίας του ανθρώπου (μετά ιδίων παρατηρήσεων) (διδακτορική διατριβή) (1939).
Περί της θέσεως του διχασμού της αορτής (1940).
Περί της συλλογής «Βαλσαμάκη» (Ιούλιος 1940).
Σπανία περίπτωσις διπλασιασμού της κάτω κοίλης φλεβός μετ’ απλασίας του δεξιού νεφρού και ουρητήρος (Μάρτιος 1949).
Περί του διπλασιασμού της κεντρικής αύλακος (Rolandi) του εγκεφάλου του ανθρώπου (Σεπτέμβριος 1949).
Περί του σχηματισμού των νευρικών πλεγμάτων του ανθρώπου (Οκτώβριος 1949).
Σημειώσεις Ανατομικής (τρία τεύχη συνοπτικής Ανατομικής).
Μαθήματα Ανατομικής του Ανθρώπου (τρίτομο διδακτικό πολυγραφημένο σύγγραμμα) (1951).
Faseranalyse des fasciculus longitudinalis medialis (1954).
Περίπτωσις προσθίου διδύμου (1955).
Περίπτωσις θωρακοπαγούς (1955).
Σπάνια περίπτωσις αριστεράς κάτω κοίλης φλεβός. Ανώμαλος έκφυσις της δεξιάς υποκλειδίου αρτηρίας και αμφοτέρων των καρωτίδων (1955).
Ανατομική του Ανθρώπου εις τέσσαρας τόμους (1ος τόμος, 1957).
Περί του καλουμένου «προϊερού νεύρου». Συμβολή εις την μελέτην του υπογαστρίου πλέγματος (1958).
Ανατομική του Ανθρώπου εις τέσσαρας τόμους (2ος τόμος, 1958-1961).
Ανατομική του Ανθρώπου εις τέσσαρας τόμους (3ος τόμος, 1967).
Στοιχεία Ανατομικής του Ανθρώπου (Διδακτικό εγχειρίδιο για βοηθούς Ιατρικών επαγγελμάτων, 1969).
Επίτομη Ανατομική του Ανθρώπου και άτλας (Επίτομο δίτομο σύγγραμμα αναφοράς, 1979).
Πηγές
Γεώργιος Παρασκευάς, «Αλέξανδρος Σάββας», University Studio Press, Θεσσαλονίκη ISBN 978-960-12-1435-1
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
