.
Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Χανίων
Η Πανέθημος είναι ενα ημιορεινό χωρίο του νομού Χανίων. Απέχει 44 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων και 14 περίπου χιλιόμετρα από το Κολυμβάρι, στο δήμο του οποίου και ανήκει. Σήμα κατατεθέν του η πλατεία του χωριού περιστοιχισμένη απο πλατάνια και άλλα δέντρα. Στην ίδια πλατεία υπάρχει και μία παραδοσιακή πηγή με τρεχούμενο νερό, ενώ δίπλα απο την πλατεία βρίσκεται ένα ρυάκι με ένα μικρό καταρράχτη. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την στέρνα και το πλυσταριό που διασώζονται σε άριστη κατάσταση αποτελούσαν το επίκεντρο της ζωής για την καθημερινότητα των κατοίκων.
Η Πανέθημος στο παρελθόν ήταν πρωτεύουσα ομώνυμου δήμου. Το χωριό αποτελείται από γειτονιές που επικοινωνούν μεταξύ τους με σοκάκια.
Το 1999 ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πανεθήμου από τους κατοίκους του χωριού, με σκοπό την πολιτιστική και ιστορική ανάδειξη του χωριού και την προβολή της φυσικής ομορφιάς του.
Ονομασία
Στην Πανέθημο, σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, υπήρχε ναός ή μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία με το προσωνύμιο Παναγία η Πανεύφημος. Ήταν ένα προσκύνημα πολύ γνωστό, με μεγάλη επισκεψιμότητα και είχε παντού καλή φήμη. Από εκεί προέρχεται και το επίθετο "Πανεύφημος", από το οποίο προέρχεται παραφθαρμένο και το όνομα του χωριού, Πανέθημος[1][2].
Το όνομα του χωριού συναντάται είτε ως Πανέθυμος είτε ως Πανέθημος. Οι απογραφές που έγιναν στην περίοδο της Ενετοκρατίας αναφέρουν το τοπωνύμιο Πανέυφημος, και μάλιστα το 1583 με 129 κατοίκους.[3][4][5]. Η απογραφή των ναών και των μονών της Περιοχής Χανίων του έτους 1637 αναφέρει[6]:
C Calogero Meletio Lurando et da in nota officiar la ch del nostro Salbatore nel cl. Paneffimo, con cura di anime et intrada botta una di vino con quella vive uno calogero.
Εκκλησίες
Κατά την αρχαιότητα ο χώρος που βρίσκεται ο ναός της Παναγίας σήμερα πρέπει να ήταν αρχαίο ιερό. Στα ερείπια του ναού κτίσθηκε τα πρώτα Βυζαντινά χρόνια παλαιοχριστιανική Βασιλική με ψηφιδωτές παραστάσεις. Στη θέση της κτίσθηκε ο δεύτερος δίκλιτος Ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στον Άγιο Γεώργιο και πάνω του το 1958 κτίσθηκε ο τρίτος ναός που υπάρχει σήμερα.
Στην Πανέθημο επίσης υπάρχουν τέσσερις εκκλησίες οι οποίες σχηματίζουν το σχήμα του σταυρού:
Ανατολικά ο Ι.Ν. Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και Άγιος Σπυρίδωνας
Δυτικά ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Νότια ο Ι.Ν. Μιχαήλ Αρχαγγέλου
Βόρεια ο Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων.
Από αυτές οι δυο τελευταίες αναστηλώθηκαν πρόσφατα.
Παραπομπές
Νικ. Β. Τωμαδάκης, « Κρητικά τοπωνύμια» Αθηνά 80, 1985-1989 σελ.220 (Νεολληνικά Δοκίμια και Μελέται, τομ. 3 σελ. 359)
Χαράλαμπος Π. Χαραλαμπάκης «Ονοματοτολογία των χωριών της Κρήτης. Το χωριό Πανέθημος». Κρητικός Αστήρ τεύχος 68, 20-11-1909 σελ. 534-535.
Barrozi, fo 29r. C. Gerola – K . Λασιθιωτάκη , Τοπογραφικός Κατάλογος των τοιχογραφημένων Εκκλησιών της Κρήτης, αριθμ.30.
Ο Francesco Basilikata στην απογραφή του 1630 την αναφέρει ως Paneffimo. Στεργίου Γ. Σπανάκη, Μνημεία της Κρητικής Ιστορίας, τομ. V, σελ.135.
Ο Καστροφύλακας (Κ237) Paneffimos με 129 κατοίκους το έτος 1583. Κρητικά Χρονικά 1 σελ. 400.
Μαρία Χαιρέτη, «Η απογραφή των Ναών και των Μονών της περιοχής των Χανίων του έτους 1637» Επετηρίς Εταιρίας Βυζαντινών σπουδών 36, 1968, σελ. 35-338.
Πηγές
Δασκαλάκη, Θεοδοσία (26-07-2007). «Πανέθημος. Ένα μικρό χωριό που παντού είχε καλή φήμη». Πυξίδα της Πόλης. Ανακτήθηκε στις 23-04-2011. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
Ενορία Πανεθήμου Κισσάμου
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πολιτιστικός Σύλλογος Πανεθήμου Κολυμβαρίου Χανίων Κρήτης
| Δημοτική Ενότητα Κολυμβαρίου |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αφράτων |
| Αφράτα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Βασιλοπούλου |
| Βασιλόπουλον, το |
| Καρθιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Βουβών |
| Άνω Βούβαι, αι |
| Βούβαι, αι |
| Λουκουμιχελιανά, τα |
| Ποντικιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Γλώσσης |
| Γλώσσα, η |
| Μοθιανά, τα |
| Σκαφιώται, οι |
| Τοπική Κοινότητα Δελιανών |
| Γρα Κερά, η |
| Δελιανά, τα |
| Καλάμιον, το |
| Καμάρα, η (Τ.Κ.Δελιανών) |
| Πύργος, ο |
| Τοπική Κοινότητα Δρακόνας |
| Γερακιανά, τα |
| Δρακόνα, η |
| Τοπική Κοινότητα Επισκοπής |
| Άγιος Αντώνιος, ο |
| Άστρικας, ο |
| Επισκοπή, η |
| Τοπική Κοινότητα Ζυμπραγού |
| Άγιος Γεώργιος, ο |
| Δρομόνερον, το |
| Ζυμπραγός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Καλυδονίας |
| Βένιον, το |
| Καλυδονία, η |
| Καμάρα, η (Τ.Κ.Καλυδονίας) |
| Κουμούλιον, το |
| Μελισσουργείον, το |
| Τοπική Κοινότητα Καμισιανών |
| Καμισιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Καρών Κισσάμου |
| Βασιλιανά, τα |
| Καρές, αι |
| Μετόχιον, το |
| Πεταλιανά, τα |
| Τοπική Κοινότητα Κολυμβαρίου |
| Κολυμβάρι, το |
| Μονή Οδηγητρίας Κυρίας Γωνιάς, η |
| Τοπική Κοινότητα Νοχιών |
| Νοχιά, τα |
| Πλακάλωνα, τα |
| Τοπική Κοινότητα Πανεθήμου |
| Κρύα Βρύση, η |
| Πανέθημος, η |
| Τοπική Κοινότητα Ραβδούχας |
| Παραλία, η |
| Ραβδούχα, η |
| Τοπική Κοινότητα Ροδωπού |
| Άσπρα Νερά, τα |
| Αστράτηγος, ο |
| Ροδωπός, ο |
| Τοπική Κοινότητα Σπηλιάς |
| Βαγί, το |
| Δαρμαροχώρι, το |
| Μαραθοκεφάλα, η |
| Σπηλιά, η |
Νομός Χανίων : Δήμος, Κοινότητα Χανίων | Ακρωτηρίου | Ανατολικού Σελίνου | Αρμένων | Βάμου | Βουκολίων | Γεωργιουπόλεως | Ελευθερίου Βενιζέλου | Θερίσου | Ινναχωρίου | Καντάνου | Κεραμιών | Κισσάμου | Κολυμβαρίου | Κρυονερίδας | Μουσούρων | Μυθήμνης | Νέας Κυδωνίας | Πελεκάνου | Πλατανιά | Σούδας | Σφακίων | Φρε Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Χανίων |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
