Μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου Ανωπόλεως

Περιφέρεια : Κρήτης
Νομός : Ηρακλείου

-- Δήμος Γουβών --

Η Μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου βρίσκεται στα ανατολικά της Ανωπόλεως Πεδιάδας, σε απόσταση 150 μέτρων. Η θέση της είναι σε μια μικρή κοιλάδα και σε υψόμετρο 170 μέτρων. Γιορτάζει στις 8 Μαΐου και διαθέτει ξενώνα. Το 2001 απεγράφησαν 5 άτομα.

Ιστορικά στοιχεία

Το μοναστήρι υπήρξε μετόχι άλλης παλαιότερης μονής του Αγίου Γεωργίου, η οποία βρισκόταν στην αριστερή όχθη του χειμάρρου Αποσελέμη, στα 800 περίπου μέτρα από τη θάλασσα. Εκείνη η μονή εγκαταλείφθηκε στα μεσαιωνικά χρόνια λόγω των πειρατικών επιδρομών. Ο δίκλιτος ναός της μονής κτίστηκε κατά την Ενετοκρατία και διαλύθηκε από τους Ναζί το 1942. Τα υλικά του χρησιμοποιήθηκαν για οχυρωματικούς σκοπούς. Η παλιά εικόνα του Αγίου Γεωργίου μεταφέρθηκε στη νέα έδρα της Μονής, όπου υπάρχει και στις μέρες μας.

Έπειτα από την Κρητική Επανάσταση του 1866 με 1869 ανακαινίστηκε από τον κτήτορά της, ο οποίος ήταν ο Ηγούμενος Ματθαίος. Παλαιότερα η μονή ήταν σταυροπηγιακή. Έγινε ενοριακή το 1730 και στέγασε το Δημοτικό Σχολείο (1840-1908) στο οποίο δίδαξαν οι μετέπειτα Μητροπολίτες Κρήτης Τιμόθεος Βενέρης και Τίτος Ζωγραφίδης.

Στη διάρκεια της Επανάστασης του 1897, η Μονή καταστράφηκε ξανά και όσοι μοναχοί δεν πρόφτασαν να την εγκαταλείψουν, σφαγιάστηκαν. Ο ναός, το τέμπλο και οι εικόνες πυρπολήθηκαν, ενώ κάποιες εικόνες πρόλαβαν και τις είχαν πάρει οι μοναχοί που έφυγαν. Το 1908 η Μονή ανακαινίστηκε από τον ηγούμενο Καλλίνικο Δασκαλάκη και από τότε αναπτύχθηκε. Στο χώρο του μοναστηριού βρίσκονται πολλές ενδιαφέρουσες φορητές εικόνες.

Βιβλιογραφία

Το Ηράκλειον και ο Νομός του, εκδ. Νομ. Ηρακλείου.

Δημοτική Ενότητα Γούβων
Δημοτική Κοινότητα Ανωπόλεως
Ανώπολις, η
Γούρναι, αι
Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου, η
Χάνιον του Κοκκίνη, το
Δημοτική Κοινότητα Γουβών
Αγία Πελαγία, η
Γούβαι, αι
Καλιβομούρης, ο
Κάτω Γούβαι, αι
Πελεκητά, τα
Σκοτεινόν, το
Τοπική Κοινότητα Ελαίας
Άγιος Ρωμανός, ο
Δία, η (νησίς)
Ελαία, η
Καρτερός, ο
Σταυρωμένο, το
Τοπική Κοινότητα Επάνω Βαθείας
Άγιος Ιωάννης, ο
Επάνω Βάθεια, η
Τοπική Κοινότητα Καλού Χωρίου
Καλόν Χωρίον, το
Τοπική Κοινότητα Κάτω Βαθείας
Βαθειανός Κάμπος, ο
Βραχόκηπος, ο
Κάτω Βάθεια, η
Τοπική Κοινότητα Κόξαρης
Άγιος Γεωργιος, ο
Κόξαρη, η
Τοπική Κοινότητα Χαράσου
Βορός, ο
Χαρασόν, το