Μονή Καρυάς Αρκαδίας

Ελλάδα

Περιφέρεια: Πελοπόννησος
Νομός: Αρκαδίας

Νομός Αρκαδίας

-- Δήμος Λεωνιδίου --

Η Ιερά Μονή Καρυάς Αρκαδίας είναι ένα ιστορικό μοναστήρι, χτισμένο δυτικά του οροπεδίου της Παλαιόχωρας Τυρού κοντά στο χωριό Πραστός και στην Μονή Αρτοκωστάς. Απέχει 19 χλμ από τον Τυρό και 24 χλμ. απο το Λεωνίδιο. Το μοναστήρι αυτό, θεωρείται ένα από τα παλαιότερα της Τσακωνιάς.

Ιστορία

Η Μονή Καρυάς ιδρύθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, πριν τον 16ο αιώνα, από μοναχούς του Αγίου Όρους, που εγκαταστάθηκαν εκεί για να γλυτώσουν από τις επιδρομές των Τούρκων. Σε αυτό οφείλεται και η Αγιορείτικη μορφή που παρουσιάζει το σύνολο των κτισμάτων της μονής. Για την ονομασία της, έχουν διατυπωθεί ποικίλες θεωρίες: από την λατρεία της Καρυάτιδος Αρτέμιδος, είτε από το τουρκικό Kahrie που σημαίνει «χώρα», ή από την τοποθεσία Καρυά στα ερείπια της Παλαιόχωρας Τυρού, είτε από το δέντρο της καρυδιάς, που είναι και η πιο εύχερη ετυμολογική ερμηνεία. Η μονή, αναφέρεται για πρώτη φορά σε τουρκικό έγγραφο του 1620, από τον σουλτάνο Οσμάν Β΄, όπου δίνεται η άδεια στους «άπιστους» κάτοικους του Πραστού να ανακαινίσουν την μονή. Το 1622, σε σιγίλιο του Πατριάρχη Κυρίλλου του Λουκάρεως, αποδίδεται στην μονή το σταυροπηγιακό της προνόμιο. Σε έγγραφο του 1634, ένας Λεωνιδιώτης χριστιανός, προσφέρει όλη την περιουσία του στην μονή. Το 1770, η μονή λεηλατήθηκε από τους Αλβανούς και 8 χρόνια αργότερα (1778), ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄, ανανεώνει το σταυροπηγιακό της προνόμιο.

Κατά την Επανάσταση του 1821, ο ηγούμενος Ιωσήφ παίρνει μέρος στον αγώνα και η μονή προσφέρει 3 οκάδες ασήμι στην Δημογεροντία Πραστού και 850 γρόσια στην Πελοποννησιακή Γερουσία, για τις ανάγκες του αγώνα. Μάλιστα, ο ηγούμενος Ιωσήφ Κριμίτζος, παρασημοφορήθηκε από τον Όθωνα. Το 1826, ο Ιμπραήμ Πασάς κατέστρεψε την μονή. Τα επόμενα χρόνια, η μονή συνέχισε την προσφορά της στον αγώνα. Από τον κώδικά της, αναφέρεται ότι το 1838 χορήγησε υποτροφία προς έναν μαθητή για σπουδές σε πανεπιστήμιο και το 1866 προσέφερε χρήματα για τον αγώνα της Κρήτης. Το 1970, η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία, σαν παράρτημα της Μονής Λουκούς. Σήμερα η μονή είναι ανδρική.
Η μονή

Η μονή Καρυάς, είναι σήμερα πλήρως ανακαινισμένη. Το κτιριακό συγκρότημα της μονής, έχει παραλληλόγραμμο σχήμα και αποτελείται από τρεις πτέρυγες μοναστηριακών κτισμάτων διατεταγμένων σε σχήμα Π, γύρω από μια επίμηκη αυλή. Στο κέντρο της πλακόστρωτης αυλής που περιβάλλεται από τοξοτές καμάρες, βρίσκεται το καθολικό της μονής. Το καθολικό είναι αθωνικού τύπου και ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο. Ο ναός, διαθέτει έναν εντυπωσιακό δωδεκάγωνο τρούλο, που μοιάζει να «αιωρείται». Το εσωτερικό του καθολικού, κοσμούν τοιχογραφίες των αδερφών Μόσχου του 1638, που το έργο τους διακρίνεται για την προσήλωσή τους στην βυζαντινή παράδοση. Ο ναός έχει μαρμάρινο δάπεδο του 1734, διακοσμημένο με παραστάσεις λέοντα, ταύρου, φτερωτού δαίμονα και δικέφαλου αετού. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του καθολικού, χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα.

Η μονή διαθέτει σημαντικά λείψανα αγίων, όπως της Αγίας Μακρίνας και άλλων. Η μονή έχει 4 μετόχια: τον Άγιο Γεώργιο και Άγιο Νικόλαο στον Τυρό και τον Άγιο Γεώργιο και Άγιο Ιωάννη στο Λεωνίδιο. Η μονή απαριθμεί σήμερα 2 μοναχούς. Το καθολικό της μονής, εορτάζει στην μνήμη του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου, αλλά και στις 8 Ιουλίου στην μνήμη του Αγίου Προκοπίου.
Πηγές

Πέτρος Σαραντάκης, Αρκαδία: Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες της, οδοιπορικό 10 αιώνων, Εκδόσεις Οιάτης, Αθήνα 2000, ISBN 960-91420-0-1
Νομαρχιακή Διοίκηση Αρκαδίας - Αρκαδία, Θρησκευτικός Προορισμός, Εκδοτική Αρκαδίας, Τρίπολη 2010
Φορέας Διαχείρησης Όρους Πάρνωνα, Εκδόσεις Πεντάλοφος, 2015, ISBN 978-960-99424-2-3

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ
Δημοτική Κοινότητα Λεωνιδίου
Βοσκίνα, η
Λεωνίδι, το
Μονή Καρυάς, η
Τοπική Κοινότητα Αγίου Βασιλείου Κυνουρίας
Άγιος Βασίλειος, ο
Τοπική Κοινότητα Βλησιδιάς
Βλησιδιά, η
Φυλάτικα, τα
Τοπική Κοινότητα Κουνουπιάς
Κουνουπιά, η
Χούνη, η
Τοπική Κοινότητα Μαρίου
Βίγλα, η
Μάρι, το
Τοπική Κοινότητα Παλαιοχωρίου
Παλαιοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Πελετών
Αμυγδαλέα, η
Πελετά, τα
Τοπική Κοινότητα Πηγαδίου
Λογγάρι, το
Πηγάδι, το
Φωκιανό, το
Τοπική Κοινότητα Πλατανακίου
Πλατανάκι, το
Τοπική Κοινότητα Πουλίθρων
Πούλιθρα, τα
Πυργούδι, το
Τοπική Κοινότητα Πραγματευτή
Λιβάδι, το
Πραγματευτής, ο
Σαμπατική, η
Τοπική Κοινότητα Τσιταλίων
Τσιτάλια, τα

Νομός Αρκαδίας : Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Αρκαδίας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License