Μελιγαλάς Μεσσηνίας

Περιφέρεια : Πελοποννήσου
Νομός : Μεσσηνίας

Ο Μελιγαλάς είναι κωμόπολη του νομού Μεσσηνίας. Βρίσκεται στην περιοχή της Άνω Μεσσηνίας και αποτελεί το μεγαλύτερο εμπορικό και αγροτικό κέντρο της περιοχής. Χτισμένο στον λόφο του Άι-Ηλιά, στην αριστερή όχθη του Παμίσου, σε εύφορη κοιλάδα. Τα περισσότερα σπίτια του χωριού είναι πέτρινα. Συνδέεται με αμαξιτούς δρόμους με την Καλαμάτα, τη Μεγαλόπολη και τις περιοχές της Β. Μεσσηνίας, καθώς και με το σιδηροδρομικό δίκτυο Πελοποννήσου, διαθέτοντας σταθμό, του άλλοτε σιδηροδρόμου ΣΠΑΠ.

Αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου όπου το 1928 αριθμούσε 2.279 κατοίκους και στην απογραφή του 2001 αριθμούσε 1.426 κατοίκους. Από το 1960 διέθετε πλήρες εξατάξιο γυμνάσιο, ειρηνοδικείο, αστυνομικό τμήμα, ταχυδρομείο, υποθηκοφυλάκειο και δημοτικά σχολεία.
Εκκλησιαστικά αποτελεί ιδιαίτερη αρχιερατική περιφέρεια της Ιεράς Μητρόπολης Μεσσηνίας. Ο μητροπολιτικός ναός της πόλης είναι αφιερωμένος στο Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

Ιστορία
Η μάχη και η σφαγή του Μελιγαλά

Κύριο άρθρο: Μάχη και σφαγή του Μελιγαλά

Τις τελευταίες μέρες της Γερμανικής κατοχής του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα (1941-1944), η πόλη είχε μετατραπεί σε πεδίο σύγκρουσης μεταξύ των δυνάμεων της Εθνικής Αντίστασης (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ), υπό την ηγεσία του Άρη Βελουχιώτη, και των συνεργατών των Ναζί, τα Τάγματα Ασφαλείας, που βρίσκονταν έξω από την πόλη. Μετά από 14-ήμερη μάχη (2 Σεπτεμβρίου, 1944 με 16 Σεπτεμβρίου, 1944), η οποία κορυφώνεται το τριήμερο 13-16 Σεπτεμβρίου, τα Τάγματα Ασφαλείας ηττώνται, και ζητούν ανακωχή προκειμένου να παραδοθούν. Οι όροι δεν γίνονται δεκτοί από τις δυνάμεις αντίστασης που κατέλαβαν τον Μελιγαλά. Στην πόλη του Μελιγαλά βρίσκονταν εκείνη την περίοδο οχυρωμένοι, όχι μόνο ντόπιοι, αλλά και πολλοί κάτοικοι από γειτονικές περιοχές. Υπολογίζεται,σύμφωνα με διάφορες πηγές, ότι τις ημέρες που ακολούθηαν πρέπει να εκτελέστηκαν από 1.000 έως 2.000 άνθρωποι που βρίσκονταν οχυρωμένοι μέσα στην πόλη, από τις δυνάμεις του (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ), οι περισσότεροι εκ των οποίων εκτελούνται και θάβονται μαζικά σε έναν τάφο λίγο έξω από τον Μελιγαλά, την "Πηγάδα". Ακόμα και σήμερα γίνονται συζητήσεις και ακούγονται διάφορες εκδοχές (που όμως συνήθως είναι ιδεολογικά φορτισμένες) για την ταυτότητα των εκτελεσθέντων, αλλά και τον τρόπο εκτέλεσης τους.

Σύμφωνα με την εκδοχή της αριστεράς, όλα ανεξαιρέτως τα θύματα υπήρξαν ταγματασφαλίτες, συνεργάτες των Γερμανών και δεν εκτελέστηκαν βάσει οργανωμένου σχεδίου, αλλά μετά από άναρχα μαζικά αντίποινα προς αυτούς[1] . Αντίθετα στον ιδεολογικό αντίποδα υποστηρίζουν πως τα θύματα του Μελιγαλά δεν ήταν μόνο ταγματασφαλίτες, αλλά και πολλοί άμαχοι και ότι η σφαγή έγινε βάσει οργανωμένου σχεδίου του (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ) [2].Στη μεταπολεμική Ελλάδα όλες οι κυβερνήσεις απέδιδαν φόρο τιμής στους εκτελεσθέντες, παρουσιάζοντας το περιστατικό ως μία κοινή σφαγή γυναικόπαιδων από τους κομμουνιστές. Αυτή η τελετή σταμάτησε μετά το τέλος της Χούντας των Συνταγματαρχών. Σήμερα, μόνο μέλη ακρο-δεξιών οργανώσεων συνηθίζουν να αποδίδουν φόρο τιμής στους εκτελεσθέντες.

Παραπομπές

1. ↑ http://www.iospress.gr/ios2005/ios20050911.htm Η μαύρη εθνική πηγάδα
2. ↑ http://panosz.wordpress.com/2009/09/11/civil_war-23/

* Η μαύρη Εθνική Πηγάδα, Ελευθεροτυπία, 11/09/2005