.
Περιφέρεια : Στερεάς Ελλάδας
Νομός : Ευρυτανίας
Τα Ψιανά βρίσκονται δεξιά της κοίτης του Κρικελλοποτάμου, 46 χλμ. από το Καρπενήσι και σε υψόμετρο 960 μ. Είναι ένα από τα επτά (7) Τοπικά Διαμερίσματα του Δήμου Δομνίστας και αποτελούνται από δυο συνοικίες: Το Παλιοχώρι (τα πρώτα σπίτια πριν το ρέμα) και τα Αμπέλια.
Ο πρώτος οικισμός ήταν στο Παλιοχώρι και μετά την επανάσταση του '21 κατοικήθηκαν τα Αμπέλια, λόγω κυρίως της ανάγκης να κατοικούν κοντά στις καλλιέργειές τους. Ο χρόνος ίδρυσης του χωριού είναι άγνωστος. Επιγραφή στον Ι. Ν. Αγίας Βαρβάρας στο Παλιοχώρι μαρτυρά την ύπαρξή του από τον 16ο αι. Πάντως, ως οργανωμένο χωριό αναφέρεται σε φορολογικά κατάστιχα της προεπαναστατικής περιόδου (1810-1820). Έχει πληθυσμό 72 κατ. (2001) από τους 140 του Δ.Δ και 34 σπίτια, 687 το 1920, το χειμώνα όμως «καπνίζουν ελάχιστα τζάκια». Οδικοί άξονες που οδηγούν στα Ψιανά: Κρίκελλο – Μαρίνο – Ψιανά, Άγιοι Θεόδωροι – Βύθισμα - Ψιανά , Ανιάδα – Βύθισμα - Ψιανά, Μεγάλο Χωριό - Ψιανά (μέσω Καλλιακούδας), Δομνίστα – Σκοπιά – Άγιος Χαράλαμπος - Ψιανά. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα και λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών το οδικό αυτό δίκτυο (χωμάτινο) δεν είναι σε καλή κατάσταση. Οι περισσότεροι από τους δρόμους αυτούς είναι μόνο για αυτοκίνητα 4Χ4. Ανατολικά και σε απόσταση μιας ώρας περίπου, , πεζοπορώντας ο επισκέπτης φτάνει στο «Κτίσμα», όπου σώζονται τείχη με πελώριες και ανώμαλες, κατά το πλείστον, πέτρες, που προϋποθέτουν την ύπαρξη ανεξερεύνητου, ακόμα, ισχυρού φρουρίου μεσολιθικής εποχής, αρχαίου οικισμού που ήταν εκεί και που σήμερα ονομάζουμε «Ζαγορά» ή «Ζαορά».
Σώζεται ακόμα και σήμερα ένα κομάτι από το υδραγωγείο τους.Στην τοποθεσία αυτή βρέθηκαν ποικίλα αντικείμενα οικιακής χρήσεως αρχαίου οικισμού, κυρίως πιθάρια, πήλινα λυχναράκια και πλήθος τριμμάτων από κεραμίδια και άλλα αντικείμενα.Πιθανολογείται ότι πρόκειται για κάποιο προπύργιο του βασιλιά Ευρύτου (=Ευρυτανία). Δυστυχώς, η αρχαιολογική σκαπάνη δεν έφερε ακόμα στο φως όσα οι αρχαίοι προγονοί μας δημιούργησαν στην περιοχή αυτή.
Στα Αμπέλια υπάρχει ο Ι. Ν. της Γεννήσεως της Θεοτόκου, χτισμένος στις αρχές του 20ου αι. που έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο και χρήζει προστασίας. Άλλες εκκλησίες: η Αγία Παρασκευή (από όπου αγναντεύει κανένας πανοραματικά όλο το φαράγγι του Κρικελλοποτάμου), η Αγία Βαρβάρα και η Ευαγγελίστρια. Πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Τέλος, τα Ψιανά είναι η πατρίδα του Δάσκαλου, συγγραφέα και αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Γιάννη Βράχα, προτομή του οποίου υπάρχει στην πλατεία του χωριού, μπροστά στο Δημοτικό Σχολείο
Δημοτική Ενότητα Δομνίστας |
---|
Τοπική Κοινότητα Άμπλιανης |
Άμπλιανη, η |
Τοπική Κοινότητα Δομνίστης |
Δομνίστα, η |
Μαρίνος, ο |
Σκοπιά, η |
Τοπική Κοινότητα Κρικέλλου |
Κρίκελλο, το |
Τοπική Κοινότητα Μεσοκώμης |
Μεσοκώμη, η |
Ρυάκι, το |
Τοπική Κοινότητα Ροσκάς |
Ροσκά, η |
Στουρνάρα, η |
Τοπική Κοινότητα Στάβλων |
Στάβλοι, οι |
Τοπική Κοινότητα Ψιανών |
Άγιος Χαράλαμπος, ο |
Βύθισμα, το |
Καστανούλα, η |
Παλαιοχώρι, το |
Ψιανά, τα |
Νομός Ευρυτανίας : Δήμος Καρπενησίου | Αγράφων | Απεραντίων | Ασπροποτάμου | Βίνιανης | Δομνίστας | Κτημενίων | Ποταμιάς | Προυσού | Φουρνάς | Φραγκίστας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ευρυτανίας |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License