.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κρήτης
Νομός : Ηρακλείου

Νομός Ηρακλείου

Το άρθρο αναφέρεται στο χωριό που βρίσκεται στην επαρχία Μαλεβιζίου. Για το ομώνυμο χωριό στο νομό Ηρακλείου που βρίσκεται στην επαρχία Πεδιάδας, βλέπε Γωνίες Πεδιάδας.

View Larger Map

Οι Γωνίες (ή Γωνιές) είναι χωριό της επαρχίας Μαλεβιζίου, με 526 κατοίκους το 2001. Με το Νόμο Καποδίστρια υπήχθη στο Δήμο Τυλίσου του νομού Ηρακλείου. Αποτελεί επίσης ξεχωριστό Τοπικό διαμέρισμα, με μοναδικό οικισμό το ίδιο το χωριό. Βρίσκεται στις βόρειες υπώρειες του Ψηλορείτη στο βάθος κοιλάδας, ανατολικά του υψώματος Φιλιόρημος (υψ. 797 μ.) και μεταξύ των λόφων Πούπα και Ανεμόπρινος, και από τη θέση αυτή έλαβε την ονομασία του, στο 26ο χλμ. προς Ανώγεια Μυλοποτάμου. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και με την κτηνοτροφία. Επίσης, υφαίνονται μάλλινα υφαντά. Στο χωριό υπάρχει μεταξύ άλλων ταχυδρομείο. Παράγονται γαλακτοκομικά προϊόντα. Υπάρχει ο ναός του Αγίου Δημητρίου και ένας άλλος παλαιός ναός, αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, με ξυλόγλυπτο τέμπλο και με τοιχογραφίες.

Ιστορικά στοιχεία
Νερόμυλος των Γωνιών

Το χωριό αναφέρεται το 1583 Gognes με 245 κατοίκους[1], το 1671 Gonyes με 42 χαράτσα και το 1881 Γωνιές με 344 κατοίκους

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο οικισμός ήταν έδρα των επαναστατών και πολλές φορές καταστράφηκε από τους Τούρκους. Το 1830 στη θέση Έβδομο σφαγιάστηκαν 74 κάτοικοι. Στη διάρκεια της Επανάστασης του 1866 στον οικισμό είχε την έδρα της η Επιτροπή Ανατολικής Κρήτης με επικεφαλής τον ηγούμενο της μονής Ιερουσαλήμ Μαλεβιζίου, Μελέτιο Καλησπεράκη.

Νερόμυλος των Γωνιών

Ήταν τόπος καταγωγής του χαΐνη Μιχαήλ Καλησπεράκη ή Βλάχου, ανεψιού του παραπάνω ηγουμένου. Αυτός συνελήφθη έπειτα από προδοσία και αποκεφαλίστηκε , έπειτα από βασανιστήρια στη σημερινή πλατεία του Νικηφόρου Φωκά του Ηρακλείου, στις 16 Φεβρουαρίου του 1857[2]. Μάλιστα, το κρησφύγετό του ήταν σπηλιά, που βρίσκεται στο Γωνιανό Φαράγγι. Σήμερα είναι γνωστή ως του Καλησπέρα ο σπήλιος.

Στην κορυφή του υψώματος Φιλιόρημος ανακαλύφθηκε τελευταία ιερό κορυφής, που χρονολογείται από τη Μεσομινωική Εποχή και αποτελείται από δύο συνεχόμενα δωμάτια. Βρέθηκαν ειδώλια και ζώδια. Στη θέση Κορφή της Κεριάς βρέθηκε χάλκινο ειδώλιο. Στον Άγιο Αντώνιο υπήρχε πιθανότατα πρωτομινωικός ή[3] μεσομινωικός οικισμός. .

Εξάλλου, στη θέση Σκλαβόκαμπος αποκαλύφθηκε από το Μαρινάτο (1930) κατά τη διάνοιξη δρόμου μινωικό μέγαρο, που χρονολογούνταν από την Υστερομινωική Περίοδο. Οι Γερμανοί το κατέστρεψαν ολοσχερώς και δε σώζεται σήμερα τίποτε.

Ανεμόμυλος στις Γωνιές

Γιάννης Σμαραγδής

Πηγές

* Το Ηράκλειο και ο Νομός του, έκδοση Νομαρχία Ηρακλείου.

Παραπομπές

1. ↑ Καστροφύλακας, Κ 102

2. ↑ Ν. Σταυρινίδης, Μιχαήλ Βλάχος, ο χαΐνης με το τραγικό τέλος, Εφημερίδα «Πατρίς» 1-1-1958 εξ.

3. ↑ Κρητικά Χρονικά, Κ’ 322.

Δημοτική Ενότητα Τυλισού
Τοπική Κοινότητα Αηδονοχωρίου
Αηδονοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Αστυρακίου
Αστυράκιον, το
Καμαράκιον, το
Τοπική Κοινότητα Γωνιών Μαλεβιζίου
Γωνίαι, αι
Τοπική Κοινότητα Δαμάστας
Αστρινό, το
Δαμάστα, η
Τοπική Κοινότητα Καμαρίου
Καμάριον, το
Τοπική Κοινότητα Καμαριώτου
Καμαριώτης, ο
Τοπική Κοινότητα Κεραμουτσίου
Κεραμούτσιον, το
Τοπική Κοινότητα Μαράθου
Μάραθος, το
Τοπική Κοινότητα Μονής
Μονή, η
Τοπική Κοινότητα Τυλίσου
Τύλισος, η

Νομός Ηρακλείου : Δήμος

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης Διοικητική διαίρεση νομού Ηρακλείου.

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

Γωνίες Μαλεβιζίου

.