Η Άνω Σκαφιδωτή είναι κοινότητα του νομού Πρέβεζας. Είναι κτισμένη σε μία κοιλάδα 600-700 μέτρων μεταξύ των βουνοκορυφών Τούρλα (1080 m) και Λαγού Ποδάρι (1090 m), στα όρια των νομών Πρεβέζης, Θεσπρωτίας και Ιωαννίνων, στις απολήξεις των ορέων Παραμυθιάς και Σουλίου.

Το χωριό αποτελεί σήμερα Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Πάργας, του νομού Πρεβέζης και είναι στα 12 χιλιόμετρα από την έδρα του Δήμου, το Καναλάκι, με το οποίο συνδέεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Συνδέεται επίσης με χωμάτινους αγροτοδασικούς δρόμους με το χωριό Τσεκούρι - τη Σκάλα Τζαβέλαινας - τις πηγές Αχέροντα, το Τρίκαστρο - Πύλες Άδη (Χαράδρα Αχέροντα), την Άνω Ράχη και την Κορυφούλα. Είναι σε κομβικό σημείο, μεταξύ του Ιστορικού Σουλίου και του Ζαλόγγου, των Πυλών του Άδη και του Νεκρομαντείου και της ιστορικής διαδρομής ανεφοδιασμού Εθνικής Αντίστασης 1941-1944 Αλωνάκι – Δερβίζιανα.

Πανόραμα της Άνω Σκαφιδωτής Πρέβεζας

Γεωγραφία - Περιγραφή - Φυσικό περιβάλλον

Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Κορίτιανη (Άνω Κορίτιανη και Κάτω Κορίτιανη) και άλλαξε με το προεδρικό Διάταγμα της δεκαετίας του 50 σε Άνω Σκαφιδωτή και Κάτω Σκαφιδωτή. [1] Οπως το ίδιο το όνομα του χωριού μαρτυρεί, πράγματι είναι κτισμένο μέσα σε μιά κοιλάδα σαν σκάφη (σκαφίδα) που περικλείτεται από τα βουνά Τούρλα (1080m)και Λαγού Ποδάρι(1090m). [2]. To υψόμετρο στήν κεντρική πλατεία του χωριού είναι 720m [3]. Πέραν του καλού κλίματος του χωριού, της γειτνίασης με ιστορικούς, αρχαιολογικούς και τουριστικούς χώρους, της μικρής απόστασης, 22 χιλιόμετρα, από τη θάλασσα και της εύκολης προσπέλασης, οι ομορφιές του χωριού είναι πάρα πολλές και ενδιαφέρουσες ή και μοναδικές. Οι βουνοκορυφές της Τούρλας και Λαγοποδάρι αποτελούν θαυμάσιους εξώστες, προς το Ιόνιο, Αχερουσία λίμνη και Νεκρομαντείο η πρώτη και το Ιστορικό Σούλι, τον ποταμό Αχέροντα και τις Πύλες του Άδη (=στενά του Αχέροντα) η δεύτερη. Στο βουνό Λαγού Ποδάρι και συγκεκριμένα στη θέση Μποζούρες ή Μποζοριές κάθε χρόνο από 15 έως 25 Μάη βρίσκονται στο φόρτε της άνθισης, οι μοναδικές Παιώνιες-Μποζόρι, ένα σπάνιο είδος από τα αρχαιότερα και ωραιότερα, αγριολούλουδα/βότανα, που οφείλουν το όνομα τους στον μυθικό Παιώνα, μαθητή του γιατρού των θεών Ασκληπιού και οι αρχαίοι τους απέδιδαν πολλαπλές θεραπευτικές ιδιότητες. Στα 2,5 χιλιόμετρα στη διαδρομή προς Άνω Ράχη και Τρίκαστρο βρίσκεται το δασοαγρόκτημα ΒΟΚΑΜΠΟΣ, μια μοναδική περιοχή 1700 περίπου στρεμμάτων που σε μαγεύει με το ποικιλόμορφο της έκτασης, το απόκοσμο και καταπράσινο περιβάλλον με τα αιωνόβια δέντρα και βελανιδιές ,τις φτέρες και τα αγριολούλουδα. Αποτελείται από δύο κοιλάδες (άνω- κάτω Βόκαμπος) 120 περίπου στρεμμάτων σε υψόμετρο 600-650 μέτρων , που περιβάλλονται γύρω-γύρω από ομαλές βουνοκορυφές από 700έως 1000 μέτρα και αποτελούν τον παράδεισο των βοδιών ελεύθερης βοσκής, των αιγοπροβάτων καθώς και των αγριόχοιρων, λαγών και κάθε είδους πουλιών και ιδιαίτερα της πέρδικας και φάσας. Είναι ιδανικό μέρος για ξεκούραση, περπάτημα στο δάσος, πικ-νικ, ποδηλασία βουνού, μάζεμα λουλουδιών και αρωματικών φυτών καθώς και φωτογράφηση κτλ.[4] http://anoskafidoti.blogspot.com
Αποδράσεις στή Φύση- Οικολογία

Το Δημοτικό Σχολείο Άνω Σκαφιδωτής, σήμερα έδρα του Πολιτιστικού Συλλόγου

Για τους εραστές της ορειβασίας ιδανικές είναι οι διαδρομές:

Α. Κλασική διαδρομή Σουλιωτών : (Κατά την εξοδό τους το 1803): Σκάλα Τζαβέλαινας- Περιχάτι- Τσεκούρι- Άνω Σκαφιδωτή-Παναγία του Κάμπου

- Σκόζα- Κάκαβος- Κορυφούλα-Δεσποτικά- Κρυοπηγή- Ζάλογγο.[5]

Β. Διαδρομή αποκλεισμού Σουλίου: Μια διαδρομή πάνω στην κορυφογραμμή της οροσειράς Λαγοποδάρι – Βελανιδοδάσος Βόκαμπος . Απαραίτητη στάση για ξεκούραση-πρόχειρο φαγητό) Πρ. Ηλίας - Κορυφούλα- Δεσποτικά κτλ. Με θέα το Σούλι, τα στενά του μυθικού Αχέροντα τις πύλες του Άδη και να θαυμάσετε από κοντά το Μάη τις ανθισμένες μοναδικές παιώνιες- μποζόρι.
Γ. Διαδρομή: πηγές Αχέροντα-πύλες Άδη: ( Εναλλακτική για όσους δεν μπορούν να ακολουθήσουν τη διαδρομή του Αχέροντα )Σκάλα Τζαβέλαινας - Περιχάτι -Τσεκούρι- Άνω Σκαφιδωτή – Βόκαμπος- Τρίκαστρο- Πύλες Άδη.(απαραίτητη στάση στο Βόκαμπο για πρόχειρο φαγητό -ξεκούραση)[6]
Δ. Διαδρομή οροσειράς Βουνού Πλούτων: Άνω Σκαφιδωτή- Κιάφα-Καλύβια- Τούρλα – Γκλαβίτσα-Βεντερίκος-Κάτω Σκαφιδωτή ( στο μαγευτικό εξώστη του Πλούτωνα με θέα τον κάμπο του Φαναρίου, παλαιά Αχερουσία λίμνη, , τις μαγευτικές παραλίες του Ιονίου και τα Ιόνια νησιά)
Ε. Διαδρομή Εθνικής Αντίστασης 1941-1945 και Νεκρομαντείο – Πύλες Άδη: Νεκρομαντείο- Νάρκισσος - Βεντερίκος Κάτω Σκαφιδωτής – Παναγία κάμπου Σκαφιδωτών- Βόκαμπος – Τρίκαστρο - πύλες Άδη (=Χαράδρα Αχέροντα).[7] http://anoskafidoti.blogspot.com

Παιώνιες: Το σήμα κατατεθέν της Άνω Σκαφιδωτής

Παιώνια (Paeonia), το σήμα κατατεθέν της Άνω Σκαφιδωτής Πρέβεζας
Το Λιβάδι με τις Παιώνιες, Aνω Σκαφιδωτή,
Παιώνια Άνω Σκαφιδωτής

Ανάλογα με τον καιρό, από 15 Μαΐου έως 25 Μαΐου κάθε χρόνο, βρίσκεται στο φόρτε της η άνθιση της βασίλισσας των λουλουδιών και βοτάνων Παιώνιας- Μποζόρι, σε μια κοιλάδα του βουνού Λαγού Ποδάρι που ονομάζεται Μποζούρες ή Μποζοριές. Αν θέλετε να αποδράσετε στη φύση, να περπατήσετε στα μονοπάτια που περνούσαν οι ηρωϊκοί Σουλιώτες, για να ανεφοδιαστούν, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας τους ([8]) και να βρεθείτε σε ένα ονειρικό εξώστη με θέα το ιστορικό Σούλι, τα στενά του Αχέροντα και να θαυμάσετε τις μοναδικές ανθισμένες Παιώνιες, μπορείτε να εξορμήσετε στην Άνω Σκαφιδωτή για να περάσετε μια αξέχαστη μέρα. Ο εκπολιτιστικός Σύλλογος Άνω Σκαφιδωτής, διοργανώνει σε συνεργασία με τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο (ΕΟΣ) Πρέβεζας ημερήσια εκδρομή /ορειβασία κάθε χρόνο τον Μάϊο. http://anoskafidoti.blogspot.com [9], [10]. Η διαδρομή έχει διάρκεια 2 ώρες ανάβαση και 2 κατάβαση. Εξ αυτών 1 + 1 ώρα είναι δασικός δρόμος και 1+1 ώρα είναι ορεινό μονοπάτι ελαφράς δυσκολίας. Χρειάζονται άρβυλα, μπουφάν, σακίδιο και νερό. Η Παιώνια(Paeonia) είναι γένος ιδιαίτερα όμορφου αγριολούλουδου που συναντάται στην ελληνική ύπαιθρο και γενικότερα στην Μεσόγειο. Στην Ελλάδα συναντώνται συνολικά πέντε διαφορετικά είδη Παιώνιας. Από αυτές η πιο διαδεδομένη είναι η Παιώνια η αρσενική (Paeonia mascula) που φύεται σε πολλά βουνά της Ελλάδας ενώ σπανιότερες και ιδιαίτερα όμορφες είναι η Παιώνια του Κλούσιου που φύεται στην Κρήτη και στην Κάρπαθο και οι ντόπιοι ονομάζουν πηγουνιά καθώς και η Παιώνια της Ρόδου που είναι ενδημική στην Ρόδο. Παιώνιες είναι ενδημικές στήν Άνω Σκαφιδωτή Πρέβεζας και στό Δολό Ιωαννίνων. Οι Παιώνιες έχουν εντυπωσιακά μεγάλα άνθη με διάμετρο που ξεπερνάει τα 10 εκατοστά, συνήθως κόκκινα λευκά η ρόδινα. Έχουν ύψος που φτάνει τα 70 με 80 εκατοστά και μεγάλα παλαμοσχιδή φύλλα. Αναπτύσσονται σε ενδιάμεσα ή μεγάλα υψόμετρα και η περίοδος ανθοφορίας τους διαρκεί όλη την άνοιξη.[11]

Το Λιβάδι με τις Παιώνιες, Aνω Σκαφιδωτή,

Τουρισμός - Ορεινή πεζοπορία

Ιδανικό μέρος για το πλέξιμο του στεφανιού με αγριολούλουδα στις καταπράσινες κοιλάδες του Βόκαμπου, περπάτημα στα μονοπάτια και πικ-νικ κάτω από τα αιωνόβια δέντρα. Θα συναντήσετε κοπάδια από βόδια ελεύθερης βοσκής και γιδοπρόβατα. Το θρόισμα των φύλων από τα δέντρα και το κελάιδισμα των πουλιών θα σας μείνει αλησμόνητο. Μπορείτε να αφήσετε κάπου ένα κασετόφωνο και να γεμίσετε μιά κασέτα από μιά ανεπανάληπτη συναυλία πουλιών [12] http://anoskafidoti.blogspot.com
Ετήσιες Πολιτιστικές εκδηλώσεις

ΑΝΤΑΜΩΜΑ: Παραδοσιακό πανηγύρι (ΑΝΤΑΜΩΜΑ) διοργανώνει ο εκπολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, κάθε χρόνο τέλος Ιουλίου αρχές Αυγούστου, στην πλατεία του χωριού. Ψήνονται στη σούβλα πάνω απο 50 ντόπια αμνοερίφια και ακολουθεί γλέντι μέχρι τις πρωινές ώρες, με παραδοσιακούς Ηπειρώτικους σκοπούς και τραγούδια ενώ ο χορός είναι ελεύθερος.
Της ΠΑΝΑΓΙΑΣ Το 15Αύγουστο διοργανώνεται, από την εκκλησιαστική επιτροπή, ημερήσιο πανηγύρι στο εξωκλήσι της Παναγίας στον κάμπο του χωριού, από τις 10:30 μέχρι το απόγευμα. Μπορείτε να δοκιμάσετε ντόπια ψητά κρέατα και να διασκεδάσετε με παραδοσιακή τοπική Ηπειρώτικη κομπανία.
Την 8η Σεπτεμβρίου εορτάζει η εκκλησία του χωριού μας ( Γενέσιον της Θεοτόκου). Είναι το τελευταίο πανηγύρι της χρονιάς και γίνεται καλό παραδοσιακό γλέντι. [13] http://anoskafidoti.blogspot.com

Παραπομπές-References

↑ Χαράλαμπος Γκούβας: Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας, έκδοση 2009, ISBN 978-960-87328-2-7
↑ Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού: Χάρτης ΓΥΣ 1: 50.000, έκδοση 1971
↑ ΕΟΣ Πρέβεζας: Μετρήσεις υψομέτρων και αποστάσεων με Αλτίμετρο και GPS, αρχείο ΕΟΣ Πρέβεζας
↑ Πολιτιστικός Σύλλογος Ανω Σκαφιδωτής: Ιστοσελίδα http://anoskafidoti.blogspot.com
↑ Χαράλαμπος Γκούβας: Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας, έκδοση 2009, ISBN 978-960-87328-2-7
↑ Χαράλαμπος Γκούβας: Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας, έκδοση 2009, ISBN 978-960-87328-2-7
↑ Πολιτιστικός Σύλλογος Ανω Σκαφιδωτής: Ιστοσελίδα http://anoskafidoti.blogspot.com
↑ Χαράλαμπος Γκούβας: Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας, έκδοση 2009, ISBN 978-960-87328-2-7
↑ Πολιτιστικός Σύλλογος Ανω Σκαφιδωτής: Πρόγραμμα δραστηριοτήτων, έκδοση 2012, σελίδα 5
↑ Ετήσιο Πρόγραμμα εξορμήσεων ΕΟΣ Πρέβεζας, έκδοση 2012
↑ Εl-Wikipedia: Παιώνια
↑ Πολιτιστικός Σύλλογος Ανω Σκαφιδωτής: Ιστοσελίδα http://anoskafidoti.blogspot.com
↑ Πολιτιστικός Σύλλογος Ανω Σκαφιδωτής: Ιστοσελίδα http://anoskafidoti.blogspot.com

Δήμος Πάργας (πρόγραμμα Καλλικράτης)