Κακοδίκι Χανίων

Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Χανίων

Το Κακοδίκι (επίσημο: το Κακοδίκιον) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Καντάνου-Σελίνου στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Σελίνου. Απέχει 65 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 300 μ. στην κοιλάδα του Κακοδικιανού ποταμού, στους πρόποδες του όρους Άγιος Δίκαιος, χωρισμένο σε συνοικίες.[1]

Ιστορικά στοιχεία

Κοντά στο χωριό έχει ανακαλυφθεί νεκροταφείο των ύστερων ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, σχετιζόμενο πιθανόν με την αρχαία Κάνδανο. Ανασκάφηκαν τρεις τάφοι και βρέθηκαν χρυσά κτερίσματα, γυάλινα και πήλινα αγγεία και χάλκινο προσωπείο.[2]

Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Cacodichi, στην επαρχία Σελίνου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα αναφέρεται ως Cacodichi με 495 κατοίκους και 18 προνομιούχους. Ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 αναφέρει το χωριό ως Caccodichi και ο Αντόνιο Τριβάν στο χρονικό του το αναφέρει Cachodhichi. Η ετυμολογία του ονόματος δεν είναι γνωστή. Ο Στέργιος Σπανάκης θεωρεί πιθανότερη την εκδοχή να προέρχεται από το επίθετο του πρώτου οικιστή (Κακοδίκης). Η τοποική παράδοση αναφέρει ότι στην περιοχή καταδίκασε σε θάνατο και ανασκολόπισε ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα το 1539 τον προδότη του κάστρου του Σελίνου, το οποίο είχε καταλάβει και καταστρέψει. Τη δίκη χαρακτήρισαν οι σύντροφοι του Μπαρμπαρόσα ως κακή και έτσι το μέρος ονομάστηκε Κακοδίκι.[1]

Το χωριό καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 και οι Τούρκοι σκότωσαν 70 γυναικόπαιδα. Στην απογραφή του 1834, η οποία πραγματοποιήθηκε από τους Αιγυπτίους, στο Κακοδίκι κατοικούσαν 15 χριστιανικές και 20 μουσουλμανικές οικογένειες. Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται μαζί με άλλα δέκα χωριά, αλλά στην επόμενη απογραφή αναφέρεται ξεχωριστά, με 98 κατοίκους. Στην απογραφή του 1920 υπαγόταν στον δήμο Αρχιστράτηγου.[1] Το 1925 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας, μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση το 1997, όταν εντάχθηκε στον δήμο Καντάνου.[3]
Απογραφές πληθυσμού

Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
Απογραφή 1900 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός[1] 98 - 566 228 148 57 50 36 38 14
Σημεία ενδιαφέροντος

Στο Κακοδίκι σώζονται πολλές βυζαντινές τοιχογραφημένες εκκλησίες.[1] Ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου φέρει τοιχογραφίες οι οποίες χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 14ου αιώνα και φέρει χάραγμα με τη χρονολογία 1420. Διαθέτει επίσης γοτθικό θύρωμα, χαρακτηριστικό ασυνήθιστο στο νομό Χανίων, και ανήκει στον τύπο του μονόχωρου καμαρόσκεπου.[4] Στη συνοικία Μπεϊλίτικα σώζεται ο μονόχωρος ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, με τοιχογραφίες σε κακή κατάσταση και χάραγμα του 1506.[5] Στην περιοχή Τζιλανιανά σώζεται ο μονόχωρος καμαρόσκεπος ναός του Αγίου Ισιδώρου. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται τοιχογραφίες, με τυπική θεματολογία, και ο Τζουζέπε Γκερόλα διέσωσε τη κτητορική επιγραφή, η οποία αναφέρει ως έτος κτίσεως του ναού το 6929 (=1420-1421). Στους παραστάδες της πόρτας έχουν ενσωματωθεί τμήματα από δωρικό κιονόκρανο.[6]

Ο μικρών διαστάσεων μονόχωρος καμαρόσκεπος ναός της Παναγίας, αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, σώζει κάποιες από τις τοιχογραφίες του, αν και όχι σε καλή κατάσταση. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, η αγιογράφηση είναι έργο του Ιωάννη Παγωμένου και έλαβε χώρα το 6840 από κτίσεως κόσμου (αντιστοιχεί στα έτη 1331-1332). Πρόκειται για το τελευταίο υπογεγραμμένο έργο του. Στο εξωτερικό της νότιας πλευράς του ναού σώζονται σπαράγματα γραπτού διακόσμου. Το τοιχογραφικό πρόγραμμα είναι τυπικό της εποχής, με κυρίως μεσοβυζαντινά πρότυπα τα οποία εμπλουτίστηκαν με στοιχεία δυτικής τέχνης.[7]

Κοντά στο χωριό σωζόταν το γεφύρι του Κακοδικίου, το οποίο κτίστηκε το 1905 και κατέρρευσε τον Ιανουάριο του 2018. Το γεφύρι έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο νεότερο μνημείο και σχεδιάζεται να ανακατασκευαστεί.[8]
Διοικητικά στοιχεία

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοιδρυθείσας κοινότητας.[9] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και με την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με τους οικισμούς: Αρμί, Κάδρος, Καλλιθέα, Μαρουδιανά, Μενιανά, Παλληκαριανά, Παππαδιανά και Σφακός αποτελούν την κοινότητα Κακοδικίου[10] που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Καντάνου του δήμου Κανδάνου-Σελίνου ενώ σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 14 κατοίκους[11].

Δείτε Κοινότητα Κακοδικίου

Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κρήτης
Περιφερειακή Ενότητα	Χανίων
Δήμος	Καντάνου - Σελίνου
Δημοτική Ενότητα	Καντάνου
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Κρήτη
Νομός	Χανίων
Πληθυσμός	14 (2011)
Άλλα
Ταχ. κωδ.	73009
Τηλ. κωδ.	+30 28230

Παραπομπές

Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 329–330.
«Κακοδίκι». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2020.[νεκρός σύνδεσμος]
«Κακοδίκι (Χανίων)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2019.
«Μιχαήλ Αρχάγγελος». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2020.[νεκρός σύνδεσμος]
«Μπεϊλίτια Σωτήρας Χριστός». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2020.[νεκρός σύνδεσμος]
«Άγιος Ισίδωρος». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2020.[νεκρός σύνδεσμος]
Ξανθακη, Θέτις (2014-03-10). «Ο ναΐσκος του Ευαγγελισμού στο Κακοδίκι Σελίνου. Οι τοιχογραφίες και η κτητορική επιγραφή». Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας 50: 65. doi:10.12681/dchae.684. ISSN 2241-2190.
«Ανακατασκευάζεται το ιστορικό γεφύρι στο Κακοδίκι Χανίων». Η Εφημερίδα των Συντακτών. 31 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2020.
«ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2022.
«Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2022.
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10895 (σελ. 421 του pdf)

Τοπική Κοινότητα Κακοδικίου
Αρμίον, το
Κάδρος, το
Κακοδίκιον, το
Καλλιθέα, η
Μαρουδιανά, τα
Μενιανά, τα
Παλληκαριανά, τα
Παππαδιανά, τα
Σφακός, ο