.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κρήτης
Νομός : Ηρακλείου

Νομός Ηρακλείου Δήμος Γοργολαΐνη

-- Δήμος Γοργολαΐνη --

Η Πυργού είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Ηρακλείου στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Μαλεβιζίου και βρίσκεται σε υψόμετρο 450 μέτρων και σε απόσταση 19,8 χιλιομέτρων από το Ηράκλειο. Η θέση του είναι στην πλαγιά λοφίσκου, ένα χιλιόμετρο νοτιοδυτικά του Αγίου Μύρωνος. Στη θέση Μερτζάνη βρίσκεται σπήλαιο. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την αμπελοκαλλιέργεια (διασώζεται τοπωνύμιο Μοσχάτο, από το όνομα του είδους των καλλιεργούμενων αμπελιών) και την ελαιοκομία. Στη θέση Χρυσοπηγή στα νοτιοδυτικά του οικισμού βρίσκεται εξωκλήσι, όπου σύμφωνα με την παράδοση βρισκόταν η Μονή Χρυσοπηγής, της οποίας μετόχι ήταν η Μονή Γοργολαΐνη. Σώζονται ερείπια από τη Μονή. Το χωριό πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου. Αξιοθέατα αποτελούν αρκετά παραδοσιακά κτίσματα και οι δυο αλευρόμυλοι στη θέση Καζόλα. Στο χωριό λειτουργούν νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο.

Ιστορικά στοιχεία

Στην περιοχή έχουν βρεθεί ευρήματα της μινωικής εποχής. Στην θέση Καζόλα έχουν βρεθεί δύο νεολιθικοί πέλεκεις, κεραμική των μεσομινωικών χρόνων και κεφαλή πήλινου ζώου, ενώ είναι ορατά λείψανα τείχων. Στη θέση Άγιος Γεώργιος βρέθηκε κτίσμα της υστερομινωικής εποχής Ι.[1]

Η παλαιότερη αναφορά του οικισμού είναι σε συμβόλαιο του 1271 για την προπώληση κρασιού από το χωριό Pirgu, ενώ ακόμη ένα συμβόλαιο για άλλη μια προπώληση κρασιού από τη Πυργού χρονολογείται από το 1279. Αναφέρεται επίσης σε έγγραφο του 1370 όπου αναφέρεται ότι οι Petrus et Franciscus de Rogerio ενοικίασαν το μισό του πεζικού φεούδου της Πυργού και πρέπει να πληρώσουν το ενοίκιο στους ερημίτες του Αγίου Αυγουστίνου στον Χάνδακα.[2]

Πυργού Ηρακλείου

Πυργού Ηρακλείου (*)

Το χωριό αναφέρεται στον Καστροφύλακα με το όνομα Pirgu και με 401 κατοίκους[3] το 1583. Την περίοδο της Ενετοκρατίας στο χωριό παραγόταν κρασί της ποικιλίας μοσχάτο. Στην Πυργού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη με έμβλημα Φραγκισκανών, που χρονολογείται από το 1601.[4] και ανακαινίστηκε το 1947. Άλλος ιστορικός ναός είναι της Παναγίας, ο οποίος πυρπολήθηκε από τους Τούρκους το 1866 και ανακαινίστηκε. Υπάρχει επίσης η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Μεσαμπελίτη στη θέση Σκεπαστά, η οποία επίσης ανακαινίστηκε το 1952. Στην αυλή του ναού αυτού σώζονται παλαιά πατητήρια, δοχεία και πήλινοι αγωγοί, μέσα από τα οποία διοχετευόταν το κρασί σε αποθήκες, στα νοτιοδυτικά του οικισμού.
Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία
Πυργού και Άγιος Μύρων Ηρακλείου το βράδυ.

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Αγίου Μύρωνος και στο ΦΕΚ 361Α - 18/11/1925 να αποσπάται από την κοινότητα αυτή και να ορίζεται έδρα της νεοϊδρυθείσας κοινότητας Πυργούς.[5] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι αποτελεί κοινότητα[6] που υπάγεται στη Δημοτική ενότητα Γοργολαΐνη του Δήμου Ηρακλείου και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 327 κατοίκους[7].

Δείτε Κοινότητα Πυργούς

Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:[2]

Απογραφή	1900	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	436	427	444	490	498	566	383	382	354	352	327

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πληροφορίες για το χωριό
Δήμος Γοργολαΐνη

Γεωγραφία
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κρήτης
Περιφερειακή Ενότητα	Ηρακλείου
Δήμος	Ηρακλείου
Δημοτική Ενότητα	Γοργολαΐνης
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Κρήτη
Νομός	Ηρακλείου
Υψόμετρο	450
Πληθυσμός
Μόνιμος	267
Έτος απογραφής	2021

Παραπομπές

Άγγελος Χανιώτης (1988-89). «Μινωικά ευρήματα από τον Άγιο Μύρωνα». Κρητικά Χρονικά ΚΗ-ΚΘ: 58-63.
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 669.
Καστροφύλακας, Κ 102
G. Gerola, Monumenti, ecc. vol. IV, σ. 258
«ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2023.
«Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. 19 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2023.

«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10863 (σελ. 389 του pdf)

Βιβλιογραφία
Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.

Δημοτική Ενότητα Γοργολαΐνη
Τοπική Κοινότητα Αγίου Μύρωνος
Άγιος Μύρων, ο
Ξηρολιά, η
Τοπική Κοινότητα Άνω Ασιτών
Άνω Ασίται, οι
Τοπική Κοινότητα Κάτω Ασιτών
Ιερά Μονή Γοργολαΐνι, η
Κάτω Ασίται, οι
Νίση, η
Τοπική Κοινότητα Πενταμοδίου
Πενταμόδιον, το
Τοπική Κοινότητα Πετροκεφάλου
Πετροκέφαλον, το
Τοπική Κοινότητα Πυργούς
Πυργού, η

Νομός Ηρακλείου : Δήμος

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Ηρακλείου.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License