.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Αργολίδας

Νομός Αργολίδας Δήμος Κρανιδίου

-- Δήμος Κρανιδίου --

Το Πορτοχέλι είναι παραθαλάσσιο χωριό της Αργολίδας. Βρίσκεται στα νότια του νομού, σε απόσταση 85 χλμ. από το Ναύπλιο, χτισμένο σε φυσικό λιμάνι δίπλα στα ερείπια της αρχαίας πολιτείας των Αλιέων. Το Πορτοχέλι ανήκει στον δήμο Κρανιδίου και ο πληθυσμός του είναι 1.913 κάτοικοι. Αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Αργολίδας και διαθέτει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη τουριστική υποδομή. Προσφέρεται ιδιαίτερα για ιδιοκτήτες θαλασσίων σκαφών καθώς το λιμάνι του διαθέτει πολύ καλή υποδομή και μεγάλη χωρητικότητα. Από το λιμάνι του Πορτοχελίου αναχωρούν πλοιάρια για τα κοντινά νησιά του Αργοσαρωνικού καθώς και για τα απέναντι παραλια του Τυρού και του Λεωνιδίου.

Οι πιθανές εκδοχές για την ονομασία του

Η ονομασία του Πορτοχελίου σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη[1] οφείλεται σε σταδιακή γλωσσική παραφθορά του ονόματος "Αλιείς", της αρχαίας πόλης δηλαδή που βρισκόταν στην θέση του σημερινού Πορτοχελίου. Η ονομασία Αλιείς παραφθάρθηκε σε Χαλιείς και στην συνέχεια σε Χέλι. Για να διακρίνεται από το κοντινό του χωριό Χέλι (το οποίο σήμερα έχει μετονομαστεί σε Αραχναίο) πήρε και το προσωνύμιο "Πόρτο" επειδή διέθετε λιμάνι. Κατά μία άλλη άποψη η ονομασία του (Χέλι), είναι ένα από τα πολλά αρβανίτικα τοπωνύμια που συναντώνται στην περιοχή της νότιας Αργολίδας και απέκτησε στην συνέχεια το πρόθεμα Πόρτο για τον λόγο που αναφέρεται παραπάνω.
Αρχαίοι Αλιείς

Η αρχαία πόλη των Αλιέων ηκμασε για περίπου εκατό χρόνια απο το 468 πΧ εως το 362. Είναι χτισμένη στη περιοχή Μπουζέικα απέναντι από τον σημερινό οικισμό του Πόρτο Χελιού και η Ακρόπολη της βρισκόταν στην κορφή του λόφου στη θέση Καστράκι (Μπιζάνι). Ο οικισμός απλωνόταν και στον γειτονικό λόφο όπου υπάρχουν απομεινάρια τείχους αλλά και σε όλο τον λόφο μέχρι και μέσα στην σημερινή θάλασσα που τότε ήταν ξηρά.

Την εποχή της ακμής της υπολογίζεται πώς είχε 400-500 σπίτια και 2.500 κατοίκους ενώ η συμμαχία της πόλης με τους Σπαρτιάτες και τους Αθηναίους στην διάρκεια του πελοποννησιακού πολέμου την έκανε θέατρο πολεμικών συγκρούσεων αλλά και συμμέτοχο σε μάχες. Η εξαγωγή της πανάκριβης πορφύρας (η κατεργασία της οποίας γινόταν με μυστικές συνταγές στην Ερμιόνη) το πολύτιμο λάδι, το περίφημο κρασί της αλλά πάνω απ όλα η σημαντική θέση της Ακρόπολης και του φυσικού λιμανιού της έκαναν την πόλη ξακουστή.

Αποτελούσε ένα από τα τρία λιμάνια της Ερμιονίδας μαζί με εκείνο της Ερμιόνης και του Μάσητα. Βέβαια ο κόλπος του Χελιού ήταν τότε διαφορετικός. Η στάθμη της θάλασσας ήταν πολύ πιο μέσα γι αυτό και μέρος της πόλης ιδιαίτερά δυο ναοί του Απόλλωνα είναι σήμερα βυθισμένοι κάτω από το νερό και την λάσπη σε μικρό ωστόσο βάθος.

Το 468 όμως οι Αργείοι καταστρέφουν τις Μυκήνες και την Τίρυνθα, που ήταν σύμμαχοί της Σπάρτης και οι Δωριείς Τυρίνθιοι αναζητούν καταφύγιο στους συγγενείς φυλετικά Δρύοπες Ερμιονίτες μετά από χρησμό του ιερού του Απόλλωνα [2].

Αυτοί τους παραχωρούν την περιοχή των Αλιέων όπου θα συγκατοικήσουν για εκατόν πενήντα χρόνια με τους γηγενείς Δρύοπες. Κάποια στιγμή οι παλαιοί κάτοικοι θα συμπράξουν με τους στρατιώτες του Δημητρίου του Πολιορκητή το 303 για να σφάξουν τους Τυρίνθιους και να εξαφανίσουν από το προσκήνιο την πόλη τους.

Το 461 όμως οι Σπαρτιάτες ανησυχούν από την συμμαχία Αθήνας - Άργους και την κατάκτηση από τους Αργείους ανατολικών περιοχών της Πελοποννήσου και στέλνουν ένα εμπορικό καράβι με τριάντα πολεμιστές και αρχηγό τον Ανήριστο να καταλάβει τους Αλιείς. Δυο χρόνια αργότερα το 459 οι Αθηναίοι επιτίθενται να καταλάβουν την πόλη. Υπάρχει άποψη που λέει πώς βγήκαν στα Φλάμπουρα και έχασαν τη μάχη στην περιοχή πίσω από το σημερινό ξενοδοχείο Γαλαξίας. Μάλιστα στον Κεραμεικό υπάρχει επιγραφή που μνημονεύει τους πεσόντες εν Αλιευσιν και μέχρι το 1960 υπήρχε στην περιοχή τύμβος.

Το 430 και 425 όμως οι Αθηναίοι λεηλατούν την πόλη ενώ το 424-423 συνάπτουν συνθήκη για εγκατάσταση Αθηναϊκής φρουράς στην πόλη και χρήση του λιμανιού, συνθήκη που κράτησε μέχρι το 404. Το 370-369 οι Αλιείς γίνονται και πάλι σύμμαχοι της Σπάρτης και τελικά υπέκυψαν στον Επαμεινώνδα και τους Αργείους συμμάχους του. Η ειρήνη πάντως του 362 ανάμεσα στα Ελληνικά κράτη με εξαίρεση τη Σπάρτη εξασφάλισε ουδετερότητα στο λιμάνι των Αλιέων παρ' όλη την συμμαχία του με την Σπάρτη και την ιδιαίτερη ακμή στην ιστορία του.
Το δημοτικό διαμέρισμα Πορτοχελίου

Στο δημοτικό διαμέρισμα Πορτοχελίου ανήκουν εκτός από τον ομώνυμο οικισμό και οι παραθεριστικοί οικισμοί, Κόστα, Άγιος Αιμιλιανός, Βερβερούδα ή Βερβερόντα και Χηνίτσα. Όλοι οι οικισμοί έχουν κυρίως εξοχικές κατοικίες και ελάχιστους μόνιμους κατοίκους. Η περιοχή διαθέτει πολλούς κολπίσκους και παραλίες με δημοφιλέστερες τις παραλίες της Βερβερόντας, της Κόστας και της Κορακιάς.
Σημειώσεις

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για το Πόρτοχέλι παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 2ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-135, που αποτελεί τον λιμενοδείκτη του λιμένα του, καθώς και ο ΧΕΕ-130 που καλύπτει όλες τις ΒΑ. ακτές της Πελοποννήσου και τον Αργολικό Κολπο.

Παραπομπές

↑ Γιόνα Μικέ Παϊδούση - Παπαντωνίου, 1996, "Η Ερμιονίδα ανά τους Αιώνες" σ. 92
↑ [...]{τῆς} Τίρυνθος ἀπῆλθον εἰς Ἐπίδαυρον, οἱ δὲ ἐ{κ τῆς - - -} εἰς τοὺς Ἁλιεῖς καλουμένους, οἱ δ´ ἐκ τῆς Ἀ{σίνης (ἔστι δ´} [...] Στράβωνος Γεωγραφία

Πηγές

Βασίλειος Γκάτσος, 1996, "Η των Ερμιονέων Πόλις"
Αδωνις Κύρου, 1990, Στο σταυροδρόμι του Αργολικού

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΡΑΝΙΔΙΟΥ
Δημοτική Κοινότητα Κρανιδίου
Άγιος Νικόλαος, ο
Αυλώνα, η
Δισκούρια, τα
Δορούφι, το (Δ.Κ.Κρανιδίου)
Θυνί, το
Κάμπος, ο (Δ.Κ.Κρανιδίου)
Κουνούπι, το
Κρανίδι, το
Λάκκες, οι
Πετροθάλασσα, η (Φλάμπουρα)
Δημοτική Κοινότητα Πορτοχελίου
Άγιος Αιμιλιανός, ο
Βερβερούδα, η
Κόστα, η
Πορτοχέλι, το
Χηνίτσα, η (νησίς)
Χινίτσα, η
Τοπική Κοινότητα Διδύμων
Άγιος Ιωάννης, ο
Δίδυμα, τα
Λουκαΐτι, το
Πελεή, η
Ράδον, το
Σαλάντι, το
Τοπική Κοινότητα Κοιλάδος
Δορούφι, το (Τ.Κ.Κοιλάδος)
Κάμπος, ο (Τ.Κ.Κοιλάδος)
Κοιλάς, η
Κορωνίς, η (νησίς)
Τοπική Κοινότητα Φούρνων
Παραλία Φούρνων, η
Φούρνοι, οι

Νομός Αργολίδας : Δήμος, Κοινότητα

Αλέας | Αχλαδοκάμπου

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αργολίδας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License