Η Τσούκα είναι ημιορεινό χωριό της Δυτικής Φθιώτιδας σε απόσταση 38 χιλιομέτρων από τη Λαμία. Βρίσκεται κτισμένο σε υψόμετρο 580 μέτρων σε θέση με πανοραμική θέα και γι’ αυτό αποκαλείται «Μπαλκόνι» της Δυτικής Φθιώτιδας, από το οποίο «αγναντεύουν οι Αετοί και ζηλεύουν οι Θνητοί», σύμφωνα με λαϊκή ρήση.

Η Τσούκα είναι γνωστή για το παραδοσιακό πανηγύρι της (28-30 Αυγούστου) και για τις περιοχές κυνηγίου όπου συναντώνται πολλά είδη θηραμάτων όπως αγριογούρουνο, λαγό, αλεπού, πέρδικα, μπεκάτσα, τρυγόνι, φάσα,κλπ. Ακόμη, φημίζεται για τα παραδοσιακά καφενεία και ταβέρνες της καθώς και για τα ντόπια αμνοερίφια, το κρασί και τσίπουρο, τη ρίγανη καθώς και τα λαχανικά της. Από το 1978 μέχρι το 1986 κοντά στο χωριό λάμβανε χώρα η ειδική διαδρομή Τσούκας του Ράλι Ακρόπολις και πιο πρόσφατα του "MOUNTAIN CLASSIC RALLY".

Τοπική Κοινότητα Τσούκας

Το χωριό Τσούκα και ο οικισμός Παπαδέικα, με συνολικό πληθυσμό 379 κατοίκων κατά την Απογραφή του 2011[1], συνιστούν την Τοπική Κοινότητα Τσούκας.
Ιστορία

Η ακριβής χρονολογία ίδρυσης του χωριού δεν είναι γνωστή, αλλά οπωσδήποτε πρέπει να είναι πριν το 1741, χρονολογία η οποία είναι χαραγμένη σε πέτρα τοίχου του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου και η οποία κατά πάσα πιθανότητα αναφέρεται στην ημερομηνία κατασκευής του.

Η πρώτη γνωστή καταχώριση του πληθυσμού έγινε με το Βασιλικό Διάταγμα 29-8-1912, που αναγράφεται στο ΦΕΚ Α 261/1912.
Ονομασία

Σχετικά με την ονομασία του χωριού, υπάρχουν οι τρεις παρακάτω εκδοχές:

Το όνομα δόθηκε λόγω του ότι το χωριό είναι κτισμένο πάνω σε μεγάλο και πετρώδες ύψωμα. Πολλά τέτοια υψώματα (βουνοκορφές) πολύ συχνά αναφέρονται στους χάρτες σαν Τσούκα (επικρατέστερη εκδοχή).
Το όνομα προέρχεται από τον πρώτο κάτοικο, ο οποίος πιθανόν καταγόταν από την Ήπειρο και ονομαζόταν Τσούκας.
Το όνομα προέρχεται από το τσουκάλι των πρώτων κατοίκων το οποίο καλούσαν τσούκι ή τσούκα.

Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού, σύμφωνα με διηγήσεις των παλαιοτέρων, ίσως ήρθαν από την Ήπειρο, και σήμερα ασχολούνται κυρίως με την Γεωργία, την Κτηνοτροφία και την αμπελουργία.
Αξιόλογες Περιοχές - Διαδρομές – Αξιοθέατα

Γύρω από το χωριό υπάρχουν πολλές περιοχές για περίπατο μέσα από πολύ όμορφα μονοπάτια ή επίσκεψη με όχημα: Βρύσες, Νύφης Κοτρώνι, Κρί, Προφήτης Ηλίας, Καραούλια, Τρανή Βρύση, Πιπίλια, Λιβάδια (Καταφύγιο), Στράγγειο, Θέρμα, Άγιος Ιωάννης, Χαλκιά Γούρνα, Κουτσομίλια, Καβρόρεμα.

Ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου: Φημισμένος για τις αξιολογότατες αγιογραφίες του, οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν το 1885, από τον Ηπειρώτη ζωγράφο Ιωάννη Ματθαίου.

Σταυρός Κοσμά του Αιτωλού: Πολύ κοντά στην είσοδο του χωριού και στην περιοχή του Σταυρού, υπάρχει ένα μικρό πέτρινο εκκλησάκι και δέντρο με παλαιό σιδερένιο σταυρό στον κορμό του, ο οποίος μαρτυρεί το σημείο όπου έκανε κήρυγμα, τον 18ο αιώνα, ο Κοσμάς ο Αιτωλός.

Ύψωμα Προφήτη Ηλία: Σε δεσπόζον ύψωμα πίσω από το χωριό στα 710 μέτρα βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, χαμηλότερα η πανέμορφη περιοχή Κρί με τις πανύψηλες βελανιδιές και λίγο χαμηλότερα η νεόκτιστη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.

Καταφύγιο: Στην περιοχή Λιβάδια και σε υψόμετρο 772 μέτρων, συναντούμε το Καταφύγιο, στις εγκαταστάσεις του οποίου παρέχονται στοιχειώδη εφόδια για επιβίωση σε τυχόν αποκλεισμένους κατά την διάρκεια δυσμενών καιρικών συνθηκών.

H εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στην είσοδο του χωριού, σε υψόμετρο 487 μέτρων, με τη βρύση και τον ωραίο περίβολο στις δύο πλευρές της με υπεραιωνόβιες δρύες. Απέναντι από την εκκλησία υπάρχει γεώτρηση η οποία λειτούργησε το 2007, επί προεδρίας Πολύμερου Ευαγγέλου, και έλυσε το σοβαρότατο και χρόνιο πρόβλημα ύδρευσης καθώς το νερό από τις περιοχές Στράγγειο και Τρανή Βρύση δεν επαρκούσε για τις ανάγκες ύδρευσης του χωριού.

Στο δρόμο Μακρακώμης - Τσούκας και στην περιοχή Χαλκιά Γούρνα βρίσκεται το κτήμα Γεωργίου Λιασκώνη, με την εκκλησία της Παναγίας, όπου στις 15 Αυγούστου πραγματοποιείται θεία λειτουργία συνδυασμένη με αξιόλογες εορταστικές εκδηλώσεις.

Στην περιοχή Κουτσομύλια, κοντά στο Πλατύστομο, βρίσκεται το Οινοποιείο του Γεώργιου Καρανίκα.
Ενδιαφέροντες Προορισμοί

Η θέση του χωριού είναι ιδανική ως βάση για εξορμήσεις προς τους παρακάτω αξιόλογους προορισμούς

Λουτρά Πλατυστόμου, με θερμά ιαματικά νερά.
Μονή Αγάθωνος
Μονή Ρεντίνας
Καρπενήσι, Χιονοδρομικό Κέντρο Τυμφρηστού και Παναγία Προυσιώτισσα.

Σε απόσταση 8 χιλιομέτρων βρίσκεται η Μακρακώμη και στα 13 χλμ η Σπερχειάδα, η έδρα του Καλλικράτειου Δήμου Μακρακώμης.
Αθλητισμός - Πολιτισμός
Αθλητικός Όμιλος Τσούκας

Η ποδοσφαιρική ομάδα ιδρύθηκε το 1981 και αγωνίζεται επιτυχώς στην Α΄ Κατηγορία Φθιώτιδας με παιδιά του χωριού.
Πολιτιστικός Σύλλογος Τσούκας

Ο Πολιτιστικός "Σύλλογος των Απανταχού Τσουκιωτών, Άγιος Γεώργιος Τσούκας" ιδρύθηκε το 1979 και έχει ως αποκλειστικό σκοπό να συμβάλλει στην εξύψωση του πολιτιστικού επιπέδου του χωριού μέσω των κάθε είδους προσπαθειών και δραστηριοτήτων του. Η έδρα του βρίσκεται στην Αθήνα, στη διεύθυνση Γερανίου 47, Τ.Κ. 104 31.

Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται το Πολιτιστικό Κέντρο (έναρξη ανέγερσης το 1988) στο οποίο πραγματοποιούνται οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του συλλόγου, οι εκδηλώσεις του Αθλητικού Ομίλου και διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις των συγχωριανών μας.

Ο Χορευτικός Όμιλος ιδρύθηκε το 2010 στην Τσούκα.
Βιβλιοθήκη

Σε ανάμνηση του γεμάτου ζωή Δημοτικού Σχολείου, το οποίο λειτούργησε για τελευταία φορά την σχολική χρονιά 2010-2011, λειτουργεί πλούσια δανειστική βιβλιοθήκη, της οποίας η διαχείριση ανατέθηκε στον κ. Καραλή Γεώργιο στις 28 Αυγούστου 2012, μετά από επίπονη εργασία, επιμέλεια και οργάνωση από τα μέλη του ΔΣ του Συλλόγου και πολλών εθελοντών.

Λαογραφικό Μουσείο -Χώρος Συνάντησης Γυναικών.

Δημιουργήθηκε το 2014 από το Σύλλογο των Απανταχού Τσουκιωτών.
Πρωτοβουλία Κατασκευής Φράγματος στα Λιβάδια

Πραγματοποιήθηκε, την 13/11/2011, στο Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού, η παρουσίαση της προμελέτης για την κατασκευή Φράγματος Συλλογής Υδάτων στην περιοχή Λιβάδια της Τσούκας. Στην μελέτη, η ιεράρχηση των χρήσεων του νερού για όλες τις θέσεις ορίζεται ως: • Περιβαλλοντική προστασία (περιλαμβάνονται όσα προαναφέρθηκαν, καθώς και η ανάπτυξη δραστηριοτήτων και εργασιών στα δάση). • Ύδρευση (με βάση και τους οικισμούς που εξυπηρετούνται από το έργο). • Άρδευση (με παράλληλη ανάπτυξη νέων βιολογικών καλλιεργειών). • Αγροτουρισμός και ήπιας μορφής τουριστικές, αθλητικές δραστηριότητες, κ.ά..

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ

Το φράγμα θα διασχίζει κάθετα το κύριο ρέμα Λιβαδιώτη και θα έχει διεύθυνση Β-Ν. Θα είναι χωμάτινο λιθόρριπτο (ετερογενές) με κεντρικό αργιλικό πυρήνα. Γεωμετρικά χαρακτηριστικά του φράγματος Απόλυτο υψόμετρο βάσης: 755m Απόλυτο υψόμετρο κατάκλισης: 175 (177)m Εμβαδόν επιφάνειας διατομής: 2.400m2 Μήκος: 175m , Ύψος: 20 (+2)m, Πλάτος βάσης: 120m Μήκος στέψης: 175m ,Πλάτος στέψης: 3m, Υψόμετρο στέψης: 779m Υψόμετρο στάθμης ύδατος: 777m Όγκος φράγματος: 236.775m3, Όγκος πυρήνα:23.000m3 Όγκος μεταβατικής ζώνης: 12.000m3

Με βάση τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής κατάκλισης και το ύψος του φράγματος, η χωρητικότητα του ταμιευτήρα ανέρχεται σε 1,765Χ106m3. Το εμβαδόν της περιοχής κατάκλισης ανέρχεται σε 165.000m2. Το μέγεθος καθορίζεται ανάλογα με τις ανάγκες που πρόκειται να εξυπηρετήσει η κατασκευή του φράγματος σε όγκο και ποιότητα νερού.

Καταγραφή αναγκών

Ύδρευση: (624 κάτοικοι Χ 0,350m3/ημέρα Χ 365 ημέρες) = 79.761m3/έτος Κτηνοτροφία: (8.000 μικρά ζώα Χ 0,020m3/ημέρα Χ 365 ημέρες) = 58.400m3/έτος Άρδευση:(2.000 στρέμματα Χ 550m3/έτος) = 1.100.000m3/έτος Συνολική Απαιτούμενη ποσότητα νερού (79.761 + 21.900 + 1.100.000)m3/έτος = 1.201.666m3/έτος ήτοι 1,3Χ106m3
Προσωπικότητες

Δημήτριος Χολέβας Πρωτοπρεσβύτερος, Φιλόλογος, Στρατιωτικός Ιερέας ΕΛΑΣ 1907 - 2001

Παραπομπές

Ελληνική Απογραφή 2011, Ελληνική Απογραφή 2011 - Μόνιμος Πληθυσμός, ΕΛΣΤΑΤ

Δημοτική Ενότητα Μακρακώμης
Δημοτική Κοινότητα Μακρακώμης
Μακρακώμη, η
Τοπική Κοινότητα Αρχανίου
Αρχάνι, το
Τοπική Κοινότητα Ασβεστίου
Ασβέστι, το
Τοπική Κοινότητα Γιαννιτσούς
Γιαννιτσού, η
Τοπική Κοινότητα Γραμμένης
Γραμμένη, η
Τοπική Κοινότητα Καστρίου
Καστρί, το
Παλιούρι, το
Τοπική Κοινότητα Λιτοσέλου
Λιτόσελο, το
Τοπική Κοινότητα Μάκρης
Μάκρη, η
Τοπική Κοινότητα Παλαιάς Γιαννιτσούς
Παλαιά Γιαννιτσού, η
Τοπική Κοινότητα Παππά
Παππάς, ο
Τοπική Κοινότητα Πλατυστόμου
Λουτρά Πλατυστόμου, τα
Πλατύστομο, το
Τοπική Κοινότητα Ροβολιαρίου
Ροβολιάρι, το
Τοπική Κοινότητα Τριλόφου
Τρίλοφον, το
Τοπική Κοινότητα Τσούκκας
Παπαδέικα, τα
Τσούκκα, η

Νομός Φθιώτιδας: Δήμος, Κοινότητα Λαμιέων | Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού | Αγίου Κωνσταντίνου | Αμφίκλειας | Αταλάντης | Γοργοπόταμου | Δαφνουσίων | Δομοκού | Ελάτειας | Εχιναίων | Θεσσαλιώτιδας | Καμένων Βούρλων | Λειανοκλαδίου | Μακρακώμης | Μαλεσίνας | Μώλου | Ξυνιάδας | Οπουντίων | Πελασγίας | Σπερχειάδας | Στυλίδας | Τιθορέας | Υπάτης Παύλιανης | Τυμφρηστού Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Φθιώτιδας