Η Οικία του Φίνλεϊ, που ανακαινισμένη σώζεται μέχρι σήμερα, βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Κέκροπος 8 και Θουκυδίδου στην Αθήνα (Πλάκα). Ανήκε στον Σκωτσέζο ιστορικό της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 Τζορτζ Φίνλεϊ (George Finlay, 1799 - 1875), o οποίος έλαβε μέρος στην Ελληνική Επανάσταση, ακολουθώντας τον Λόρδο Βύρωνα στην Ελλάδα. Έζησε στην Ελλάδα μέχρι το θάνατό του.

Το Σπίτι του Φίνλαιη στην Πλάκα (DIMSFIKAS)

Στα 1834, ο Φίνλεϊ σε μια επιστολή σε φίλους του έγραφε "Αι Αθήναι είναι ένα μεγάλο χωριό και κατέχουν τόσο χώρο, που θα μπορούσε να περιλάβει, αν πάρουμε υπ' όψει την πυκνότητα του πληθυσμού των ευρωπαϊκών πόλεων, 25.000 κατοίκους. Έχουν πολλούς ελικοειδείς δρομάκους, από καμιά όμως δεν διασχίζονται οδό κατάλληλη για οχήματα. Ένας μόνον σχεδόν δρόμος υπάρχει, αλλά και αυτός ξεκινά από το Θησείο και φθάνει στο σπίτι του βοεβόδα (Μεγάλο Κονάκι) και από κεί στην Πύλη του Αδριανού".

Αυτή ήταν η εικόνα της Αθήνας στα 1834, όταν άρχισε να διαμορφώνεται το οικιστικό περιβάλλον της Πλάκας με τις πρώτες ιδιωτικές κατοικίες. Η Πλάκα του 1833-34 ήταν η πιο κεντρική συνοικία της Αθήνας. Η οδός Αδριανού, που άρχιζε από την πλατεία του Αγίου Φιλίππου και κατέληγε στην Πύλη του Αδριανού, ήταν τότε ο πιο κεντρικός και πιο πολυσύχναστος δρόμος.

Τα σπίτια που κτίζονταν στην Πλάκα από το 1832 και στα επόμενα χρόνια της οθωνικής Αθήνας, όπως το αρχοντικό των Μπενιζέλων, η οικία Τσωρτς, η οικία Κλεάνθη - Σάουμπερτ, το αρχοντικό Λασσάνη και άλλα, ακολουθούν την ίδια ρυθμολογία και αρχιτεκτονική φυσιογνωμία, με κεραμοσκεπές, παραστάδες, κυμάτια και ακροκέραμα. Εκείνη την εποχή, μαζί με τους Έλληνες, πολλοί ξένοι αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις, είτε για εκμετάλλευση είτε για να οικοδομήσουν τα σπίτια τους.

Ανάμεσα σ' αυτά τα πρώτα σπίτια της Πλάκας ήταν το σπίτι του Αμερικανού ιεραπόστολου Ιωνά Κινγκ (1792 - 1869) στη γωνία των οδών Αδριανού και Σχολείου, σε σχέδια του διάσημου Μακεδόνα αρχιτέκτονα της οθωνικής εποχής Σταμάτη Κλεάνθη, το οποίο φιλοξένησε για πολλές δεκαετίες τον Φίνλεϊ. Σ' αυτό το σπίτι της οδού Αδριανού (που δεν υπάρχει σήμερα) γράφτηκαν τα περισσότερα από τα ιστορικά βιβλία του Φίνλαιη "Η Ελλάδα υπό τους Ρωμαίους", "Η ιστορία της Βυζαντινής και Ελληνικής Αυτοκρατορίας" και το κλασικό έργο του "Η ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως" (1861).

Η Οικία Φίνλεϊ της οδού Κέκροπος 8 θεωρείται κτίσμα της Τουρκοκρατίας, το οποίο επισκευάστηκε από τον Φίνλεϊ το 1835 και όπου έζησε μέχρι το θάνατό του το 1875. Το 1972, όπως αναγράφεται σε εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα, το σπίτι του Φίνλεϊ φιλοξένησε τη Σωτηρία Μπέλλου και την ορχήστρα της.
Πηγές

Χρ. Εμ. Αγγελομάτης, "Το Σπίτι του Φίνλαιη", περ. ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, τεύχος 222/1936.
Γιάννης Καιροφύλας, "Η Αθήνα και οι Αθηναίοι", τόμ. Α', γ' έκδοση, Εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα 1983.
Μαργαρίτα Γραφάκου & Ελένη Μαΐστρου, "Αρχιτεκτονικός χαρακτήρας της Πλάκας", Εφημ. Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 23.6.1996.

Μνημειώδη κτίρια Αθήνας