Ο Υψηλάντης είναι χωριό του του Δήμου Αλιάρτου του Νομού Βοιωτίας. Είναι κτισμένο στις πλαγιές του Ελικώνα, πάνω από την πεδιάδα της Κωπαΐδας και σε υψόμετρο 200 μέτρων. Έχει πληθυσμό, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, 353 κατοίκους[1]. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Βρασταμίτες[2], ονομασία που διατήρησε μέχρι το 1953. Το σημερινό του όνομα το οφείλει στον αγωνιστή της επανάστασης του 1821, Δημήτριο Υψηλάντη ο οποίος αντιμετώπισε επιτυχώς τους Τούρκους στην μάχη της Πέτρας που διεξήχθη στην περιοχή το 1829.

Ιστορικά στοιχεία

Ο Υψηλάντης αποτέλεσε έδρα κοινότητας στο διάστημα 1912-1998,[3] ενώ στην συνέχεια με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας εντάχθηκε στον Δήμο Αλιάρτου. Ο πληθυσμός του χωριού παρουσίαζε αύξηση κατά τη διάρκεια των πρώτων δεκαετίων του 20ου αιώνα και μικρή μείωση προς το τέλος της δεκαετίας.

Πορεία του πληθυσμού[4]
Έτος 1835 1861 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθ. 180 195 330 283 340 386 456 527 647 723 738 668 584 590 475 353

Κοντά στον Υψηλάντη, στις 8 Ιανουαρίου του 1944, οι Γερμανοί κατακτητές εκτέλεσαν 50 Έλληνες, που κρατούνταν στις φυλακές Λιβαδειάς. Αιτία για την μαζική αυτή εκτέλεση αγωνιστών υπήρξε ο θάνατος ενός γερμανού στρατιώτη μέσα στο χωριό Υψηλάντης, από αντάρτες που δρούσαν στον Ελικώνα.[5] Στην περιοχή που έγινε η εκτέλεση υπάρχει μνημείο πεσόντων.
Μεταφορές

Η Εθνική Οδός 3 διέρχεται πλησίον του χωριού συνδέοντάς το με τη Θήβα, τη Λειβαδιά και άλλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας. Επίσης, η περιφερειακή σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας - Λειανοκλαδίου εξυπηρετεί το χωριό με τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό.

Παραπομπές

Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011
Πανδέκτης, Μετονομασίες
Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, κοινότητα Υψηλάντη
Εθνικό ίδρυμα ερευνών, Εξέλιξη πληθυσμού επαρχίας Λιβαδειάς
Θύμιος Δάλκας (1991). Ιστορικοί περίπατοι Λιβαδειάς. Αθήνα: Εκδοση Β, σελ. 243.