Κατά την ερμηνεία των ειδικών ο Αντίγονος ήταν συμπολεμιστής και στενός φίλος του Αντιπάτρου, ο οποίος (Αντίπατρος) σκοτώθηκε στη μάχη. Ο Αντίγονος έγραψε στη μητέρα του Αμμία ότι ο φίλος του Αντίπατρος έπεσε στη μάχη αγωνιζόμενος υπέρ βωμών και εστιών. Η μητέρα του τιμής ένεκεν και μνήμης χάρη προς τον φίλο και συμπολεμιστή του γιου της Αντίπατρο, αφιέρωσε την παραπάνω επιγραφή επί της επιταφίου πλάκας. Ανάλογη ενεπίγραφη επιτύμβια πλάκα βρέθηκε προ μερικών μηνών, από κάτοικο της Βεύης.

Βεύη Φλώρινας (*)

Στο νοτιοδυτικό άκρο της κτηματικής περιφέρειας της Βεύης, η οποία συνορεύει με την κτηματική περιφέρεια Φλαμπούρου, υπάρχει ένα παλιό φρούριο, το οποίο οι κάτοικοι ονομάζουν Κάλετο, και δίπλα σ΄ αυτό νεκροταφείο. Στο φρούριο αυτό κατέφευγαν οι κάτοικοι σε περιπτώσεις κινδύνου. Ερείπια του φρουρίου και του νεκροταφείου σώζονται και σήμερα. Βρίσκονται στη δεξιά όχθη μικρού ποταμού («Ρέκατα»), και απέχει μισή ώρα από την τοποθεσία «Μεγάλη Πέτρα», στα σύνορα της περιφέρειας Βεύης και Φλαμπούρου.

Αριστερά του ποταμού και απέναντι της «Μεγάλης Πέτρας», υπάρχει θέση ονομαζόμενη «χωράφια Λαμπάνοβου» ή «χωράφια Λουμάνη». Το Λαμπάνοβο ήταν παλιό χωριό, το οποίο καταστράφηκε και του οποίου τα ίχνη φαίνονται και σήμερα.

Η Βεύη είναι γνωστή στην νεώτερη Ιστορία, από την μάχη του απελευθερωτικού πολέμου του 1912. Τότε, η 5η Μεραρχία του Ελληνικού Στρατού, μαχόμενη στα υψώματα της Βεύης και των Λόφων εναντίον κατά πολύ μεγαλύτερων τουρκικών δυνάμεων, πλέον των 35.000 ανδρών, υπό τον Τζαβήτ Πασά, οι οποίες κατήλθαν από το Μοναστήρι, αναγκάσθηκαν να υποχωρήσουν στο Αμύνταιο (Σόροβιτς). Τότε ο τουρκικός στρατός πυρπόλησε τα περισσότερα σπίτια της Βεύης. Σπουδαίο γεγονός της εποχής αποτελεί και η οργάνωση του Ιερού Λόχου Βεύης το 1913. Κατά την έναρξη του μακεδονικού αγώνα η Βεύη, όπως και όλη η κτηματική της περιφέρεια, ήταν τσιφλίκι του Ιζέτ Πασά της Φλώρινας και άλλων συγγενών του. Ο Ιζέτ Πασάς, ως ανώτερος, κατείχε το μεγαλύτερο κτήμα του χωριού και της περιφέρειάς του. Είχε στο τσιφλίκι του κεχαγιάδες (αντιπροσώπους του δηλαδή), ένας εκ των οποίων ήταν ο πρόκριτος Ρούσες Κων/νου Κωτσόπουλος.

Η Βεύη είχε πολλές εκκλησίες, δείγμα της θεοσέβειας των κατοίκων της. Χαρακτηριστική εκκλησία ήταν της Αγίας Άννας, η οποία ήταν η μεγαλύτερη και ωραιότερη κεντρική Εκκλησία με ωραίες εικόνες και τοιχογραφίες μεγάλης αξίας. Βρίσκονταν στην θέση που βρίσκεται σήμερα το παλιό Δημοτικό Σχολείο, το οποίο, σημειωτέον, έχει κριθεί διατηρητέο από την πολιτεία, και κοσμεί ακόμα και σήμερα την Κοινότητα. Μικρότερες είναι του Αγίου Αθανασίου, του Αγίου Νικολάου, του οποίου η εσωτερική επιφάνεια κοσμείται από ωραίες βυζαντινές αγιογραφίες, του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Γεωργίου η οποία σήμερα είναι η κεντρική εκκλησία και ο Άγιος Γεώργιος ο πολιούχος της Βεύης, και της Αγίας Μεταλήψεως. Μετά από πάροδο αρκετών ετών από την ίδρυση των παραπάνω Ναών και συγκεκριμένα το 1900, η ευσέβεια των κατοίκων τους παρότρυνε να ανεγείρουν και άλλον ναό στη μνήμη του Άγίου Δημητρίου, μεγαλύτερο και ωραιότερο όλων και σε κεντρικότερο χώρο, στην πλατεία, όπου σήμερα βρίσκεται το Ηρώο των πεσόντων και το Κοινοτικό Κατάστημα. Τον χώρο αυτόν για την ανέγερση του Ναού τον παραχώρησε ο Ιζέτ Πασάς, κατόπιν εισήγησης και παράκλησης του κεχαγιά του Ρούσε Κωτσόπουλου. Ιερείς της Βεύης την εποχή εκείνη ήσαν ο Παπακωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, ο Παπαδημήτριος Πέτρος, ο Παπαφίλιππος Γώγος και ο Παπαϊωάννης Δάϊκος.

Το διδακτήριο του σχολείου ήταν στην αριστερή πλευρά του προαυλίου της Αγίας Άννας. Δάσκαλοι, οι οποίοι δίδαξαν την εποχή εκείνη σ΄ αυτό το σχολείο, ήσαν ο Κων/νος Τζώγας, ο Στέφανος Κωτσόπουλος, ο οποίος το 1920 χειροτονήθηκε ιερέας, ο Κων/νος Σταμπουλής από την Σκοπιά Φλώρινας, ο οποίος αργότερα χειροτονήθηκε ιερέας της ιδιαίτερης πατρίδας του Σκοπιάς. Επίσης χρημάτισε δάσκαλος και ο εκ Μοναστηρίου Δημήτριος Μάρκου, ο οποίος αργότερα, μετά από ανώτερες σπουδές, έγινε καθηγητής Μαθηματικών.

Η Βεύη, με την κεντρική της θέση, παραμένει έως και σήμερα σημαντικός κεντρικός συγκοινωνιακός κόμβος. Την κεντρική πλατεία κοσμεί το Κοινοτικό κατάστημα 1.500 τ.μ., παρέχοντας πλήθος αιθουσών και γραφείων, όπου στεγάζονται εκτός των πλήρως εξοπλισμένων (μηχανοργάνωση κ.λ.π.) Διοικητικών υπηρεσιών της Κοινότητας, το Αγροτικό Ιατρείο, ο Αθλητικός και οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι. Υπάρχουν πολλές κενές αίθουσες και γραφεία στα οποία μπορούν να στεγασθούν άλλες υπηρεσίες αλλά και φορείς. Από το 1977 λειτουργεί Γυμνάσιο, στο οποίο φοιτούν οι μαθητές των όμορων κοινοτήτων (Κέλλης, Λόφων, Σιταριάς). Είναι επίσης, έδρα Πταισματοδικείου, έδρα πολυμελούς Αστυνομικού Τμήματος (πρώην Υποδιοίκηση Χωροφυλακής), Ταχυδρομικού Γραφείου, Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, και οικήματος του ΟΤΕ. Σε όλες αυτές τις υπηρεσίες εξυπηρετούνται και οι κάτοικοι όλων των όμορων Κοινοτήτων. Εντός του οικισμού βρίσκετε το γνωστό στρατόπεδο «Μουρίκη».

Στη Κοινότητα δραστηριοποιούνται διάφοροι σύλλογοι, όπως ο Μ.Α.Σ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ» (αθλητικός σύλλογος), ο Λαογραφ.Πολιτιστ.Περιβαλ.Απανταχού Βευιωτών "Η ΜΠΑΝΙΤΣΑ", ο Μορφωτικός Λαογραφικός Πολιτιστικός Σύλλογος Βεύης και ο νεοϊδρυθείς Σύλλογος Πληττομένων. Ανάλογες δραστηριότητες, μέσω δικών τους συλλόγων, επιδεικνύουν οι ομογενείς ξενιτεμένοι Βευιώτες, στον Καναδά και την Αυστραλία. Στην Βεύη βρίσκονται τα γνωστά Λιγνιτωρυχεία Βεύης (ΒΙΟΛΙΓΝΙΤ Α.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.). Αποτελούν την μεγαλύτερη επιχείρηση στον νομό, στην οποία απασχολείται σημαντικός αριθμός κατοίκων της και πολλοί κάτοικοι του νομού. Υπάρχουν επίσης τα Ασβεστοποιία Βεύης καθώς επίσης επιχειρήσεις σκυροδέματος και ασφαλτικών προϊόντων.

Σημαντική απασχόληση των κατοίκων αποτελεί η γεωργία , η οποία τα τελευταία 15 χρόνια με τον εκσυγχρονισμό της, τους επιφέρει σημαντικότατο εισόδημα. Πολλοί, κάτοικοι, ασχολούνται με τις μεταφορές (Αυτοκινητιστές), με την λειτουργία δύο γραφείων εθνικών και διεθνών μεταφορών, των κυριότερων στο νομό Φλώρινας και από των σημαντικότερων στην Δυτική Μακεδονία.

Σταύρος Κωτσόπουλος