Η Μονή του Αγ. Νικολάου Τσιριλόβου[1] βρίσκεται στις δυτικές πλευρές του όρους Άσκιου (Σινιάτσικο), 4 χλμ. ΝΑ του σύγχρονου οικισμού της Κορησού και απέχει από την πόλη της Καστοριάς 19 χλμ. Για τη σύστασή της δεν διασώζονται μαρτυρίες παρά την άποψη του προ εκατοενταετίας και πλέον Μητροπολίτη Καστοριάς Φιλάρετου(1900),[2] που υποστήριζε ότι πρέπει να κτίστηκε στα τέλη του 18ου αι. [3] Πληροφορίες για την μονή υπάρχουν από το 1872 και μεταγενέστερα, όπου ήταν ηγούμενος ο Γρηγόριος (Διαμαντίδης) (1872-1912) και η μονή λειτούργησε ως ορφανοτροφείο και σχολείο για τα παιδιά των γύρω χωριών. Στον Μακεδονικό Αγώνα το μοναστήρι αποτέλεσε καταφύγιο των Μακεδονομάχων έναντι της βουλγαρικής επιβουλής και επιβολής και φιλοξένησε και τον Παύλο Μελά, όπως ο ίδιος αναφέρει στις επιστολές του προς την γυναίκα του Ναταλία Δραγούμη.[4] Η ομάδα του Κόλε στις 26 Φεβρουαρίου του 1905,[5] κατέστρεψε το μοναστήρι,[6] και στη συνέχεια το μοναστήρι του Αγ. Νικολάου Κορομηλιάς, για να επακολουθήσει στις 17 Μαρτίου και η αποτέφρωση της Μονής Ζηγκοβίτσης[7] με αποτέλεσμα από ελληνικής πλευράς να αναληφθεί στις 25 Μαρτίου 1905[8] η επιχείρηση Ζαγκορίτσανης η οποία στη βουλγαρική βιβλιογραφία αναφέρεται ως «η σφαγή της Ζαγκορίτσανης». 'Εκτοτε η μονή εισέρχεται σε μια περίοδο παρακμής και μαρασμού. Μέχρι το 1963 αποτελούσε μετόχι της γειτονικής μονής Αγ. Αναργύρων, οπότε και ανασυστάθηκε ως γυναικείο πλέον μοναστήρι, με την καθοδήγηση του Αρχιμανδρίτη Σεβαστιανού Στεφανόπουλου. Τότε ανοικοδομήθηκε η νέα πτέρυγα και το παρεκκλήσι του Αγ. Αντωνίου κοντά στο παλιό συγκρότημα, ενώ ανεγέρθηκε νέο καθολικό, τύπου τρίκλιτης βασιλικής, το 1969.[9]

Παραπομπές-Σημειώσεις

↑ Τσιρίλοβο είναι η παλαιά ονομασία του μικρού διπλανού χωριού που σήμερα ονομάζεται Άγιος Νικόλαος (Κορησού) προς διάκριση του εγκατελειμένου χωριού Άγιος Νικόλαος (Βογατσικού).
↑ Φιλάρετος Βαφείδης Μητροπολίτης Καστορίας και κατόπιν Διδυμοτείχου, «Κὢδιξ τῆς ἱερᾶς Μητροπόλεως Καστορίας καί τινα ἐκκλησιαστικά βιβλία ἀποκείμενα ἐν τισι τῶν ἐκκλησιῶν αὐτής», 1900
↑ Φιλάρετος Βαφείδης, Περί των εν τη επαρχία Καστορίας ιερών μονών, περ. Εκκλησιαστική Αλήθεια, τ. 20, Κωνσταντινούπολη 1900
↑ Ναταλία Μελά, Παύλος Μελάς,σσ. 233-237 εκδ. Δωδώνη, (1963)
↑ Μικρό ιστορικό του Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου
↑ Силянов Христо (Silyanov Risto) Освободителните борби на Македония, том II, стр. 138, 2010
↑ Dakin Douglas : The Greek Struggle in Macedonia 1897-1913,(κάψανε τον Ηγούμενο κι έναν μοναχό) σ. 298.
↑ Ι.Ε.Ε. τόμ. ΙΔ΄σ. 245 «Τον Μάρτιο ο Καούδης χτύπησε εξαρχικούς που μετέφεραν όπλα στη Ζαγορίτσανη... Από τη μεριά τους Βούλγαροι από τη Ζαγορίτσανη με τον Κόλε έκαψαν το μοναστήρι του Τσιρίλοβο και λίγες μέρες αργότερα το μοναστήρι της Σλίβενης. Αποφασισμένος να τιμωρήσει τη Ζαγορίτσανη, ο Τσόντος συγκέντρωσε και τα σώματα του Μακρή, του Καούδη, του Πούλακα και του Γουδή (300 άνδρες) και στις 25 Μαρτίου/7 Απριλίου μπήκε στο χωριό, σκότωσε 79 άτομα (sic) και έβαλε φωτιά σε σπίτια. Οι Τούρκοι άκουσαν το θόρυβο και έτρεξαν, αλλά ο Βάρδας τους κράτησε μακριά ώσπου να τελειώσει και έπειτα έφυγε στο Λέχοβο και από εκεί στη Λόσνιτσα, το Βογατσικό και το Αντριάνοβο. Αυτή η επίθεση έδωσε αφορμή για μεγάλη κατακραυγή και διαμαρτυρίες από την Ευρώπη. Δόθηκαν τότε αυστηρές εντολές στο Βάρδα να μην επαναλάβει τέτοιου είδους ενέργειες».
↑ Ε. Κουτσαύτης, Η ιερά μονή Αγίου Νικολάου (Κορησός) Καστοριάς, σσ. 68-83, (2004)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Μονή Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου

Ιστοσ. Αμήν, Γνωριμία με την Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου «Τσιριλόβου» Καστοριάς, 26/11/2011