-- Δήμος Ευπαλίου --

Το Παλαιοξάρι είναι ορεινό χωριό στη Δωρίδα του Νομού Φωκίδας, σε υψόμετρο 660 μέτρα[1]. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 219 κατοίκους και με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης από το 2011 αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Παλαιοξαρίου της Δημοτικής Ενότητας Ευπαλίου του Δήμου Δωρίδος[2].

Το Παλαιοξάρι βρίσκεται Α από το Τείχιο στη βόρεια πλαγιά της οροσειράς Τρίκορφο, πάνω στην επαρχιακή οδό Ανάθεμας - Τειχίου, σε απόσταση 29 χλμ. ΒΑ από τη Ναύπακτο και 54 χλμ. Δ του Λιδωρικίου. Μέχρι το 1959 λεγόταν Κάτω Παλαιοξάρι, οπότε μετονομάστηκε με το ΦΕΚ:48/1959[3]. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας και του Αλή πασά αναφέρεται και ως "Παλιοκουστούριο"[4]. Το 1806, αναφέρεται από τον Άγγλο αξιωματικό Martin W. Leak η θέση "Χάνι Παλαιοξάρι"[5], ανάμεσα στους σημερινούς οικισμούς Παλαιοξάρι (Κάτω Παλαιοξάρι) και Ποτιδάνεια (Άνω Παλαιοξάρι), ως ένας οικισμός, ενώ ο Γάλλος περιηγητής Φρανσουά Πουκεβίλ, γύρω στα 1815, αναφέρεται ξεχωριστά στους δύο οικισμούς[6][4].

Η λέξη Παλαιοξάρι προέρχεται από τη σύνθεση της από ελληνικής "παλαιός" και της τουρκικής "hisar" που σημαίνει κάστρο (Παλαιο-χισάρ = παλαιο-χσάρ = Παλαιοξάρι), δηλαδή Παλαιόκαστρο[6]. Στην περιοχή του Προφήτη Ηλία, δύο μίλια βόρεια του χωριού κοντά στην αριστερή όχθη του Μόρνου, έχουν βρεθεί κάποιοι κιστοειδείς τάφοι. Αξιοθέατο του χωριού είναι ο ενοριακός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου με τα δύο καμπαναριά της[6]. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με την κτηνοτροφία.

Παραπομπές

Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996, σελ. 263, τομ. 26.
Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011
«Πανδέκτης: Kato Palaioxari -- Palaioxarion». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-09-16.
«Παλαιοξάρι.». klepanafpaktias.blogspot.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-09-16.
"13 Φεβρουαρίου 1806. Ύστερα από μια κοπιαστική ανάβαση φτάνουμε στο Χάνι Παλαιοξάρι, που πήρε το όνομά του από το χωριό που βρίσκεται πιο κάτω, κοντά του και που τα καλλιεργημένα εδάφη του κατεβαίνουν κλιμακωτά στην όχθη του Μόρνου" -
«Παλαιοξάρι | Δήμος ΔωρίδοςMunicipality of Dorida». www.dorida.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-09-16.