Η Αλίαρτος είναι κωμόπολη και έδρα του ομώνυμου δήμου, της περιφερειακής ενότητας Βοιωτίας, της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Έχει πληθυσμό 4.402 κατοίκους και βρίσκεται στο κέντρο της περιφερειακής ενότητας, σε απόσταση 23 χλμ. νότια της Λιβαδειάς και έχει έκταση ως Δήμος 256.507 στρέμματα μετά το πρόγραμμα Καλλικράτη και την συνένωση με τον πρώην Δήμο Θεσπιέων.

Στην Αλίαρτο βρίσκονταν τα γραφεία και οι εγκαταστάσεις της αγγλικής Εταιρείας που αποξήρανε τη λίμνη της Kωπαΐδας. Τα γραφεία, όπως και οι κατοικίες του προσωπικού βρίσκονται μέσα σ' ένα μεγάλο ανθοστόλιστο πάρκο, γνωστό ως "κήποι". Από το 1953 η κωπαϊδική γη εξαγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και ήλθε στα χέρια των αγροτών.

Αλίαρτος Βοιωτίας

Γεωγραφία
Κλίμα

Σύμφωνα με την κλιματική ταξινόμηση Κέππεν, η Αλίαρτος έχει Μεσογειακό κλίμα (CSA), με υγρούς, δροσερούς χειμώνες και ξηρά, ζεστά καλοκαίρια.

Κλιματικά δεδομένα Aliartos (1967–1997)
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μαρ	Απρ	Μαι	Ιουν	Ιουλ	Αυγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Μέση Υψηλότερη° C (°F)	11,5	12,7	15,4	20,2	25,8	30,8	32,2	31,7	28,5	22,3	17,1	12,9
Μέση Ημερήσια °C (°F)	7,1	8,2	10,6	15,2	20,6	25,7	27,2	26,2	22,6	16,9	12	8,6
Μέση Χαμηλότερη °C (°F)	3,2	3,6	4,9	7,9	12,1	15,9	17,8	17,3	14,4	10,9	7,1	4,3
Κατακρημνίσεις mm (ίντσες)	80,5	75,2	62,4	41,8	28,6	14,3	7	15,4	16,7	68,3	73	99,3	582.5
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων (≥ 1 mm)	12,4	12,1	11,2	8,3	6,2	3,5	2,2	2,4	3,3	8,4	9,4	12,4	91,8
Πηγή: Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία[1]

Ιστορία
Αρχαία πόλη

Δυτικά της σημερινής κωμόπολης, σε χαμηλό λόφο σε πολύ μικρή απόσταση από αυτή, βρισκόταν η ομώνυμη αρχαία βοιωτική πόλη. Η πόλη ιδρύθηκε σύμφωνα με την μυθολογία από τον Αλίαρτο, απόγονο του Σίσυφου. Όπως αναφέρει ο Παυσανίας η πόλη καταστράφηκε από τους Πέρσες - και συγκεκριμένα από τον Ξέρξη - κατά το πέρασμά τους από την Βοιωτία.[2] Έξω από τα τείχη της δόθηκε (395 π.Χ.) μεγάλη μάχη του Κορινθιακού πολέμου. Η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς από το Ρωμαίο πραίτορα Λουκρήτιο, το 71 π.Χ., επειδή είχε πάρει το μέρος του τελευταίου Μακεδόνα βασιλιά Περσέα, στον πόλεμό του εναντίον της Ρώμης. Από το τείχος της αρχαίας ακρόπολης, διατηρούνται τμήματα της λίθινης ισοδομικής θεμελίωσης.[3]

Νεότερα χρόνια

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, στην θέση της σημερινής Αλιάρτου υπήρχαν οι μικροί αγροτικοί οικισμοί Μούλκι και Κριμπάς. Το όνομα Αλίαρτος χρησιμοποιήθηκε αρχικά για τον δήμο που συστάθηκε στην περιοχή το 1835. Το όνομα Αλίαρτος αποδόθηκε για πρώτη φορά σε οικισμό το 1919, όταν ο οικισμός Κριμπάς μετονομάστηκε σε Αλίαρτο.[4] Το 1951 όμως ο οικισμός καταργήθηκε και δύο χρόνια μετά, το 1953, μετονομάστηκε σε Αλίαρτο ο οικισμός Μούλκι.[5] Οι ονομασίες Μούλκι και Κριμπάς διασώζονται σήμερα ως ονομασίες συνοικισμών της πόλης.[6]

Η περιοχή άρχισε να αναπτύσσεται μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν η αγγλική εταιρεία για την αποξήρανσης της Κωπαΐδας Lake Copais Co Lmd, κατασκεύασε στην Αλίαρτο σημαντικές κτηριακές εγκαταστάσεις. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονταν βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κατοικίες, μύλοι, στάβλοι, γραφεία, και αποθήκες.[7]. Η αποξήρανση της Κωπαΐδας, που ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της καλλιεργήσιμης γης και επιπλέον την εξάλειψη της ελονοσίας που ταλαιπωρούσε ιδιαίτερα την περιοχή. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι κάτοικοι των γειτονικών ορεινότερων χωριών να αρχίσουν να μετακινούνται προς την Αλίαρτο, με αποτέλεσμα την μεγάλη αύξηση του πληθυσμού της Αλιάρτου, που άρχισε να αποκτάει σταδιακά όψη κωμόπολης.

Δημογραφία

Πορεία του πληθυσμού κατά τις τελευταίες δεκαετίες[8]

Μεταφορές
Οδικές μεταφορές

Η Εθνική Οδός 3 διέρχεται από την πόλη συνδέοντάς την με τη Θήβα, τη Λειβαδιά και άλλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Σιδηροδρομικές μεταφορές

Οι περιφερειακές σιδηροδρομικες γραμμές Αθήνας - Καλαμπάκας και Αθήνας - Λειανοκλαδίου εξυπηρετούν την κωμόπολη με τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό.

Πολιτισμός
O Πύργος Αλιάρτου που κατασκευάστηκε τον 13ο αιώνα.
Αξιοθέατα

Αρχαιολογικός Χώρος Αλίαρτου
Πύργος Αλιάρτου
Κτήρια εγκαταστάσεων εταιρείας Κωπαΐδας
Κήποι της Αλιάρτου

Εκδηλώσεις

Κωπαϊδικά

Αθλητισμός

Α.Π.Ο. Παναλίαρτος, ποδόσφαιρο
Α.Γ.Ε. Βοιωτίας, στίβος

Παραπομπές

«Κλιματολογικές Πληροφορίες για την Αλίαρτος». HNMS. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2016‎.
Παυσανία, Ελλάδος περιήγησις, Βοιωτικά 32.5 κατὰ δὲ τὴν ἐπιστρατείαν τοῦ Μήδου φρονήσασιν Ἁλιαρτίοις τὰ Ἑλλήνων μοῖρα τῆς Ξέρξου στρατιᾶς γῆν τέ σφισιν ὁμοῦ καὶ τὴν πόλιν ἐπεξῆλθε καίουσα.
Νικόλαος Παπαχατζής, Παυσανίου Ελλάδος περιήγησις. Βοιωτικά-Φωκικά, Εκδοτική Αθηνών, 1981, 2004, ISBN 960-213-094-6, σελ. 203-205
Πανδέκτης, Μετονομασίες, Κριμπάς-Αλίαρτος
Πανδέκτης, Μετονομασίες, Μούλκι Αλίαρτος
Επιμελητήριο Βοιωτίας
Υπουργείο πολιτισμού, κτήρια εγκαταστάσεων εταιρείας για την αποξήρανση της Κωπαΐδας

Εθνικό ίδρυμα ερευνών, Εξέλιξη πληθυσμού επαρχίας Λιβαδειάς

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Ιστοσελίδα 1ου ΤΕΕ Αλιάρτου - Πληροφορίες για τον Αλίαρτο
ΒΗΜΑ ΑΛΙΑΡΤΟΥ - Τοπική ηλεκτρονική εφημερίδα http://aliartos-city.blogspot.gr/
Εν Όψει Αλίαρτος -Τοπική Ιστοσελίδα http://aliartos-boiotias.blogspot.gr/

Μούλκι

Αλίαρτος, αρχαία πόλη

Δημοτική Ενότητα Αλιάρτου
Δημοτική Κοινότητα Αλιάρτου
Αλίαρτος, η
Μάζι, το
Τοπική Κοινότητα Ευαγγελιστρίας
Ευαγγελίστρια, η
Μονή Ευαγγελιστρίας, η
Τοπική Κοινότητα Πέτρας
Πέτρα, η
Τοπική Κοινότητα Σωληναρίου
Σωληνάρι, το
Τοπική Κοινότητα Υψηλάντου
Υψηλάντης, ο
Δημοτική Ενότητα Θεσπιέων
Τοπική Κοινότητα Άσκρης
Άσκρη, η
Τοπική Κοινότητα Θεσπιών
Θεσπιαί, αι
Τοπική Κοινότητα Λεονταρίου
Λεοντάρι, το
Τοπική Κοινότητα Μαυρομματίου
Μαυρομμάτι, το
Τοπική Κοινότητα Νεοχωρίου Θεσπιών
Νεοχώρι, το

Νομός Βοιωτίας: Δήμος, Κοινότητα Λεβαδέων | Ακραιφνίας | Αλιάρτου | Αράχοβας | Βαγίων | Δαυλείας | Δερβενοχωρίων | Διστόμου | Θεσπιέων | Θηβαίων | Θίσβης | Κορώνειας | Οινοφύτων | Ορχομενού | Πλαταιών | Σχηματαρίου | Τανάγρας | Χαιρώνειας Αντικύρας | Κυριακίου Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Βοιωτίας