-- Δήμος Σταυρούπολης --

Τα Κομνηνά είναι πεδινό χωριό της Θράκης στην Περιφερειακή Ενότητα Ξάνθης.[1]

View Larger Map

Γεωγραφία - Ιστορία

Τα Κομνηνά βρίσκονται προς τα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας και είναι κτισμένα στην ανατολική πλευρά της κοιλάδας του Νέστου σε υψόμετρο 144 μέτρα[2]. Το χωριό απέχει 8 χλμ. Β.-ΒΔ. από το Εύλαλο (έδρα του δήμου), 18 χλμ. ΝΔ. από την Ξάνθη και 43 χλμ. Α.-ΒΑ. από την Καβάλα και θεωρείται ένα από τα "Νεστοχώρια" της περιοχής. Δυτικά του περνάει η ΕΟ Ξάνθης - Καβάλας, βόρεια είναι ο οικισμός Θαλασσιά και περνάει η Εγνατία Οδός, νοτιοανατολικά είναι ο Άγιος Αθανάσιο και νότια η Κρεμαστή.
Ιστορία

Στην τοποθεσία "Μάγκοβα", βόρεια του χωριού προς την Σταυρούπολη, υπάρχει μακεδονικός τάφος (πιθανολογείται του 2ου αιω. π.Χ.) που θεωρείται ο μεγαλύτερος, πιο καλοδιατηρημένος και πιο εντυπωσιακός μακεδονικός τάφος της Θράκης και έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος.[3][4] Στην περιοχή έχουν βρεθεί νομίσματα του 4ου, 6ου και 12ου αι καθώς και όστρακα βυζαντινής χρηστικής κεραμικής. Σε απόσταση 2,5 χλμ. νοτιοδυτικά και στην τοποθεσία "Εξοχή" είναι το οχυρωμένο ύψωμα "Καλές" ή "Φρούριο Κομνηνών" όπου υπάρχουν λείψανα οχυρωματικού περιβόλου που πιθανολογείται ότι ήταν μια από τις «Θρακικές ακροπόλεις» των Μακεδόνων από την εποχή του Φίλιππου Β'.[5] Η τοποθεσία έχει κηρυχθεί από το 1981 αρχαιολογικός χώρος.[6]
Ονομασία - Διοικητικά

Την περίοδο της τουρκοκρατίας αναφέρεται ως Κουρουλάρ και ανήκε από το 1878 ως το 1912 στο βιλαέτι Aδριανούπολης, στο σαντζάκι Γκιουμουλτζίνας (Kομοτηνής) και στον καζά Ξάνθης.[7] Με το ίδιο όνομα αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1919 στο ΦΕΚ 251Α - 20/11/1919 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Σαρνίτς. Το 1928 με το ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 μετονομάστηκε σε Κομνηνά.[8] Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» αποτελεί την τοπική κοινότητα Κομνηνών που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Σταυρούπολης του Δήμου Ξάνθης και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει ως πληθυσμό 261 κατοίκους.[9]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Κομνηνά - προϊστορική εποχή από τον ιστότοπο Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός
Μακεδονικός τάφος Κομνηνών Σταυρούπολης από τον ιστότοπο του Δήμου Ξάνθης
Το Φρούριο Κομνηνών από τον ιστότοπο https://www.kastra.eu/
Κομνηνά Ξάνθης ...το χωριό μας στο https://www.youtube.com/
12 Ιουνίου 1944: Κτηνωδίες των Βουλγάρων κατακτητών στα Κομνηνά Ξάνθης από τον ιστότοπο https://infognomonpolitics.gr/
Η πεζοπορική διαδρομή "Ξάνθη (Στενά Νέστου): Κομνηνά-Γαλάνη" από τον ιστότοπο https://el.wikiloc.com/

Παραπομπές

Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 58, τομ. 18.
«ΚΟΜΝΗΝΑ (Χωριό) ΞΑΝΘΗ - GTP». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021.
«Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Μακεδονικός τάφος στη Σταυρούπολη». odysseus.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021.
«ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021.
«Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός - Ιστορία». www.xanthi.ilsp.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021.
«ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021.
«Θρακικός Ηλεκτρονικός Θησαυρός - Ιστορία». www.xanthi.ilsp.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021.
«ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021.
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10502 (σελ. 28 του pdf)