Θεσσαλία

Ελλάδα

Με τον όρο Θεσσαλία στη σύγχρονη περιφερειακή κατανομή της ελληνικής ανθρωπογεωγραφικής διασποράς, εννοούμε την ευρύτερη περιφέρεια και ιστορική-γεωγραφική περιοχή που βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του ηπειρωτικού κορμού της κεντρικής Ελλάδος. Στη σύνθεσή της περιλαμβάνει τους νομούς Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων.

Οικογενειακό ανάθημα του Δαόχου Β

Το όνομα της Θεσσαλίας συνδέεται με τους αρχαιότερους ελληνικούς μύθους. Μυθικός ήρωας της Θεσσαλίας αναφέρεται ο Θεσσαλός. Αυτός, κατά την παράδοση, ήταν γιος του Ηρακλή και της Χαλκιόπης. Άλλοι τον θεωρούν γιο του Ιάσονα και της Μήδειας, που σώθηκε και, επιστρέφοντας, έγινε βασιλιάς της Θεσσαλίας και της έδωσε το όνομά του. Η Θεσσαλία λεγόταν και Πελασγία, Αιολίς και Πανδώρα. Η χώρα φαίνεται πάντως ότι πήρε το όνομά της από τους Θεσσαλούς που την κατάκτησαν την εποχή του Τρωικού πολέμου.

Θεσσαλία Καραγκούνικο

Γεωγραφία

H συνολική της έκταση είναι 14.036 χλμ2, που αντιπροσωπεύει περίπου το 11% της συνολικής έκτασης της ελληνικής επικράτειας. Συνορεύει βόρεια με τις περιφέρειες της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, νότια με την περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, δυτικά με την περιφέρεια Ηπείρου, ενώ Ανατολικά βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος.

Grafik2

Θεσσαλία 1903

Το έδαφος ως προς τη διαμόρφωσή του είναι 50% ορεινό-ημιορεινό και 50% πεδινό και στα όριά του περιλαμβάνεται η πεδιάδα της Θεσσαλίας, η μεγαλύτερη πεδιάδα και σιτοβολώνας της ελληνικής επικράτειας, που διαρρέεται στο άξονα ανατολή-δύση από τον ποταμό Πηνειό, το τρίτο μεγαλύτερο ποτάμι της χώρας. Στις ορεινές περιοχές περιλαμβάνονται ο Όλυμπος, το νότιο τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, το βόρειο τμήμα των Αγράφων, η Όσσα, το Πήλιο και η Όθρυς.

Το διαμέρισμα της Θεσσαλίας περιβάλλεται από ψηλά βουνά, από τα οποία ξεχωρίζει ο Όλυμπος, το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας (2.917 μ Στα ΒΔ του Ολύμπου υψώνεται το βουνό Τιτάριον (ή Τίταρος,1.839 μ.). ΝΔ του Τιταρίου και κατά μήκος των Θεσσαλομακεδονικών ορίων απλώνονται τα Καμβούνια βουνά.

Στη συνέχεια ΝΔ των Καμβουνίων βρίσκεται το βουνό Βουνάσα (1.615 μ.) και δυτικά του, υψώνονται τα βουνά Χάσια.(1.564 μ.). ΝΑ των Χασίων υψώνονται τα Αντιχάσια, στη ΝΔ άκρη των οποίων υψώνονται οι απότομοι βράχοι των Μετεώρων. Δυτικά των Χασίων και Αντιχασίων υψώνονται τα βουνά της Πίνδου. Από τα βουνά της οροσειράς της Πίνδου που βρίσκεται μέσα στη Θεσσαλία το ανατολικότερο είναι ο Κόζιακας.(1.901 μ.). Ανατολικά του Κόζιακα και από Β. προς Ν. υψώνονται τα βουνά Λάκμος, στα βόρεια των οποίων, βρίσκεται ο αυχένας της Κατάρας και τα Αθαμανικά βουνά.

Στη συνέχεια προς Ν. των Αθαμανικών υψώνονται τα Θεσσαλικά Άγραφα, όπου ξεχωρίζουν τα βουνά Κακαρδίτσα (2.429 μ.), Βουτσικάκι (2.154 μ.), Ίταμος (1.490 μ.), Βουλγάρα (1.654 μ.), Κατάχλωρο (948 μ.) και Άγιος Ηλίας (1.280 μ.). Μετά από κάποια διακοπή και Α. των παραπάνω βουνών υψώνεται το βουνό Ναρθάκιον (1.011 μ.) και στη συνέχεια τα βουνά της Γκούρας.

Στην Ανατολική Θεσσαλία από Β. προς Ν. υψώνονται τα βουνά Όσσα (ή Κίσσαβος, 1.978 μ.) Μαυροβούνι (1.054 μ.) και το Πήλιο (1.547 μ.). Τέλος στην Κεντρική Θεσσαλία υψώνονται τα χαμηλά βουνά Ζάρκος (730 μ.), Τίτανον (693 μ.), Φυλληϊον (533 μ.), και Χαλκοδόνιο (725 μ.). Τα βουνά αυτά χωρίζουν σε τμήματα τη Θεσσαλική πεδιάδα.

Πεδιάδες έχει: των Τρικάλων-Καρδίτσας, Λάρισας-Τιρνάβου και Φαρσάλων. Εκτός από τις πεδιάδες αυτές υπάρχουν και μικρότερες πεδιάδες του Αλμυρού, του Βελεστίνου, του Αμουρίου, της Ελασσόνας, και των εκβολών του Πηνειού ποταμού.

Στο νησιωτικό τμήμα του γεωγραφικού διαμερίσματος της Θεσσαλίας ανήκουν τα νησιά των Βορείων Σποράδων (Εκτός από την Σκύρο ).

Στο μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας επικρατεί το ηπειρωτικό κλίμα.

Ιδιαίτερης σημασίας γεωστρατηγικό και οικονομικό έργο στην περιφέρεια της Θεσσαλίας είναι η τεχνητή λίμνη του Ταυρωπού, η οποία δημιουργήθηκε ύστερα από απόφραξη της κοίτης του Ταυρωπού, παραπόταμου του Αχελώου.

Κυριότερος ποταμός της Θεσσαλίας είναι ο Πηνειός. Οι υπόλοιποι είναι παραπόταμοί του. Ο Πηνειός διασχίζει ολόκληρη τη Θεσσαλία και σχεδόν στη μέση της. Οι παραπόταμοι του Πηνειού από δεξιά του είναι: ο Ενιππεύς, ο Κλινοβίτικος, ο Πορταΐτικος, ο Πάμισος και ο Καρδιτσιώτικος.

Από αριστερά του δέχεται τους παραποτάμους Μίκανη, Τρικαληνό, Νεοχωρίτη και Τιταρήσιο.

Άλλοι δευτερεύοντες παραπόταμοι του Πηνειού στην πλευρά αυτή είναι ο Κομέρκης, ο Καλομοίρης, ο Καστανιώτικος κ.ά. Την νότια και κεντρική Θεσσαλία διασχίζει ο Ενιππεύς με τους παραποτάμους Βελισιώτικο, Πενταμύλη, Κουμαρά και Χιλιαδιώτικο.

Τέλος την δυτική ορεινή Θεσσαλία διασχίζει για ένα διάστημα ο Αχελώος.

Παλαιότερα υπήρχαν πολλές λίμνες, οι οποίες αποξηράνθηκαν όπως η Κάρλα, η Ασκουρίς και η Νεσσωνίς. Σήμερα υπάρχει μόνο η τεχνητή λίμνη του Μέγδοβα.

Το υπέδαφος της περιφέρειας Θεσσαλίας διαθέτει ορυκτό πλούτο, κυρίως χρωμίτη, θειούχα μεταλλεύματα, αμίαντο, ιλμενίτη και κοιτάσματα λιγνίτη.

Το όνομα της Θεσσαλίας συνδέεται με την πρώτη κοιτίδα των φυλών που κατοίκησαν μετά ολόκληρη την Ελλάδα. Ο Όλυμπος, η κατοικία των θεών, η κοιλάδα των Τεμπών, όπου ο Απόλλωνας έδρεψε την πρώτη δάφνη, η Τρίκκη, η πατρίδα του πατέρα της ιατρικής Ασκληπιού και πολλές άλλες παραδόσεις έχουν ως κοιτίδα τη Θεσσαλία.

Από τους θρύλους της Θεσσαλίας σπουδαίος είναι ο θρύλος με τους Κένταυρους και τους Λαπίθες και του φοβερού αγώνα μεταξύ τους. Οι κενταυρομαχίες συμβολίζουν μάλλον τις καταιγίδες και ανάλογα φυσικά φαινόμενα. Ως πρώτος άρχοντας αναφέρεται ο Άδμητος, ο βασιλιάς των Φερών. Επίσης ο Πηλέας, που από τη Θέτιδα απέκτησε τον Αχιλλέα.

Θεσσαλική Συμμαχία,

Στην αρχαιότερη ελληνική ιστορική περίοδο, οι πόλεις της Θεσσαλίας διοικούνταν ολιγαρχικά από ισχυρές οικογένειες και ποτέ δεν ενώθηκαν. Στους περσικούς πολέμους οι Αλευάδες (οικογένεια αρχηγών) δήλωσε συμπαράσταση στους Πέρσες για την κατάληψη της Ελλάδας. Στους πολέμους του Μακεδόνα Φίλιππου του Ε' (200-197 π.Χ.) η Θεσσαλία έπαθε μεγάλες καταστροφές, γιατί στην περιοχή της έγιναν πολλές μάχες. Στη βυζαντινή εποχή, η Θεσσαλία αποτελούσε μέρος του βυζαντινού κράτους και δέχτηκε πολλές επιδρομές βαρβάρων, Γότθων κλπ.

Επί τουρκοκρατίας γνωστά είχαν γίνει τα 24 χωριά του Πηλίου που είχαν σχετική αυτονομία κι έτσι αναπτύχθηκαν οικονομικά και εξελίχθηκαν σε μεγάλα κέντρα βιοτεχνίας και εμπορίου. Παράλληλα με την οικονομική άνθηση παρουσίασαν και πνευματική και το Πήλιο έγινε ένα από τα φυτώρια του Ελληνικού Διαφωτισμού. Στη Ζαγορά ιδρύθηκε σχολή το "ελληνομουσείον", όπου σπούδασε και ο φλογερός επαναστάτης και αγωνιστής Ρήγας Φεραίος (γεννήθηκε στις Φερές) που τόσο πρόσφερε στον ελληνικό αγώνα εναντίον των Τούρκων.

Ονομαστά ήταν επίσης και τα Αμπελάκια, χωριά κοντά στον Κίσσσαβο, που είχαν δημιουργήσει τον πρώτο στην Ευρώπη συνεταιρισμό και στα βαφεία τους έκαναν βαφές με ανεξίτηλα χρώματα.

Η Θεσσαλία ενώθηκε με την ελεύθερη Ελλάδα, εκτός από την επαρχία της Ελασσόνας το 1881. Στη νεότερη ιστορία γνωστή είναι η εξέγερση των Θεσσαλών αγροτών στα 1910 για την κατάργηση των τσιφλικιών και το ξαναμοίρασμα της γης στους γεωργούς που την καλλιεργούσαν, ώστε να μην την κατέχουν οι τσιφλικάδες, και οι γεωργοί να είναι κολίγοι. Στο Κιλελέρ έγινε σύγκρουση των αγροτών με την αστυνομία και το στρατό, αλλά η αγροτική μεταρρύθμιση έγινε.

Διμήνι

Στη Θεσσαλία έχουν βρεθεί σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα από το 3.000 π.Χ.

Από ανασκαφές στο Διμηνιό αποκαλύφθηκε θολωτός τάφος και στις Παγασές αρχαίο νεκροταφείο.

Επίσης στο Σέσκλο βρέθηκε αρχαία ακρόπολη, όμοια μ' εκείνη στο Διμήνι.

Κακοκαιρία Ντάνιελ

Θεσσαλοί

Γεωγραφικό διαμέρισμα: Θεσσαλία
Έκταση: 14.037 km²
Πληθυσμός: 753.888 κάτοικοι (απογραφή 2001)
Πυκνότητα πληθυσμού: 53,7 κάτοικοι/km²
Πρωτεύουσα: Λάρισα
Δικτυακός τόπος: Ο επίσημος δικτυακός τόπος της περιφέρειας με αξιόλογες πληροφορίες

Η εφημερίδα Θεσσαλία - Οργανωμένο ιστορικό αρχείο

Αρχαίες πόλεις της Θεσσαλίας

Νομοί περιφέρειας Θεσσαλίας

Καρδίτσα | Λάρισα | Μαγνησία | Τρίκαλα

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License