Η Ελάτη Άρτας είναι δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη (Νόμος Καλλικράτης), ενώ παλαιότερα ανήκε στο Δήμο Τετραφυλίας (Νόμος Καποδίστριας). Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Κοκκινόλακος(κορυφή "Άλογο, 1750[1]m"), ανατολικά των Ορέων του Βάλτου (κορυφή "Αετοί", 1852 m)[2]

Γεωγραφία-Πρόσβαση

Ελάτη Άρτας

Η Ελάτη Άρτας είναι ένα πανέμορφο χωριό μέσα σε "ελβετικό" τοπίο. Η απόσταση απ' την πρωτεύουσα του νομού Άρτα είναι 59Χλμ και το υψόμετρο στην κεντρική πλατεία είναι 760m. [3] Το χωριό συνορεύει με τις κοινότητες Καστανιάς, Αστροχωρίου, Ρετσιανών, Μεγαλόχαρης, Πηγών, Μεσούντας και Μηλιανών του Δήμου Γεωργίου Καραϊσκάκη. Εδρα του Δήμου είναι η Άνω Καλεντίνη Άρτας. Η πρόσβαση στην Ελάτη Άρτας γίνεται από δύο πλευρές. Από την Άρτα με τη διαδρομή Αθήνα - Άρτα - Πέτα - Άνω Καλεντίνη - Ξηρόκαμπος - Κρανιές - Αστροχώρι - Ελάτη(399 χλμ, 5 ώρες 40 λεπτά Νέα Εθνική Οδός Αθηνών-Πατρών/Διαδρομή 8A/E65). Η άλλη πρόσβαση είναι από Θεσσαλία με τον νέο δρόμο:Αθήνα - Καρδίτσα - Μουζάκι - Ορεινή Αργιθέα, Γέφυρα Κοράκου - Πηγές - Γρέβια - Μηλιανά - Ελάτη(Σύνολο 410.6 χλμ, 5 ω 26 λ). Όλες οι προσβάσεις είναι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι καλής ποιότητας. Σημ. Η δεύτερη διαδρομή καλό είναι να αποφεύγεται κατά τους χειμερινούς μήνες λόγω συχνής χιονόπτωσης και ισχυρού παγετού κατά τις πρώτες πρωινές ώρες.

Ιστορία

Από τα υπάρχοντα γραπτά στοιχεία και οικιστικά ευρήματα, φαίνεται ότι η κατοίκηση της Ελάτης έγινε κατά την ύστερη Οθωμανική περίοδο, κατά τον 17ο αιώνα. Το παλιό όνομα του χωριού είναι Οθωμανικό και λεγόταν Σεκλίστα μέχρι το 1950[4]. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν νομάδες κτηνοτρόφοι που μετακινήθηκαν από άλλες περιοχές, ίσως των Ιωαννίνων αλλά και από τη Θεσσαλία. Πολλά επώνυμα της Ελάτης ανευρίσκονται στο χωριό Φουρνά Ευρυτανίας. Τα συχνότερα επώνυμα που απαντώνται στην Ελάτη είναι κοινά και για άλλους νομούς, όπως Λύκκας (Φουρνά), Πολύζος, Τσουμάνης (Ιωάννινα, Ζαγόρι), Μαυρογιάννης, Κοτρώτσος, Μαργώνης, κλπ. Το χωριό είχε μικτή και ισχυρή οικονομία με κτηνοτροφία, υλοτομία ελάτης, γεωργία, καστανιές, καρυδιές, μηλιές, μελισσοκομία, καλαμπόκι, σιτάρι, κλπ. Είναι καταγεγραμμένο ότι το 1950 είχε τουλάχιστον 2.000 κατοίκους, 3 φούρνους, ένα μόνιμο ιατρό, δασοφύλακα, αγροφύλακα, και σχολείο με 200 παιδιά. Δυστυχώς η ασφαλτοστρωμένη πρόσβαση στο χωριό άργησε. Έγινε το 1985 όταν ήδη είχε πια ερημώσει. Σήμερα, οι μόνιμοι κάτοικοι το χειμώνα υπολογίζονται σε 50 άτομα, ενώ το σχολείο δεν λειτουργεί και μετατράπηκε σε Αγροτικό ιατρείο.[5]. Γιά την Οθωμανική περίοδο, δεν είναι διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία. Πάντως ο τελευταίος κάτοικος που φορούσε φουστανέλα ήταν ο γραφικός Νικόλαος Γούτσιας (Φωτογραφία του 1956 διαθέσιμη). Για τον Πόλεμο της Μικράς Ασίας υπάρχουν στοιχεία ότι Ελατιώτες πολέμησαν και έπεσαν στις μάχες, αλλά και κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο το μικρό αυτό χωριό της Ηπείτου είχε τις σχετικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές (Μνημείο Ηρώων με τα ονόματα στην πλατεία του χωριού). Σημαντικό ρόλο έπαιξε η Ελάτη Άρτας στόν Β Παγκόσμιο Πόλεμο, γιατί απετέλεσε έδρα του ΕΔΕΣ αλλά και πέρασμα του ΕΛΑΣ προς το Βουργαρέλι - Δροσοπηγή. Δυστυχώς οι στενές σχέσεις του χωριού με τον ΕΔΕΣ, του κόστισαν δύο πυρπολήσεις από Τάγμα του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Χαρίλαο Φλωράκη (γνωστού στην ευρύτερη περιοχή και ως καπετάν Γιώτη). Οι πυρπολήσεις αυτές των οικιών γινόταν τόσο ως αντίποινα όσο και για να ερημωθεί το χωριό και να μη βρίσκουν τρόφιμα οι "αντίπαλοι". Το έτος 1945 μονάδα εθνοφυλακής της Ελάτης ενώθηκε με Τάγμα Εθνοφυλακής υπό τον Δ. Βόϊδαρο και κατεδίωξε τον αποκηρυχθέντα από το ΚΚΕ Άρη Βελουχιώτη στη Μεσούντα, όπου είχε και το τραγικό τέλος του. Οι μαρτυρίες των Ελατιωτών είναι οι μοναδικές σήμερα στη βιβλιογραφία χάρις στις συνεντεύξεις του γιατρού Xαράλαμπου Γκούβα το έτος 1982[6]. Μεταπολεμικά η Ελάτη είχε μια πρόσκαιρη αναπτυξιακή πορεία, αλλά η αστυφιλία και η μετανάστευση σύντομα την ερήμωσαν, και σήμερα παραμένει ένα πανέμορφο Ελβετικό χωριό γερόντων και ολίγων καλοκαιρινών παραθεριστών. Σημαντική ήταν η συμβολή του Συλλόγου Ελάτης Αθηνών, τόσο στην κατασκευή έργων στο χωριό όσο και στη διοργάνωση πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Λαογραφία - Εορτές - Εκδηλώσεις
Υποδομές -Υπηρεσίες - Επικοινωνία - Τηλέφωνα

Η Ελάτη Άρτας σήμερα διαθέτει τις εξής υποδομές και υπηρεσίες:

Οδική πρόσβαση: Ασφαλτοστρωμένος δρόμος από Άρτα από το 1985 και από Τρίκαλα από το 2010
Ηλεκτρισμός: Πλήρης σύνδεση στη ΔΕΗ από το έτος 1970
Ύδρευση: Νερό άριστης ποιότητας από πηγή του βουνού με υδραγωγείο σε υψόμετρο 800m , από το 1970
Τηλέφωνο: Σύνδεση με τον ΟΤΕ με χαμηλή γραμμή ISDN. ΔΕΝ υπάρχει ευρυζωνικό δίκτυο Internet.
Κινητή Τηλεφωνία: Υπάρχουν κεραίες Cosmote, Wind και Vodafone σε ικανή απόσταση λήψης σήματος.
Φιλοξενία: ΔΕΝ υπάρχει ξενώνας ή ξενοδοχείο στην Ελάτη. Υπάρχει στα Μηλιανά σε απόσταση 5km.
Στάθμευση: Υπάρχουν δύο χώροι στάθμευσης (Πλατεία και σχολείο) με δυναμικότητα 100 IXE και λεωφορείο.
Υγεία: Καλύπτεται από το Κέντρο Υγείας Άνω Καλεντίνης (απόσταση 25km). ΔΕΝ λειτουργεί πλέον Αγροτικό Ιατρείο
Ψυχαγωγία - φαγητό: Υπάρχουν δύο καφενεία και μία ψησταριά.
Ορειβασία: Η Ελάτη προσφέρεται για Ορειβασία στον Κοκκινόλακα αλλά και στην κορυφή Αετοί των Ορέων Βάλτου.
Αστυνόμευση: Καλύπτεται από τον Αστυνομικό Σταθμό Μηλιανών.

Παραπομπές-References

↑ Google earth
↑ Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού: Χάρτης Ελάτης 1: 50.000, έκδοση 1971
↑ Google earth
↑ Σεραφείμ Βυζάντιος, Μητροπολίτης Άρτας: "Δοκίμιον περί Άρτης και Πρεβέζης",Α έκδοση 1885, Β έκδοση Συλλόγου Σκουφάς, 1985
↑ Χαράλαμπος Γκούβας: Συνεντεύξεις κατοίκων και αρχείο ιστορικό, από τη θητεία μου ως Αγροτικός Ιατρός Ελάτης Άρτας 1982-1983, Data On File
↑ Λευτέρης Αποστόλου: "Ο Άρης Βελουχιώτης όπως τον γνώρισα, και Το Τέλος του Άρη", εκδόσεις Φιλίστωρ, 2004

Πηγές

Δήμος Τετραφυλίας - Αστροχώρι
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Άρτας - Δήμος Τετραφυλίας