.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Θεσσαλίας
Νομός : Καρδίτσας

Νομός Καρδίτσας Δήμος Αχελώου

-- Δήμος Αχελώου --

Το Καταφύλλι είναι ορεινό χωριό του νομού Καρδίτσας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.100 μέτρων στις πλαγιές των Αγράφων και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Θεσσαλίας. Το Καταφύλλι ανήκει στον δήμο Αχελώου και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 392 κάτοικοι, που ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στο δημοτικό διαμέρισμα Καταφυλλίου υπάγονται οι οικισμοί: Αρδάνοβο, Καταφύλλι, Κελλάρια, Πράβα, Συκιά και Ταξιάρχης.

Από τον Αθάμα μέχρι σήμερα

Το χωριό πήρε το όνομα ‘Σελιπιανά’ από τον βασιλιά των Αθαμάνων ‘Σέλιπο’. Μετονομάστηκε σε ‘Καταφύλλι’ το 1930 με το προεδρικό διάταγμα 17/7/1930 ΦΕΚ 251/1930. Στο Καταφύλλι (Σελιπιανά), σε ένα δελφικό τοπίο, υπάρχει αρχαιολογικός χώρος. Ορισμένοι ερευνητές (Χρ. Γκλέζος 1985) τοποθετούν σ’αυτό την πρωτεύουσα των Αθαμάνων «Αργιθέα», καθώς η τοποθεσία έλεγχε τις διαβάσεις και τα περάσματα προς την Ευρυτανία και το ισχυρό κράτος των Αιτωλών στα ελληνιστικά χρόνια, με τους οποίους οι Αθαμάνες ήταν σύμμαχοι το μεγαλύτερο διάστημα. Σήμερα η επικοινωνία γίνεται δια μέσου της επιβλητικής γέφυρας του Αχελώου στο Αρδάνοβο-Αυλάκι.

Η Αθαμανία ήταν η περιοχή της κεντρικής Πίνδου που διαρρέεται από τον Αχελώο. Περιελάμβανε το νοτιοανατολικό τμήμα της Ηπείρου και το δυτικό ορεινό τμήμα της Θεσσαλίας. Αθαμάνες και Μολοσσοί αποκαλούνται λαοί της Ηπείρου από το Στράβωνα. Η ορεινή περιοχή του νομού Καρδίτσας, όπου βρίσκονται τα χωριά της Αργιθέας, αποτελούσε στην αρχαιότητα τμήμα της Αθαμανίας. Οι Αθαμάνες ήταν ένα από τα ελληνικά φύλα που εγκαταστάθηκαν εδώ τη 2η χιλιετία π.Χ. και πήραν μέρος στις μετακινήσεις των Ελλήνων στα τέλη του 12ου αιώνα π.Χ. ως τον 9ο αιώνα π.Χ. Γενάρχης τους, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Απολλόδωρου, ήταν ο Αθάμας - γιος του Αιόλου και της Εναρέτης – ο βασιλιάς της Βοιωτίας, ο οποίος εγκαταστάθηκε στις πλαγιές της Πίνδου μετά από περιπλανήσεις. Διώχθηκε από την πατρίδα του επειδή είχε σκοτώσει το γιο του - με την Ινώ - Λέαρχο.

Μεταξύ των βασιλέων της Αθαμανίας αναφέρονται ο Θεόδωρος, ο Αργίθεος, ο Θεόδωρος Β΄, ο Αμύνανδρος και ο Σέλιπος.

Η Αθαμανία αναδείχτηκε σε ισχυρό κράτος κατά την περίοδο 250-167 π.Χ. επί βασιλέων, Θεοδώρου Β’, Αμυνάνδρου και Σελίπου.
Ενδεικτικές χρονολογίες γεγονότων.

• 1330 π.Χ. Ο Αθάμας γίνεται βασιλιάς των Μινύων Βοιωτών

• 1300 π.Χ. Ο Αθάμας διωγμένος από το βασίλειό του, ακούγοντας το χρησμό του μαντείου, να βρει τόπο άγριο και ορεινό, κατέληξε στις πλαγιές της Πίνδου. Γάμος Αθάμα με τη Θεμιστώ (κόρη του Υψέως και της Κρέουσας) και ίδρυση της Αθαμανίας

• 1100 π.Χ. Κάθοδος Δωριέων. Οι Δωριείς δεν επικράτησαν όμως απέναντι στους Αθαμάνες που ήταν σκληροτράχηλοι.

• 1050 π.Χ. Χωρισμός Αθαμανίας σε 4 τμήματα.

• 500 π.Χ. Πρώτες αναφορές στην ελληνικότητα των Αθαμάνων. "Οι έκγονοι του Αθάμαντος, Έλληνες γαρ (Πλάτων).

• Στο τέλος του 5ου και στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. ήταν φίλοι των Λακεδαιμονίων.

• 395 π.Χ. Απόσπαση από τη συμμαχία της Σπάρτης και συμμετοχή στη συμμαχία των Αθηναίων, Βοιωτών, Θεσσαλών και άλλων.

• 375 π.Χ. Συμμετοχή στη Β’ Αθηναϊκή συμμαχία.

• 355 π.Χ. Συμμαχία με Μακεδόνες, Θεσσαλούς και άλλους εναντίον των Φωκιέων στον Γ’ Ιερό Πόλεμο.

• 323 π.Χ. Συμμαχία με Αθηναίους εναντίον των Μακεδόνων στο Λαμιακό πόλεμο.

• 281-272 π.Χ. Κατάληψη της Αθαμανίας από τον Πύρρο.

• 250 π.Χ. Βασιλιάς ο Θεόδωρος, χτίσιμο Θεοδωρίας.

• 220-178 π.Χ. Βασιλιάς Αμύνανδρος, ακμή και πλούτος της Αθαμανίας.

• 191 π.Χ. Η Αθαμανία γίνεται μακεδονική επαρχία. Ο Αμύνανδρος καταφεύγει στην Αμβρακία με τη σύζυγο του Απάμια και τα παιδιά του.

• 190/189 π.Χ. (χειμώνας). Ανάκτηση της Αθαμανίας από τον Αμύνανδρο.

• 178 π. Χ. Βασιλιάς ο Σέλιπος, τελευταίος βασιλιάς των Αθαμανών.

• 168 π.Χ. Υποταγή στους Ρωμαίους και καταστροφή της χώρας από το στρατό του Αιμίλιου Παύλου.

• 164-63 π.Χ. Σταδιακή πτώση και διάλυση.

Μέχρι τα μέσα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα υπήρχαν ορατά απομεινάρια από τα κτίσματα των ανακτόρων κάτω από τον τεράστιο βράχο, που έχει το όνομα Καταφύλλι. Ερείπια των ανακτόρων, αλλά και σπιτιών εντοπίστηκαν στις θέσεις Κελιά και Γκούρα. Στις θέσεις αυτές βρέθηκαν διάφορα αρχαία αντικείμενα, αγαλματίδια, πιθάρια, νομίσματα κλπ. Μεταξύ αυτών το άγαλμα της θεάς Αθηνάς και ορειχάλκινο αγαλματίδιο της Σκύλας του 4ου αιώνα π. Χ. που είναι κατασκευασμένο με τη μέθοδο του χυμένου κηρού. Κατά τους αρχαιολόγους απεικονίζει τη μυθική Σκύλλα που ταλαιπώρησε τον Οδυσσέα.
Πλεισίβου

Μετά τη διάλυση της Αθαμανίας και αφού από την περιοχή πέρασαν κατακτητές, το χωριό κτίστηκε πάλι στη θέση Πλεισίβου, στη νοτιοδυτική πλευρά της Μιρμιτζάλας. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το πότε κτίστηκε. Ωστόσο από τις ονομασίες των εκκλησιών και από τα ερείπιά τους, που υπήρχαν μέχρι τα μέσα του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, συμπεραίνουμε ότι κτίστηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Η παράδοση λέει ότι το χωριό κτίστηκε στη θέση αυτή από τους κατοίκους των συνοικισμών του χωριού, όταν αποφάσισαν να κατοικήσουν όλοι μαζί για να είναι λιγότερο ευάλωτοι στους διάφορους επιδρομείς. Μέχρι κοντά στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρχαν ερείπια αυτών των συνοικισμών που μαρτυρούσαν την ύπαρξή τους. Οι ονομασίες τους που χρησιμοποιούνται και σήμερα είναι: Πύρλη, Ταξιάρχες, Πρόδρομος, Κελλάρια, Μετόχι και Αρδάνοβο. Το χωριό στου Πλεισίβου καταστράφηκε πριν το 1785 από πολυάριθμο ‘ασκέρι’. Οι κάτοικοι πληροφορήθηκαν τον ερχομό του Τούρκικου στρατού, καθώς και το σκοπό τους να λεηλατήσουν και να καταστρέψουν το χωριό. Οι περισσότεροι έκρυψαν τα πολύτιμα υπάρχοντά τους και έφυγαν. Ο εχθρικός στρατός αφού δολοφόνησε όσους κατοίκους βρήκε, λεηλάτησε το χωριό και το πυρπόλησε.
Νεότερα χρόνια

Η περιοχή σχεδόν ερήμωσε μετά την καταστροφή του Πλεισίβου. Δεν άργησαν όμως να εμφανιστούν και νέοι κάτοικοι. Κατατρεγμένοι κυρίως από τους κατακτητές από διάφορα μέρη, αναζήτησαν καταφύγιο στην περιοχή αυτή. Το νέο χωριό κτίστηκε κοντά στη θέση των ερειπίων των παλιών ανακτόρων και οικιών των Αθαμάνων, στα Σελιπιανά. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από τους Τούρκους και την οργάνωση του Ελληνικού κράτους εξέλειπε ο κίνδυνος επιδρομών και σιγά-σιγά οι κάτοικοι άρχισαν να φτιάχνουν νέες κατοικίες, εκεί όπου είχαν τα χωράφια τους. Έτσι δημιουργήθηκαν οι νέοι συνοικισμοί που υπάρχουν και σήμερα, Ταξιάρχες, Πρόδρομος, Πλατανάκια, Κελλάρια, Γελαδόγρεκο, Αρδάνοβο, Πράβα και Συκιά.
Πηγές

. http://www.katafylli.gr. Ανακτήθηκε στις 20/08/2010

. http://www.perseus.tufts.edu/hopper. Ανακτήθηκε στις 20/08/2010

. http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/Livy/index.html. Ανακτήθηκε στις 20/08/2010

. http://www.attalus.org/index.html. Ανακτήθηκε στις 20/08/2010

------

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΧΕΛΩΟΥ
Τοπική Κοινότητα Αργυρίου
Αργύριον, το
Μακρύκαμπος, ο
Μεγάλη Πέτρα, η
Τοπική Κοινότητα Βραγκιανών
Βραγκιανά, τα
Γριμπιανά, τα
Δένδρος, ο
Νεοχώρια, τα
Νούλες, αι
Ξεράκια, τα
Πλάγια, τα
Ρόγκια, τα
Τοπική Κοινότητα Καταφυλλίου
Αρδάνοβον, το
Καταφύλλιον, το
Κελλάρια, τα
Πράβα, η
Συκιά, η
Ταξιάρχης, ο
Τοπική Κοινότητα Μαράθου
Μάραθος Β', ο
Μάραθος, ο
Μελάνυδρον, το

Νομός Καρδίτσας: Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Καρδίτσας.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

Καταφύλλι Καρδίτσας

.