.
Περιφέρεια : Κρήτης
Νομός : Ηρακλείου
-- Δήμος Τεμένους --
Η Κυπάρισσος ή Κυπαρίσσι (347 κάτοικοι το 2001) είναι χωριό της Κρήτης και ομώνυμο τοπικό διαμέρισμα του Δήμου Τεμένους του νομού Ηρακλείου, στην επαρχία Τεμένους. Βρίσκεται σε υψόμετρο 220 μ. με ωραία θέα σε ολόκληρη την κοιλάδα, στο 22ο χιλιόμετρο της αρτηρίας προς Κανλί Καστέλι. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την ελαιοκομία και με την αμπελοκαλλιέργεια. Η οικονομία του χωριού βασίζεται στη σταφίδα. Στο χωριό βρίσκεται ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα. Οι σημερινοί κάτοικοι κατάγονται από τα Ανώγεια Μυλοποτάμου. Στον οικισμό λειτουργούν Δημοτικό Σχολείο και νηπιαγωγείο.
Πρώην όνομα Ντουμπρουτζή Μετόχι
Τοπικό διαμέρισμα Κυπαρίσσου
Το τοπικό διαμέρισμα Κυπαρίσσου απαρτίζεται από 5 οικισμούς. Έχει συνολικό πληθυσμό 866 κατοίκους. Οι οικισμοί (και σε αγκύλες ο πληθυσμός τους το 2001) είναι:
* η Κυπάρισσος [ 347 ], έδρα.
* το Γαλένι [ 19 ]
* ο Καλός [ 101 ]
* η Καρκαδιώτισσα [ 185 ],
* το Ρουκάνι [ 214 ] ,
η Κυπάρισσος [ 347 ]
το Γαλένιον [ 19 ]
ο Καλός [ 101 ]
η Καρκαδιώτισσα [ 185 ]
το Ρουκάνιον
Ιστορικά στοιχεία
Στη διάρκεια λατομικών εργασιών ανακαλύφθηκε τυχαία πρωτομινωικός τάφος μέσα σε κοίλωμα βράχου από την πρώτη υπονεολιθική περίοδο. Μέσα από τον τάφο βρέθηκαν αγγεία με γραμμική διακόσμηση, ένα σε σχήμα πλοιαρίου, μαχαιράκια από οψιδιανό και χάλκινα αντικείμενα. Στο λόφο Κορφή του Βαθειά βρέθηκε εκτεταμένο ορθογώνιο κτήριο (Κρητ. Χρον. , Ε΄, 444).
Το χωριό αναφέρεται στον κατάλογο του Fr. Barozzi το 1577 και του Fr. Basilicata (1630) ως Chiparissi, όπως επίσης στον Καστροφύλακα (Κ 101) το 1583 με 39 κατοίκους.
Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται με το όνομα Ντουμπρουτζή Μετόχι από το όνομα του ιδιοκτήτη.
Η Καρκαδιώτισσα έλαβε το όνομά της από την παλαιά εκκλησία της Παναγίας Καρκαδιώτισσας. Κατά την Βενετοκρατία αποτελούνταν από δύο οικισμούς: Carcadiotissa Apano και Carcadiotissa Cato. Το 1583 αναφέρεται Carcaviotissa Catto με 25 κατ. και Arcaviotes Apano με 136 κατ. (Καστροφύλακας, Κ 101).
Στα βόρεια του χωριού αυτού βρίσκεται το παλιό εξωκλήσι του Αστράτηγου, με λείψανα τοιχογραφιών. Κατά την Τουρκοκρατία κατοικούνταν μόνο από Τούρκους, 116 το 1881. Στα βορειοδυτικά του χωριού σώζονται τα ερείπια του χωριού Αγαλαντές, το οποίο αναφέρεται το 1583 ως Agalanandes με 38 κατ. (Καστροφύλακας Κ 101).
Το Καλού γράφεται Calu στον Καστροφύλακα (Κ 101) το 1583 με 89 κατοίκους. Το 1881 κατοικούσαν αποκλειστικά Τούρκοι (85 τότε). Στα βορειοανατολικά του χωριού αυτού στη θέση Τραπέζα βρέθηκαν τάφοι με σαρκοφάγους και κτερίσματα, τα οποία χρονολογούνται από την Υστερομινωική Περίοδο. Στη θέση Πελεκητά, στα 200 μέτρα βόρεια του χωριού, υπάρχουν «πατητήρια», γούρνες κλπ. λαξευμένα σε βράχο, από όπου προήλθε και το όνομα.
Το Ρουκάνι αναφέρεται στην απογραφή του Καστροφύλακα το 1583 με 76 κατ. και με την ονομασία Rucani (K 101). Κατά την Τουρκοκρατία κατοικούνταν μόνο από Τούρκους. Η ονομασία προέρχεται από τον Κώστα Ρουκάνη, ο οποίος ήταν απελεύθερος που αναγράφηκε στους καταλόγους της συνθήκης Ενετών-Καλλέργη το 1299. Το χωριό αυτό, όπως και άλλα 20 στην Κρήτη, το είχε αγοράσει ο καρδινάλιος Βησσαρίων όταν έγινε Λατίνος πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης το 1463. Όλα αυτά τα κληροδότησε έπειτα στους διαδόχους του.
Βιβλιογραφία
* Το Ηράκλειον και ο Νομός του, Έκδοση Νομαρχίας Ηρακλείου.
* Creta Sacra, II, 40.
* Τσιρπανλής Ζαχαρίας, «Το κληροδότημα του καρδιναλίου Βησσαρίωνος» , Θεσσαλονίκη 1967.
| Δημοτική Ενότητα Τεμένους |
|---|
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Σύλλα |
| Άγιος Σύλλας, ο |
| Ζερβού Μετόχιον, το |
| Κάμπος, ο |
| Μαλάδες, οι |
| Τσαγκαράκιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Κυπαρίσσου |
| Γαλένιον, το |
| Καλός, ο |
| Καρκαδιώτισσα, η |
| Κυπάρισσος, η |
| Ρουκάνιον, το |
| Τοπική Κοινότητα Προφήτη Ηλία |
| Προφήτης Ηλίας, ο |
Νομός Ηρακλείου : Δήμος Ηρακλείου | Αγίας Βαρβάρας | Αρκαλοχωρίου | Αρχανών | Αστερουσίων | Βιάννου | Γαζίου | Γοργολαΐνη | Γόρτυνας | Γουβών | Επισκοπής | Ζαρού | Θραψανού | Καστελλίου | Κόφινα | Κρουσώνα | Μαλίων | Μοιρών | Νέας Αλικαρνασσού | Νίκου Καζαντζάκη | Παλιανής | Ρούβα | Τεμένους | Τυλίσου | Τυμπακίου | Χερσονήσου Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Ηρακλείου. |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
