Έξαρχος Γρεβενών

Γεωγραφία - Ιστορία

Ο Έξαρχος βρίσκεται προς στα βορειοανατολικά όρια με την περιφερειακή ενότητα Κοζάνης. Είναι κτισμένος στις νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Βούρινου, σε περιοχή με πολλές πηγές και νερά. Νότια και δίπλα στο χωριό ξεκινάει ο χείμαρρος Μαυρόλακος ενώ βορειοδυτικά και μακρύτερα ο Ξερόλακος[2]. Απέχει 35,5 χλμ. ΒΑ. από τα Γρεβενά (μέσω Κνίδης) και 22 χλμ. ΝΔ. από τη Σιάτιστα. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, αρχικά ο οικισμός βρισκόταν 600 μέτρα δυτικότερα, επειδή όμως ένας χείμαρρος χώριζε το χωριό στα δύο, μετακινήθηκε στην τωρινή του θέση. Σε πεζοπορική απόσταση 2 - 2,5 ωρών Α.-ΒΑ. και σε υψόμετρο 1.863 μ. είναι η κορυφή του Βούρινου με θέα το οροπέδιο των Γρεβενών[3]. Στον Κώδικα της Ζάβορδας αναφέρονται κάτοικοί του ως αφιερωτές της Ιεράς Μονής Αγίου Νικάνορος ή Ζάβορδας τόσο την περίοδο 1534 έως 1692 (Α΄ Γραφή) όσο και 1692 και μετά (Β΄Γραφή)[4]. Αναφέρεται επίσημα το 1918 στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας που ανήκε στο νομό Κοζάνης. Το 1964 με το ΦΕΚ 185Α - 30/10/1964 αποσπάστηκε στο νομό Γρεβενών[5]. Το χωριό σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με τον Βάρη αποτελούν την τοπική κοινότητα Εξάρχου που ανήκει στη δημοτική ενότητα Βεντζίου του Δήμου Γρεβενών και σύμφωνα με την απογραφή 2011 ως κοινότητα έχει πληθυσμό 110 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 62[6].

Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτική Μακεδονία
Δήμος	Γρεβενών
Δημοτική Ενότητα	Βεντζίου
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό Διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Γρεβενών
Υψόμετρο	730
Πληθυσμός	62 (2011)
Άλλα
Ταχ. κωδ.	51100
Τηλ. κωδ.	+30 24620

Παραπομπές

Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 29, τομ. 12.
«:: pezoporia.gr ::». www.pezoporia.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2019.
«EXARCHOS (Village) GREVENA - GTP». www.gtp.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2019.
Θεόδωρος Κ.Π. Σαράντης. «Τα Γρεβενά (Συμβολή στην ιστορία τους)». Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης - Μακεδονικά: σελ.11 του pdf.
«Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2019.
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10549 (σελ. 75 του pdf)

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΒΕΝΤΖΙΟΥ
Τοπική Κοινότητα Εξάρχου
Βάρης, ο
Έξαρχος, ο
Τοπική Κοινότητα Κέντρου
Αγαλαίοι, οι
Κέντρο, το
Νησί, το
Τοπική Κοινότητα Κνίδης
Ιτέα, η
Κνίδη, η
Μικροκλεισούρα, η
Πιστικό, το
Πόρος, ο
Τοπική Κοινότητα Παλαιοχωρίου
Παλαιοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Ποντινής
Ποντινή, η
Τοπική Κοινότητα Πυλωρών
Πυλωροί, οι
Τοπική Κοινότητα Σαρακήνας
Δίπορο, το
Νεοχώρι, το
Σαρακήνα, η